Coraz więcej samobójstw w całej Europie. Najwyższe ryzyko wśród nastolatków

Mija już trzeci rok pandemii, tymczasem telefony zaufania świadczące pomoc potencjalnym samobójcom cały czas odnotowują wzrost liczby osób korzystających z ich pomocy.

Działająca w całej Szwajcarii organizacja zajmująca się poradnictwem psychologicznym Dargebote Hand otrzymała prawie 40 procent więcej telefonów dotyczących samobójstwa w 2022 roku w porównaniu do lat przed pandemią. Organizacja ta oferuje awaryjną infolinię dla osób zmagających się z myślami samobójczymi (numer 143), a także anonimowy czat i adresy e-mail. Szczególnie dużo telefonów dotyczących samobójstw w ostatnich latach wykonywały osoby nieletnie, a zwłaszcza nastolatkowie płci męskiej. Często nie potrafią one w jasny sposób określić źródła swojego niepokoju i psychicznego rozbicia, jest ono jednak tak głębokie, że skłania ich do myśli samobójczych.

Jak wynika z raportu Euractiv, podobny problem występuje w wielu innych krajach eureopejskich. Zauważalna jest stała tendencja wzrostowa wśród młodych ludzi rozważających samobójstwo. Przykładowo, w Chorwacji całkowity wskaźnik samobójstw wzrósł nieznacznie w 2020 roku, ale odnotowano tam 57-procentowy wzrost samobójstw w grupie wiekowej 15-25 lat. W Bułgarii około 500 osób odbiera sobie życie rocznie, a co najmniej 70 procent tej liczby to młodzi ludzie.

W Polsce premier Mateusz Morawiecki zadeklarował dodatkowych 50 mln zł na poprawę leczenia zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Jak stwierdził w lipcu tego roku, „państwo polskie przeznacza dziś na zdrowie psychiczne naszych dzieci, na pomoc psychologiczną, na ośrodki terapii uzależnieniowej i psychologicznej ok. 650 mln zł, a niedługo to będzie 700 mln zł”. Systemowa opieka psychiatryczna nad młodymi osobami nie działa jednak jak należy. Samobójstwa wśród tej grupy wiekowej rosną z roku na rok, a w naszym kraju na 20 tys. młodzieży przypada tylko jeden psychiatra.

Pod ogólnopolski numer telefonu zaufania 116111 codziennie dzwoni około 15 młodych osób zmagających się z myślami samobójczymi. Dane podawane przez policję za 2021 r. wskazują na 1469 prób samobójczych wśród dzieci i nastolatków do 18 roku życia, z których 127 zakończyło się zgonem dziecka.

W Finlandii co najmniej jedna czwarta samobójstw ma miejsce wśród młodzieży. Kraj ten posiada co najmniej osiemnaście telefonów zaufania dla osób chorych psychicznie. Wszystkie odnotowały wzrost liczby połączeń, sięgających liczby 309 tysięcy rocznie. Co najmniej 10 tysięcy z nich pochodziło od osób poniżej 30 roku życia.

Chociaż usługi w zakresie zdrowia psychicznego są bezpłatne w europejskich krajowych systemach opieki zdrowotnej, problemem jest czas oczekiwania na pomoc. Nie tylko w Polsce zdarza się, że pacjenci muszą czekać miesiące lub nawet lata, zanim zostaną objęci właściwą opieką psychiatryczną.

Jak podaje Deutsche Welle, coraz więcej Kościołów zdaje sobie sprawę z kryzysu i postrzega go jako okazję do niesienia nadziei Chrystusowej. W Niemczech Kościoły katolickie i protestanckie spotykają się co roku, aby rozpocząć krajową kampanię pod nazwą „Tydzień życia”. Zapobieganie samobójstwom stało się głównym punktem programu na rok 2019. Początkiem było przedstawienie przez lokalne centra pomocy prezentacji uświadamiających wagę tego tematu. Kardynał Reinhard Marx, przewodniczący Konferencji Episkopatu Niemiec, przyznał, że przez lata Kościół nie „traktował tej kwestii wystarczająco poważnie”. Marx wezwał też Kościół do „słuchania głosu zdesperowanych ludzi”, aby nauczć się odczytywać znaki świadczące o tym, że dana osoba może mieć myśli samobójcze. W kazaniu cytowanym przez DW podkreślił, że konieczne jest, aby ta kwestia nie była wyciszana: „aby przemilczenie i tabu ustały, społeczeństwo musi się obudzić w tej kwestii”.