Osobowość pedofila

Giovanni Cucci, Hans Zollner KOŚCIÓŁ A PEDOFILIA ISBN: 978-83-7505-715-7 wyd.: WAM 2010

Wybrane fragmenty Wprowadzenie PODEJŚCIE PSYCHOLOGICZNE DO PROBLEMU PEDOFILII Osobowość pedofila

Osobowość pedofila

Jest niezwykle trudno przedstawić w sposób precyzyjny osobowość typową dla pedofila, ponieważ rzadko osoba, która wykorzystuje seksualnie nieletnich, ujawnia swe skłonności i sposób myślenia. Należy również wspomnieć, że wiele przypadków przemocy pozostaje nieznanych i nie zostaje ujawnionych z powodu wstydu albo lęku przed konsekwencjami. Na podstawie badań przeprowadzonych w ostatnim czasie wydaje się, że osoby wykorzystujące seksualnie nieletnich są w zdecydowanej większości płci męskiej. Według danych Censis we Włoszech większości nadużyć seksualnych (84-90%) dokonuje się w rodzinie, a 27% jest popełnianych przez bliskiego członka rodziny, czyli mamy do czynienia z kazirodztwem⁹.

Inny aspekt wynikający z badań to fakt, że w większości ujawnionych przypadków nadużyć seksualnych ofiarami są osoby małoletnie: 30% stanowią przypadki pedofilii, 30% efebofili, a tylko w pozostałych 40% chodzi o ofiary pełnoletnie¹⁰.

Badanie przeprowadzone przez Seympur i Hildę Parker na grupie 54 ojców, którzy dopuścili się kazirodztwa (28 ojców biologicznych i 26 ojczymów), w porównaniu z grupą ojców wolnych od tego rodzaju skłonności ujawnia cechy wspólne w osobowości osoby dopuszczającej się nadużyć seksualnych, jak na przykład stale problematyczna relacja z własnymi rodzicami (doświadczenie oddalenia, nieobecności, przemocy albo nadużycia), nieudana relacja więzi uczuciowej, pojmowana także jako brak kontaktu fizycznego, z własnymi dziećmi, ubóstwo relacji, szczególnie z osobami dorosłymi, alkoholizm albo nadużywanie środków uzależniających: „Ojcowie dopuszczający się nadużyć seksualnych mogą odróżniać się od ojców wolnych od tego rodzaju skłonności w sposobie postrzegania swych dzieci [...]. W sposób szczególny badania wykazały, że rodzice wykorzystujący seksualnie swe dzieci mają skłonność do interpretowania negatywnie zachowania dzieci w porównaniu do ojców nie mających tego rodzaju skłonności, nawet gdy zachowanie to wchodzi w skład normalnego rozwoju dziecka. Podobnie inne badania wykazały, że rodzice dopuszczający się nadużyć seksualnych mają oczekiwania bardziej nierealistyczne w kwestii tego, jakie powinno być odpowiednie zachowanie ze strony dzieci. Rodzice wykorzystujący seksualnie swe dzieci mają tendencję do postrzegania postępowania dzieci jako czegoś bardziej stresującego, w przeciwieństwie do rodziców, którzy nie mają tego rodzaju skłonności”¹¹. Równie problematyczna może być relacja spłaszczenia uczuciowego, związana z doznaną przemocą albo z przedwczesnym porzuceniem, szczególnie w niektórych delikatnych fazach rozwoju psychicznego, jak na przykład w fazie odstawienia dziecka od piersi, prowadząca do regularnego występowania problemów związanych z relacją do własnego ciała oraz zaburzeń edypalnych.

