W Kostaryce część pszczół w toku ewolucji stała się mięsożerna

„To jedyne pszczoły na świecie, które ewoluowały, aby korzystać ze źródeł pokarmu niewytwarzanych przez rośliny, co jest dość niezwykłą zmianą w nawykach żywieniowych” – powiedział entomolog z University of California w Riverside (UCR), Doug Yanega.

Pszczoły miodne, trzmiele i pszczoły bezżądłowe mają jelita skolonizowane przez te same pięć głównych mikroorganizmów. „W przeciwieństwie do ludzi, których jelita zmieniają się z każdym posiłkiem, większość gatunków pszczół zachowała te same bakterie przez około 80 milionów lat ewolucji” – powiedziała Jessica Maccaro, doktorantka entomologii UCR.

Tak radykalna zmiana w sposobie odżywiania nasunęła naukowcom z UCR podejrzenie, że bakterie jelitowe mięsożernych pszczół mogą być zupełnie inne niż w przypadku pozostałych gatunków.

Badania terenowe przeprowadzono w Kostaryce. Naukowcy pozostawiali na gałęziach drzew świeże kawałki surowego kurczaka, posmarowane wazeliną, aby odstraszyć mrówki. Przynęty zwabiły zarówno poszukiwane pszczoły, jak i pokrewne gatunki, które oportunistycznie żywią się mięsem w celu uzyskania białka.

Zwykle pszczoły bezżądłowe mają na tylnych odnóżach koszyczki do zbierania pyłku – pólka otoczone szpalerem zmodyfikowanych włosków. Jak się okazało, pszczoły żywiące się padliną wykorzystują te same struktury do zbierania przynęty. „Miały małe koszyki z kurczakiem” – powiedział Quinn McFrederick, entomolog UCR.

Dla porównania zespół zebrał również pszczoły bezżądłowe, które żywią się zarówno mięsem, jak i pyłkiem, a niektóre – tylko pyłkiem. Analizując mikrobiomy wszystkich trzech rodzajów pszczół, odkryli najbardziej ekstremalne zmiany u pszczół wyłącznie mięsożernych.

„Mikrobiom pszczół-sępów jest wzbogacony w bakterie lubiące kwas, których nie mają ich krewni – powiedział McFrederick. – Te bakterie są podobne do występujących u prawdziwych sępów, a także hien i innych żywiących się padliną, prawdopodobnie po to, aby chronić je przed patogenami, które pojawiają się na padlinie”.

Jedną z bakterii obecnych u pszczół sępów jest Lactobacillus, która znajduje się w wielu sfermentowanych produktach spożywczych, takich jak jogurt. Odkryto również, że zawierają Carnobacterium, które są związane z trawieniem mięsa. „To dla mnie szalone, że pszczoła może zjadać martwe ciała. My moglibyśmy zachorować, ponieważ wszystkie drobnoustroje na mięsie konkurują ze sobą i uwalniają toksyny, które są dla nas bardzo niebezpieczna ” – zaznaczyła Maccaro.

To nie jedyna niezwykła cecha tych pszczół. „Chociaż nie mogą żądlić, nie wszystkie są bezbronne, a wiele gatunków jest całkiem nieprzyjemnych – wskazał Yanega. – Wiele z nich gryzie, a kilka wytwarza w szczękach wydzieliny powodujące pęcherze i bolesne rany”.

Chociaż opisywane pszczoły żywią się mięsem, ich miód jest podobno nadal słodki i jadalny. „Przechowują mięso w specjalnych komorach, które są zamykane przez dwa tygodnie, zanim uzyskają do niego dostęp, a te komory są oddzielone od miejsca przechowywania miodu” – wyjaśniła Maccaro.

Dalsze badania będą mieć na celu poznanie genomów wszystkich bakterii, a także grzybów i wirusów w organizmach wyjątkowych pszczół, aby dowiedzieć się więcej o roli drobnoustrojów w ogólnym zdrowiu tych owadów.

Zamieszczone na stronach internetowych portalu https://opoka.org.pl/ i https://opoka.news materiały sygnowane skrótem „PAP" stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazami danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Fundację Opoka na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.