Młodzież "strażnikami poranka" nowego tysiąclecia

Paweł  Chojnacki

MŁODZIEŻ  "STRAŻNIKIEM  PORANKA"  NOWEGO  TYSIĄCLECIA

dla kl. I gimnazjum lub szkoły średniej

Cel  dydaktyczny:  na podstawie wybranych fragmentów z listu apostolskiego Novo millennio ineuente ukazujemy wezwanie Ojca Św. do pogłębiania chrześcijańskiej tożsamości i realizowania zobowiązań wypływających z doświadczenia darów i łask Roku Jubileuszowego.

Cel  wychowawczy:  wychowujemy do wierności Bogu i człowiekowi. Kształtujemy postawę odpowiedzialności za wiarę i więź z Chrystusem, której istotnym przejawem winna być ofiarna miłość i wrażliwość na potrzeby bliźnich.

Metody:  praca w grupach i analiza tekstów listu apostolskiego, pogadanka, wykład.

Środki  dydaktyczne:  plansza, fragmenty listu apostolskiego, plakat z wizerunkiem Ojca Św., karteczki, magnetofon.

I.  WPROWADZENIE

1.  Modlitwa

2.  Uświadomienie celu katechezy, zainteresowanie uczniów

Katechezę rozpoczynamy od rozmowy z uczniami na temat Jubileuszu. Na tablicy piszemy: Jubileusz Roku 2000 i stawiamy pytania:

• Dlaczego rok 2000 był tak uroczyście przeżywany w całym Kościele powszechnym i nie tylko? (Jubileusz Roku 2000, Wielki Jubileusz).
  
• Czy pamiętacie, do czego wzywał nas i zachęcał Ojciec Św. w Roku Jubileuszowym? (wskazanie na znaki związane z obchodem jubileuszu: pielgrzymka, przekroczenie Drzwi Świętych jako symbol przejścia z grzechu do łaski, korzystanie z odpustu, znak oczyszczenia pamięci, nawrócenia i znak miłości).
  

II.  ROZWINIĘCIE  TEMATU

1.  Po uzyskaniu odpowiedzi na temat Jubileuszu katecheta przystępuje do postawienia problemu katechezy. Przypomnieliśmy sobie nasze wiadomości na temat Roku Jubileuszowego, który został przez Ojca Św. uroczyście zamknięty w dniu Objawienia Pańskiego, 6 stycznia 2001 r. Czyżby to szczególne wydarzenie odeszło już do historii, nie mając specjalnego odniesienia do naszego chrześcijańskiego życia? Być może niektórzy z nas podzielają taką opinię. Czy jednak dla Kościoła, jako wspólnoty wierzących, Jubileusz Roku 2000 definitywnie zakończył się, czy może trwa nadal, co więcej, jest szczególnym zaproszeniem do realizacji wielkiego programu odnowy życia moralnego i religijnego chrześcijan?

Będziemy zatem szukać odpowiedzi na pytanie: Do czego - zdaniem Ojca Św. - obowiązuje nas doświadczenie Jubileuszu Roku 2000?

2.  Zanim uczniowie przystąpią do szukania odpowiedzi, katecheta w formie krótkiego wykładu przedstawia dokument ogłoszony przez Jana Pawła II. List apostolski Novo millennio ineuente został napisany z racji zakończenia Wielkiego Jubileuszu Roku 2000. Należy zwrócić uwagę, że Papież kieruje swoje przesłanie do wszystkich wiernych Kościoła katolickiego, a więc również do każdego z nas. Na wspomniany tytuł listu składają się pierwsze słowa dokumentu papieskiego, które brzmią: "Na początku nowego tysiąclecia..." Jest zwyczajem, że dokumenty papieskie tytułuje się najczęściej słowami umieszczonymi na początku, które w pewnym stopniu zapowiadają przekazaną w nich treść. Ojciec Św. w omawianym liście wskazuje na istotę wielkiego dziedzictwa Jubileuszu, którym jest kontemplacja oblicza Chrystusa, będącego sensem historii i światłem na naszej drodze. Chrystus mówi do wszystkich swoich uczniów, aby wypłynęli na głębię i z nową energią, entuzjazmem służyli Bogu i człowiekowi. Ojciec Św. podkreśla także potrzebę opracowania skutecznego programu duszpasterskiego po okresie Jubileuszu. Wymienia pewne priorytety duszpasterskie, a więc te przedsięwzięcia, które powinni podjąć wszyscy wierni w Kościele, aby głębiej przeżywać swoją wiarę w Chrystusa, kontemplować Jego oblicze i Jemu służyć. W sposób szczególny wypowiada się o młodzieży, która podczas Jubileuszu młodych wyjątkowo pięknie ujawniła swoją wiarę, młodzieńczą dynamikę i entuzjazmu.

