Jak rozwiązywać konflikty młodzieży z rodzicami?

Anna  Maciocha

JAK  ROZWIĄZYWAĆ  KONFLIKTY  MŁODZIEŻY  Z  RODZICAMI?

dla  szkoły  średniej

Cel  ogólny:  zapoznanie się z refleksją nad przyczynami konfliktów młodych ludzi z rodzicami; motywowanie do rozwiązywania problemów w duchu IV przykazania Dekalogu.

Cele  operacyjne:

• uczeń potrafi wymienić postawy rodzicielskie na podstawie schematu F. Streita (miłość, wrogość, kontrola, wolność, kochająca swoboda, kochająca kontrola, wroga swoboda, wroga kontrola);
  
• uczeń umie scharakteryzować wyżej wymienione postawy;
  
• uczeń umie wskazać na własne, właściwe i niewłaściwe sposoby zachowań wobec rodziców;
  
• uczeń potrafi wyjaśnić, do czego zobowiązuje Bóg rodziców i dzieci w IV przykazaniu Dekalogu;
  
• uczeń umie zastosować Boże wskazania, zawarte w przykazaniu o czci wobec rodziców w konflikcie z nimi.
  

Metody:  niedokończone zdania, dyskusja, pogadanka, wykład.

I.  WPROWADZENIE

1.  Modlitwa: odczytanie przez jednego z uczniów fragmentu z Pisma św. (Syr 3,1-8).

2.  Postawienie problemu

• Na czym polegają konflikty młodych ludzi z ich rodzicami?
  
• Jakie są najczęstsze przyczyny tych konfliktów?
  

Katecheta rozdaje uczniom formularz zdań niedokończonych (załącznik 1). Uczniowie dopisują spontanicznie własne propozycje dokończenia poszczególnych zdań. Następnie katecheta zbiera wypełnione formularze, a wybrany uczeń odczytuje je. W trakcie odczytywania poszczególnych propozycji, uczniowie ustosunkowują się do wypowiedzi. Na tablicy notujemy stwierdzenia, dotyczące przyczyn konfliktów między rodzicami a młodzieżą.

II.  ROZWINIĘCIE

Metodą poszukującą katecheta wraz z uczniami dokonuje analizy schematu, dotyczącego różnorodnych postaw rodziców wobec dzieci. Uczniowie starają się szczegółowo sprecyzować poszczególne postawy (załącznik 3). Przedstawiają własne doświadczenia związane z nimi. Podczas dyskusji katecheta stara się zwrócić uwagę uczniów na fakt, że również oni wykazują często postawę niewłaściwą, co bywa przyczyną konfliktów z rodzicami.

Katecheta podczas krótkiego wykładu, posługując się fragmentami z KKK (załącznik 4), dotyczącymi IV przykazania Bożego, ukazuje najistotniejsze, wzajemne powinności rodziców i dzieci.

III.  ZAKOŃCZENIE

1. Notatka: na podstawie załącznika 3.

2. Modlitwa na zakończenie. Spontaniczna modlitwa uczniów w intencji rodziców.

ANEKS

Załącznik  1:  "Niedokończone"  zdania

1. Rodzice dla mnie ....................................
   
2. Z rodzicami ....................................
   
3. Od rodziców ....................................
   
4. Dla rodziców ....................................
   
5. Nie lubię, kiedy rodzice ....................................
   
6. Lubię, kiedy rodzice ....................................
   
7. Czas spędzony z rodzicami ....................................
   

Załącznik  2:  Postawy  rodzicielskie

Klasyfikacja F. Streita (1978) wg E. M. Schaefera

Załącznik  3

MIŁOŚĆ:

• mówią mi o dobrych rzeczach, które robię;
  
• lubią działać razem ze mną, rozmawiać, być ze mną;
  
• okazują mi uczucia i komunikują mi swoją troskę o mnie;
  
• gdy jestem smutny i zmartwiony poprawiają mi samopoczucie.
  

