Koptowie zawieszają dialog z Rzymem. Powodem „Fiducia supplicans”

W nagraniu wideo z 8 marca rzecznik koptyjskiego Kościoła prawosławnego o. Moussa Ibrahim powiedział, że „najbardziej godnym uwagi” z dziewięciu dekretów wydanych przez doroczny Święty Synod Kościoła w Wadi El-Natrun w Egipcie było „zawieszenie dialogu teologicznego z Kościołem katolickim po zmianie jego stanowiska w kwestii homoseksualizmu”.

W oświadczeniu biskupów tego Kościoła z 7 marca, czytamy, że „po konsultacjach z siostrzanymi Kościołami wschodniej rodziny ortodoksyjnej postanowiono zawiesić dialog teologiczny z Kościołem katolickim, ponownie ocenić wyniki osiągnięte przez dialog od jego początku dwadzieścia lat temu oraz ustanowić nowe standardy i mechanizmy dialogu w przyszłości”. 

Kościoły siostrzane, o których mowa to Kościół Koptyjski w Etiopii, mający około 50 mln wiernych, oraz Kościół Koptyjski w Erytrei, liczący około 3 mln członków. Możliwe, że chodzi też o Ormiański Kościół Apostolski, ponieważ specjalnym gościem podczas Synodu był premier Armenii Nikol Paszynian. Niewykluczone, że te wspólnoty też wkrótce ogłoszą decyzję o zawieszeniu rozmów z katolikami.

W dokumentach koptyjskiego Synodu wiele miejsca poświecono kwestii cudzołóstwa. Biskupi koptyjscy potwierdzili, że odrzucają „wszelkie formy związków homoseksualnych, ponieważ naruszają one Pismo Święte i prawo, zgodnie z którym Bóg stworzył człowieka jako mężczyznę i kobietę”. Dodali, że Koptyjski Kościół Ortodoksyjny „uważa wszelkie błogosławieństwo takich relacji, niezależnie od ich rodzaju, za błogosławieństwo grzechu, a to jest nie do przyjęcia”.

Kościół koptyjski wywodzi się z pierwotnego Kościoła egipskiego, którego założycielem według tradycji miał być św. Marek Ewangelista. Odegrał on czołową rolę w kształtowaniu się pierwotnej chrześcijańskiej teologii. W Egipcie działali m.in.: Atanazy Wielki, Cyryl z Aleksandrii, Orygenes. W Egipcie narodziły się chrześcijańskie: anachoretyzm, cenobityzm i monastycyzm.

Koptyjski Kościół Ortodoksyjny wyodrębnił się w V wieku z patriarchatu aleksandryjskiego na skutek sporów narodowych i chrystologicznych w Egipcie, gdy większość chrześcijan egipskich z patriarchą Aleksandrii, Dioskurem I na czele opowiedziała się przeciwko postanowieniom soboru chalcedońskiego (diofizytyzm) i zerwała jedność doktrynalną z powstałym w 451 r. Kościołem chalcedońskim.

Współcześnie uważa się, że głównymi powodami schizmy nie były kwestie doktrynalne (rzekomy monofizytyzm koptów), ale spory polityczne w Egipcie między nacjami grecką i koptyjską oraz brak zrozumienia dla spraw lokalnych ze strony dworu cesarskiego w Konstantynopolu, który nie dostrzegł w porę problemów Egipcjan.

Istnieje także złączony z Rzymem Kościół katolicki obrządku koptyjskiego, liczący obecnie ok. 220 tys. wiernych. Powstał on w 1741 r. jako wikariat apostolski w wyniku działalności misyjnej Kościoła łacińskiego w środowisku koptów. Leon XIII listem apostolskim „Christi Domini” z 26 listopada 1895 utworzył katolicko-koptyjski Patriarchat Aleksandrii. Jako pierwszy na jego czele stanął Cyrillos Makarios (Cyrillus Macaire – do 1908). Po jego śmierci w latach 1908-47 Patriarchatem kierowali kolejno dwaj administratorzy apostolscy, przy czym drugi z nich – Marcus Khuzam został 7 marca 1948 nowym patriarchą. Swój urząd pełnił do śmierci 2 lutego 1958.

Kolejnymi patriarchami byli: Stephanos I Sidarouss (1958-86; w 1965 obdarzony godnością kardynalską jako pierwszy kopt), Stephanos II Ghattas CM (1986-2006, kardynał – od 21 lutego 2001; ustąpił ze względu na wiek i stan zdrowia), Antonios Naguib (od 30 marca 2006 do 18 stycznia 2013) i od 18 stycznia 2013 r. Ibrahim Isaac Sidrak.