3.  Katecheta czyta lub odtwarza nagrany wcześniej fragment listu dotyczący młodzieży.

"A jakże nie wspomnieć w szczególny sposób o pełnym radości i entuzjazmu zgromadzeniu młodzieży? Jeśli jakiś obraz Jubileuszu Roku 2000 mocniej niż inne utkwi nam w pamięci, to będzie to z pewnością obraz ogromnej rzeszy młodych, z którymi udało mi się nawiązać jak gdyby bezpośredni dialog, oparty na wzajemnej sympatii i na głębokim zrozumieniu (...). Kolejny raz młodzi okazali się szczególnym darem Ducha Bożego dla Rzymu i dla Kościoła. Jubileusz Młodych był dla nas niejako «zaskoczeniem», bo pokazał nam obraz młodzieży, która wyraża głęboką tęsknotę za autentycznymi - mimo możliwych dwuznaczności - wartościami, mającymi swą pełnię w Chrystusie. Czyż to nie w Chrystusie kryje się sekret prawdziwej wolności i głębokiej radości serca? Czyż to nie Chrystus jest najlepszym przyjacielem i zarazem wychowawcą każdej prawdziwej przyjaźni? Jeżeli ukazuje się młodym prawdziwe oblicze Chrystusa, oni dostrzegają w Nim przekonującą odpowiedź na swoje pytania i potrafią przyjąć Jego orędzie, choć jest trudne i naznaczone przez krzyż. Dlatego, odpowiadając na ich entuzjazm, nie wahałem się żądać od nich, aby dokonali radykalnego wyboru wiary i życia, wskazałem im porywające zadanie: mają stawać się «stróżami poranka» (Iz 21,11-12), zwiastującymi brzask nowego tysiąclecia" (nr 9).

Katecheta podejmuje rozmowę o tym, kim jest Chrystus dla młodego człowieka i co wnosi w jego życie, następnie powtarza zasadnicze pytanie:

Do czego wzywa nas - "stróżów poranka" - Ojciec Św. na progu nowego tysiąclecia, już w XXI wieku, kiedy świat współczesny nabiera coraz większego przyspieszenia, a w świecie otaczającym dosłownie ocieramy się o wieloraką ludzką biedę?

4.  Praca w grupach. Katecheta dzieli klasę na grupy, np. sześcioosobowe i wyjaśnia cel zespołowej pracy. Zadanie polega na dokładnym określeniu treści podanego fragmentu oraz na udzieleniu odpowiedzi na postawione pytania.

Grupa I - perspektywa świętości.

• Czym jest chrzest?
  
• Jakiego daru udzielił nam Bóg?
  
• Jakie miejsce powinien on zajmować w naszym życiu i dlaczego?
  

Grupa II - sztuka modlitwy.

• Co jest istotą, duszą życia chrześcijańskiego?
  
• Do czego prowadzi wytrwała modlitwa?
  
• Na czym polega spotkanie z Jezusem w modlitwie?
  

Grupa III - niedzielna Eucharystia.

• Czym jest liturgia Kościoła?
  
• Co jest sercem niedzieli dla chrześcijanina?
  
• Jakie zadanie stoi przed młodymi i nie tylko u progu nowego tysiąclecia?
  

Grupa IV - głoszenie słowa Bożego.

• Dlaczego winniśmy karmić się słowem Bożym?
  
• Czego potrzebujemy najbardziej w dziele ewangelizacji?
  
• Czy spotkawszy Chrystusa, można o Nim milczeć w swoim otoczeniu?
  

Po wykonanej pracy przedstawiciele (liderzy) grup prezentują swoje odpowiedzi.

Na planszy znajdują się puste miejsca, w które liderzy grup wpisują zasadniczą myśl analizowanego tekstu. Propozycja wypełnionej planszy jest następująca:

Katecheta wspólnie z uczniami stara się określić: W jakiej formie możemy realizować podane zadania? Które z nich przysparzają najwięcej trudności i w jaki sposób można im zaradzić?