Ojcowie wolni od skłonności kazirodczych stworzyli natomiast z własnymi dziećmi relację, która wyrażała się także przez dotyk i sprawiała, że stali się uważni i troskliwi w stosunku do nich. W tej perspektywie decydującym elementem zapalnym jest sposób, w jaki przeżywa się rolę rodzica, oraz „chora” sytuacja, która wtedy powstaje. W takiej sytuacji „system rodzinny” ojciec/matka zostaje podkopany przez „podsystem”, w którym dzieci, wbrew ich woli, są zmuszone do przyjęcia ról wicemęża i wiceżony: „Aczkolwiek odpowiedzialność jest zawsze indywidualna, dynamikę psychologiczną tego przypadku można zrozumieć, biorąc pod uwagę czynniki «predysponujące», czyli rozłąkę żony tak z małżonkiem jak i (przedwcześnie) z córką, stopniową rezygnację z ról małżeńskich ze strony obu członków pary, przekształcenie roli rodzicielskiej ojca, stającego się w coraz mniejszym stopniu rodzicem, a coraz bardziej «kumplem» córki [...] Kazuistyka pokazuje, że w prawie połowie przypadków w momencie nastąpienia kazirodztwa ojciec-córka (albo ojczym-córka) zgodne współżycie pary leżało w gruzach, a stosunki małżeńskie były zawieszone od dawna. Tym samym kazirodztwo staje się potężnym regulatorem problemów pary”¹².

Innym punktem potwierdzonym przez badania jest fakt, że pedofi l w swoim czasie często sam był ofiarą nadużyć seksualnych, będąc w większości przypadków wykorzystany przez mężczyznę. Ponadto, nawet jeśli jest żonaty, nie czuje się kochany przez swą żonę¹³.

⁹ Por. R. Blanchard, P. Klassen, R. Dickey, M. Kuban, T. Blak, „Sensivity and specifity of the phallometric test for pedophilia in nonadmitt ing sex offenders”, w: „Psychological Assessment”, 13 (2001), 118-126; R. Langevin, R. Watson, „Major factors in the assessment of paraphilics and sex off enders”, w: „Sex Off ender Treatment”, 23 (1996), 39-70. Podobne dane można spotkać we Włoszech: „W roku 1999 na całkowitą liczbę 532 ujawnionych osób, 357 było znanych przez ofiarę, z czego 338 osób należało do najbliższej rodziny: w pozostałych 165 przypadkach sprawca przestępstwa nie był znany przez małoletnią ofiarę. W roku 2000 na całościową liczbę 621 ujawnionych osób, 476 było znanych przez ofiarę, z których 449 było członkami jej najbliższej rodziny; w pozostałych 145 przypadkach sprawca przestępstwa nie był znany przez małoletnią ofiarę” (M. Picozzi, A. Zappala, Criminal profiling. Dall'analisi della scena del delitto al profilo psicologico del criminale, Milano, McGraw-Hill, 2002, 228). Por. A. Oliverio Ferraris, B. Graziosi, Pedofilia. Per saperne di piú, Roma—Bari, Laterza, 2004, 39n. Dane przedstawione przez Censis zostały przywołane także przy okazji kongresu „Pedofilia e Internet: vecchie ossesioni e nuove crociate” zorganizowanego przez Partię Radykałów 27 października 1998 roku (por. la Repubblica. it, 27 październik 1998).

¹⁰ Dane statystyczne dotyczą państwa kanadyjskiego, w którym liczba przestępstw seksualnych wynosi w sumie 90 przypadków na 100 000 mieszkańców. Por. Canadian Centre for Justice Statistics, Sex Off enders, Ott awa, Statistics Canada Juristat, 1999, 19 (3), Catalogue nr 85-002-XPE. Wyrażeń „efebofilia” i „hebefilia” używa się, aby wskazać specyficzny pociąg seksualny ku nastolatkom, odpowiednio do chłopców albo do dziewcząt; twórcą tej terminologii był K. Freund (por. K. Freund, H. Scher, S. Chan, M. Ben-Aron, „Experimental analysis of pedophilia”, w: „Behaviour Research and Therapy”, 20 [1982], 105-112).

¹¹ R. Emery, L. Laumann-Billings, „Child Abuse”, w: M. Rutt er, E. Taylor (red.), Child and adolescent psychiatry, Oxford, Blackwell Publishing, 1994, 328n. Odnośnie badań autorstwa Seympura i Hildy Parker (przytoczonych przez D. Glasera, S. Frosha, Child sexual abuse, London, Macmillan, 1988) zob. A. Oliviero Ferraris, B. Graziosi, Pedofilia, cyt., 91n.

¹² A. Oliviero Ferraris, B. Graziosi, Pedofilia, cyt., 93n./97.

¹³ Por. G. Gabbard, Psichiatria psicodinamica, Milano, Cortina, 1995, 316.

opr. ab/ab