Sikhizm

Spis treści i wstęp

Zbigniew Igielski

SIKHIZM

ISBN: 978-83-7505-045-5

Spis treści
Wstęp	5
Uwagi dotyczące transliteracji	6
I. Wprowadzenie	9
II. Zarys historii	12
2.1 Nauczyciele sikhijscy	13
2.2. Banda Singh Bahadur (1670-1716) i Konfederacja Sikhijska (1716-1799)	27
2.3. Maharadża Randźit Singh (1780-1839) i wojny brytyjsko-sikhijskie (1845-1846, 1848-1849)	28
2.4. Singh Sabha	30
2.5. Śromani Gurdwara Parbandhak Committee	30
2.6. Sikhizm po 1947 roku	31
III. Sikhijskie materiały hagiograficzne	33
3.1. Tradycja ustna i pisemna	33
3.2. Klasyfikacja i opis materiałów hagiograficznych	35
3.3. Życie i działalność Nanaka na podstawie dźanam-sakhi	39
IV. Kanoniczne księgi sikhizmu	44
4.1. Adi Granth	44
4.2. Dasam Granth	53
4.3. Adi Granth a Dasam Granth	59
4.4. Waran Bhai Gurdas Dźi	60
V. Doktryna sikhizmu	62
5.1. Filary sikhizmu	62
5.2. Koncepcja Boga	66
5.3. Koncepcja stworzenia świata	68
5.4. Dusza (jīva, rūhu)	69
5.5. Grzech	70
5.6. Koncepcja choroby duszy	71
5.7. Choroba duszy a maja (māyā) — „iluzja”	80
VI. Życie religijne sikha	83
6.1. Świątynia sikhijska	83
6.2. Liturgia i stan kapłański	86
6.3. Symbole sikhijskie	88
.4. Modlitwa	91
6.5. Obrzędy	99
VII. Kasty, sekty i odłamy w sikhizmie	107
VIII. Zakończenie	118
Stosowane skróty	123
Materiały źródłowe	124
Literatura na temat sikhizmu w języku polskim	125
Literatura obcojęzyczna	125
Ryciny	129

Wstęp

Religia sikhów, jedna z najmłodszych na świecie, nie została jeszcze wystarczająco zbadana i opisana. Wielorakość nurtów występujących w samym sikhizmie ogranicza w znaczny sposób możliwość prezentowania jednoznacznych opisów, z którymi zgodziliby się wszyscy sikhowie. Niniejsza książka jest wprowadzeniem do studiów nad sikhizmem i próbą usystematyzowania pojęć związanych z religią, do badania której najwłaściwszym punktem wyjścia są źródła indyjskie. W książce, w rozdziałach poświęconych kanonicznym księgom oraz podstawom religijnym sikhizmu, wykorzystane zostały wyniki badań zaprezentowane w mojej pracy doktorskiej zatytułowanej Sikhijska koncepcja choroby duszy (haumai) i jej miejsce w poszukiwaniu ideału. Rozdział pierwszy i drugi niniejszej książki pokaże czytelnikowi historyczne źródła dotyczące powstania i rozwoju sikhizmu. Drugi rozdział ma na celu ukazanie różnicy między źródłami historycznymi a materiałami hagiograficznymi dotyczącymi początków religii sikhijskiej. Z tego powodu analiza tych materiałów została umieszczona przed opisem ksiąg kanonicznych. Przed przybliżeniem podstaw religijnych sikhizmu (rozdział piąty) i samej religijności sikhów (rozdział szósty), koniecznym okazało się omówienie w rozdziale czwartym materiałów źródłowych, którymi są sikhijskie księgi kanoniczne. Próbę przedstawienia rozbieżności w obrębie samego sikhizmu znajdzie Czytelnik w rozdziale siódmym — poświęconym sektom i odłamom. W podsumowaniu dokonane zostały krótkie analizy porównawcze z wybranymi koncepcjami chrześcijańskimi. Głównym celem książki jest przybliżenie polskiemu Czytelnikowi koncepcji sikhijskiej wspólnoty oraz próba odpowiedzi na pytanie, kim są sikhowie.

Uwagi dotyczące transliteracji

Kanoniczne teksty sikhizmu zapisano znakami gurmukhi (gurmukhi — dosł. „z ust nauczyciela”), którymi posługuje się współczesny język pendżabski — jeden z głównych języków Indii ¹. Cytaty pochodzące z tych źródeł zapisano zgodnie z zasadami uproszczonej transliteracji znaków gurmukhi. Nazwy własne oraz tytuły hymnów i modlitw zapisano w wersji spolszczonej lub, tam gdzie było to możliwe, podano tłumaczenie, po którym następuje uproszczona transliteracja. Nazwy własne pochodzenia indyjskiego znane w pisowni polskiej zapisano w formie już ustalonej, natomiast pozostałe określenia podano zgodnie z zasadami transliteracji.