III.  PODSUMOWANIE

Należy skupić uwagę uczniów na potrzebie pielęgnowania tożsamości chrześcijańskiej (tego kim jestem i do czego zostałem powołany), szczególnie poprzez modlitwę i Eucharystię. Zauważamy, iż Ojciec Świętym chce uchronić młodzież przed naiwnym i powierzchownym traktowaniem wiary, która bez modlitwy, czyli pogłębiania osobistej więzi z Bogiem, może łatwo ulec różnym zagrożeniom duchowym. W Novo millennio ineuente powiedział wprost, iż "(...) wkraczamy w tysiąclecie, które będzie się charakteryzowało przenikaniem się kultur i religii, także w krajach o dawnej tradycji chrześcijańskiej. (...) Stawia to przed chrześcijanami zadanie wyrazistego świadczenia o szczególnych cechach swojej tożsamości". Widzimy zatem, że Jan Paweł II zobowiązuje każdego z nas do świadczenia o swojej przynależności do Chrystusa, w której kryje się sekret prawdziwej wolności i głębokiej radości serca. Podkreśla, że w czasie przemian społecznych i kulturowych udział w Eucharystii jest dla świata najważniejszym znakiem naszej wiary, naszej chrześcijańskiej tożsamości.

Katecheta zaprasza uczniów do krótkiej refleksji nad swoją gotowością do podjęcia wezwania Ojca Świętego, aby bardziej utożsamiać się z Chrystusem, a swoim codziennym zaangażowaniem świadczyć o miłości Boga do ludzi. Uczniowie, przy włączonej muzyce Vivaldiego, rozważają słowa Ojca Św. i korzystając z przygotowanych na kartkach pytań, próbują udzielić sobie odpowiedzi:

• Czym jest dla mnie dar świętości otrzymany od Boga?
  
• Czy chcę być świętym człowiekiem?
  
• Czy pamiętam o codziennej modlitwie i jak ona wygląda?
  
• Co jest sercem każdej niedzieli w moim życiu?
  
• Czy słowo Boże jest dla mnie pokarmem, co najmniej tak jak chleb?
  
• Czy potrafię okazywać miłość drugiemu człowiekowi poprzez niesienie konkretnej pomocy?
  

IV.  ZESZYT  UCZNIA

Zapis stanowi treść umieszczona na planszy.

MATERIAŁY  DO  KATECHEZY

Tekst dla grupy I:

"Ponowne odkrycie Kościoła jako tajemnicy, czyli jako ludu zjednoczonego jednością Ojca i Syna, i Ducha Świętego, musiało doprowadzić także do ponownego odkrycia jego świętości, pojmowanej w podstawowym znaczeniu jako przynależność do Tego, który jest w najgłębszym sensie Święty, «po trzykroć Święty». (...) Ten dar świętości - by tak rzec - obiektywniej zostaje ofiarowany każdemu ochrzczonemu. Dar jednak staje się z kolei zadaniem, któremu winno być podporządkowane całe życie chrześcijanina: Albowiem wolą Bożą jest wasze uświęcenie. To zadanie nie dotyczy tylko niektórych chrześcijan: wszyscy chrześcijanie jakiegokolwiek stanu i zawodu powołani są do pełni życia chrześcijańskiego i do doskonałości miłości. (...) Chrzest jest prawdziwym włączeniem się w świętość Boga poprzez wszczepienie w Chrystusa i napełnienie Duchem Świętym. Postawa człowieka pogodzonego z własną małością, zadowalającego się minimalistyczną etyką i powierzchowną religijnością zaprzecza temu przekonaniu. Zadać katechumenowi pytanie: «Czy chcesz przyjąć chrzest?» znaczy zapytać go zarazem: «Czy chcesz zostać świętym?». Znaczy postawić na jego drodze radykalizm Kazania na Górze: Bądźcie więc wy doskonali, jak doskonały jest Ojciec wasz niebieski. (...) Nie należy mylnie pojmować tego ideału doskonałości jako swego rodzaju wizji życia nadzwyczajnego, dostępnego jedynie wybranym «geniuszom» świętości. Drogi świętości są wielorakie i dostosowane do każdego powołania" (nr 30-31).

