Dialog jako wartość

Bez dialogu nie ma przyszłości¹. Stwierdzenie to wskazuje na szczególną potrzebę dialogu w  dzisiejszym świecie. Postawa dialogu jest jedną z  bardziej wyraźnych i  charakterystycznych postaw, mających miejsce w  społeczeństwie demokratycznym, nazywanym słusznie społeczeństwem dialogu. Tylko w oparciu o dialog możemy budować ład społeczny i  moralny, rozwiązując w cywilizowany sposób sytuacje konfliktowe, pokonując przeszkody napięć i uprzedzeń. Doktryna dialogu wskazuje na prawdziwie ludzką, zgodną z naturą osoby, możliwość rozwiązywania konfliktów i  przezwyciężania przeciwieństw². Zrozumienie istoty prawdziwego dialogu, który pojawia się tak w życiu społecznym, jak i w życiu Kościoła, jest potrzebą, która staje przed nami jako ważne zadanie.

Człowieczeństwa nie ma w  samotności³. Przez całe życie człowiek wychowuje się poprzez dialog, który w  swej istocie jest wydarzeniem międzyosobowym, ważnym elementem budowania więzi międzyludzkich. Człowiek z  natury jest istotą dialogu, odkrywa swoją podmiotowość i osobowość poprzez istnienie w dialogicznej relacji. W  odniesieniu do życia religijnego, relacja dialogu człowieka z Bogiem prowadzi go do odkrywania prawdziwej wiary. Ponieważ wiara jest dialogiczna, przekaz wiary dokonuje się zawsze na płaszczyźnie osobowej.

Kościół, jako wspólnota osób, również posiada wymiar dialogiczny. Przez dialog Kościół wypełnia swój podstawowy obowiązek głoszenia Ewangelii wszystkim ludziom. Nie przestając wpatrywać się w odwieczny dialog zbawienia prowadzony przez Boga, Kościół — zwłaszcza od czasu Soboru Watykańskiego II — odkrył wielką wartość dialogu w życiu człowieka i wezwał do wszechstronnego dialogu ze światem, do postawy tolerancji wobec inności religijnej. Dialog umożliwiając komunikację, stanowi sposób ewangelizacji współczesnego człowieka. W  komunikacji religijnej chodzi o takie spotkanie człowieka z człowiekiem, które prowadzi do Boga, nakierowuje na Boga, sprawia, że Bóg staje się obecny w tym spotkaniu i rozmowie. Wchodząc w  zakres misji ewangelizacyjnej dialog jest niezbędnym środkiem w jej wypełnianiu. Nie można głosić Ewangelii nie prowadząc z wiarą i miłością dialogu z tymi, którym się niesie Dobrą Nowinę⁴.

Fragment pochodzi z książki: ks. Piotr Studnicki Dialog jako wartość ISBN: 978-83-7720-243-2 wyd.: Wydawnictwo PETRUS 2016

Bez wątpienia dialog jest bardzo ważnym narzędziem nauczania i wychowania. W pokoleniu nastolatków coraz bardziej wzrasta głód kontaktu osobowego. Wielu młodych ludzi szuka możliwości nawiązania prawdziwego dialogu z dorosłymi. Powinien on być wielopłaszczyznowy, prowadzony z uwzględnieniem zainteresowań i problemów młodego człowieka, stanowiący dzięki temu podstawę porozumienia oraz rzeczywistego doświadczenia inności drugiej osoby. W  adhortacji apostolskiej Christifideles laici Jan Paweł II zapisał: Kościół ma wiele do powiedzenia młodym, młodzi zaś Kościołowi. Ten dwustronny dialog, który winien przebiegać w  klimacie serdeczności, otwarcia się i odwagi, ułatwi spotkanie się pokoleń i wymianę pomiędzy nimi, zaś dla Kościoła i społeczeństwa będzie źródłem bogactwa i młodości⁵.

Dzisiaj sporo się mówi i pisze o dialogu, o potrzebie jego stosowania. Niniejsza publikacja włącza się w  refleksję na temat tego, czym jest, czym powinien być i w jaki sposób należy urzeczywistniać sam dialog. W  książce zaprezentowano rozumienie pojęcia „dialog” w odniesieniu do niektórych dyscyplin naukowych, wyjaśniono najbardziej istotne kwestie związane ze strukturą dialogu oraz czynniki ułatwiające jego zaistnienie. Respektowanie przez rozmówców wspólnych reguł jest gwarancją rzetelności dialogu.

¹ J. Wal, Vademecum dialogu, Kraków 1998, s. 6.

² K. Wojtyła, O dialogu wewnątrz i zewnątrz Kościoła, [w:] Człowiek drogą Kościoła, Fundacja Jana Pawła II, Ośrodek Dokumentacji Pontyfikatu, Rzym 1992, s. 88.

³ K. Barth, Podstawowa forma człowieczeństwa, [w:] Filozofia dialogu, red. B. Baran, Kraków 1991, s. 134.

⁴ Jan Paweł II, Ewangelizacja, dialog, praca dla wspólnego dobra. Do biskupów Mali. 29 I 1990, „L'Osservatore Romano” (wyd. pol.) 2—3/1990, s. 19—20.

⁵ Jan Paweł II, Christifideles laici, Posynodalna adhortacja apostolska O powołaniu i misji świeckich w Kościele i w świecie dwadzieścia lat po Soborze Watykańskim II (30.12.1988), ChL 46.

opr. ab/ab