Tekst dla grupy II:

"Modlitwy trzeba się uczyć, wciąż na nowo niejako przyswajając sobie tę sztukę od samego Boskiego Mistrza, jak pierwsi uczniowie: Panie, naucz nas modlić się. W modlitwie toczy się ów dialog z Chrystusem, dzięki któremu stajemy się Jego przyjaciółmi: Wytrwajcie we Mnie, a Ja będę trwał w was. Ta wzajemność jest samą istotą, jest duszą życia chrześcijańskiego (...). Modlitwa może się rozwijać niczym prawdziwy dialog miłości i doprowadzić do tego, że człowiek zostanie całkowicie owładnięty przez Boskiego Umiłowanego, że będzie wrażliwy na wszelkie poruszenia Ducha i z dziecięcą ufnością zawierzy się sercu Ojca. Zazna wówczas we własnym życiu obietnicy Chrystusa: Kto (...) Mnie miłuje, ten będzie umiłowany przez Ojca mego, a również Ja będę go miłował i objawię mu siebie. (...) Nasze chrześcijańskie wspólnoty winny zatem stawać się prawdziwymi szkołami modlitwy, w której spotkanie z Jezusem nie polega jedynie na błaganiu Go o pomoc, ale wyraża się też przez dziękczynienie, uwielbienie, adorację, kontemplację, słuchanie, żarliwość uczuć aż po prawdziwe «urzeczenie» serca" (nr 32-33).

Tekst dla grupy III:

"Jak najwięcej uwagi należy poświęcić liturgii, bo ona «jest szczytem, do którego zmierza działalność Kościoła i jednocześnie jest źródłem, z którego wypływa cała jego moc». (...) Od dwóch tysięcy lat rytm chrześcijańskiego życia wyznaczany jest przez pamiątkę owego «pierwszego dnia tygodnia», w którym zmartwychwstały Chrystus przyniósł Apostołom dar pokoju i Ducha Świętego. Prawda o zmartwychwstaniu Chrystusa jest najgłębszym fundamentem, na którym opiera się chrześcijańska wiara. Udział w Eucharystii powinien naprawdę być dla każdego ochrzczonego sercem niedzieli. Jest to powinność, której nie można pominąć, a przeżywać ją należy (...) jako niezbędny element prawdziwie świadomego i spójnego życia chrześcijańskiego. Wkraczamy w tysiąclecie, które (...) będzie się charakteryzowało wzajemnym przenikaniem się kultur i religii, także w krajach o dawnej tradycji chrześcijańskiej. W wielu regionach chrześcijanie stają się małą trzódką. Stawia to przed nimi zadanie bardziej wyrazistego świadczenia o szczególnych cechach swojej tożsamości, często w osamotnieniu i wbrew trudnościom. Jedną z tych cech jest obowiązek uczestnictwa w liturgii eucharystycznej w każdą niedzielę" (nr 35-36).

Tekst dla grupy IV:

"Mamy karmić się słowem, aby być «sługami Słowa» w dziele ewangelizacji. Jest to z pewnością jedno z najważniejszych zadań stojących przed Kościołem na progu nowego tysiąclecia. Dzisiaj trzeba odważnie stawić czoło sytuacji, która staje się coraz trudniejsza i bardziej zróżnicowana w związku z globalizacją oraz powstawaniem nowych i zmiennych współzależności między narodami i kulturami. Musimy na nowo rozniecić w sobie pierwotną gorliwość i pozwolić, aby udzielił się nam zapał apostolskiego przepowiadania, jakie wzięło początek z Pięćdziesiątnicy. Powinniśmy wzbudzić w sobie płomiennego ducha św. Pawła, który wołał: Biada mi, gdybym nie głosił Ewangelii! Ten zapał z pewnością pobudzi Kościół do nowej aktywności misyjnej, której nie będzie można powierzyć jedynie wąskiej grupie «specjalistów», ale będzie ona wymagać odpowiedzialnego udziału wszystkich członków Ludu Bożego. Kto prawdziwie spotkał Chrystusa, nie może zatrzymywać Go dla siebie, ale winien Go głosić. (...) Należy z ufnością przedkładać wszystkim propozycję Chrystusa" (nr 40).

Paweł Chojnacki - katecheta z Tomaszowa Mazowieckiego.

opr. ab/ab