WROGOŚĆ:

• sprawiają, że czuję się tak, jakbym nie potrafił niczego zrobić dobrze, jakbym nie spełniał ich oczekiwań;
  
• z byle powodu tracą humor i są na mnie źli;
  
• sprawiają, że czuję się niepotrzebny.
  

KONTROLA:

• wymagają ode mnie, abym mówił o wszystkim, co robiłem, gdy ich nie było;
  
• nie pozwalają mi na przejawianie agresji zarówno wobec nich, jak i wobec kogoś innego.
  

WOLNOŚĆ:

• nie stosują żadnej kontroli wobec mnie;
  
• nie mówią mi, co mam robić i nie potrafią mi niczego odmówić.
  

KOCHAJĄCA SWOBODA:

• stosują pewne ograniczenia w kontrolowaniu mnie;
  
• pomagają mi w byciu z innymi ludźmi tak, że mogę się tego uczyć;
  
• pozwalają mi myśleć na własny sposób;
  
• próbują traktować mnie jak równego sobie i pozwalają zwracać uwagę, gdy tak nie jest.
  

KOCHAJĄCA KONTROLA:

• pomagają mi radzić sobie ze światem i umożliwiają samodzielne myślenie i uczenie się;
  
• sprawiają, że czuję, iż jestem dla nich bardzo ważny;
  
• nie lubią, kiedy jestem bez nich, obawiają się o mnie.
  

WROGA SWOBODA:

• wydają się być nieświadomi moich potrzeb lub nie są zainteresowani spostrzeganiem ich;
  
• spędzają ze mną mało czasu, podejmują mało działań wspólnie ze mną.
  

WROGA KONTROLA:

• wydają wiele ograniczeń, zakazów, zabraniają;
  
• niezwłocznie karcą mnie za rzeczy, które im się nie podobają (nawet, gdy nie jest to takie złe);
  
• uporczywie przypominają mi o rzeczach, które powinienem zrobić; nie dają mi spokoju, dopóki nie zrobię tego, czego chcą.
  

Załącznik  4:  fragmenty  Katechizmu Kościoła Katolickiego

* KKK 2216: "Szacunek synowski przejawia się w prawdziwej uległości i posłuszeństwie. «Strzeż, synu, nakazów ojca, nie gardź nauką matki... Gdy idziesz, niech one cię wiodą, czuwają nad tobą, gdy zaśniesz; gdy budzisz się - mówią do ciebie» (Prz 6,20-22). «Syn mądry miłuje karcenie, naśmiewca nie słucha nagany» (Prz 13,1)".

* KKK 2217: "Tak długo, jak dziecko mieszka z rodzicami, powinno być posłuszne każdej prośbie rodziców, która służy jego dobru lub dobru rodziny. «Dzieci, bądźcie posłuszne rodzicom we wszystkim, bo to jest miłe w Panu» (Kol 3,20). (...) Jeśli jednak dziecko jest przekonane w sumieniu, iż jest rzeczą moralnie złą być posłusznym danemu poleceniu, nie powinno się do niego stosować. Wzrastając, dzieci będą nadal szanować swoich rodziców. Będą uprzedzać ich pragnienia, chętnie prosić o rady i przyjmować ich uzasadnione napomnienia. Posłuszeństwo wobec rodziców ustaje wraz z usamodzielnieniem się dzieci, pozostaje jednak szacunek, który jest im należny na zawsze. Ma on bowiem swoje źródło w bojaźni Bożej, jednym z darów Ducha Świętego".

* KKK 2222: "Rodzice powinni uważać swoje dzieci za dzieci Boże i szanować je jako osoby ludzkie. Wychowują oni swoje dzieci do wypełniania prawa Bożego, ukazując samych siebie jako posłusznych woli Ojca niebieskiego".

* KKK 2227: "Z kolei dzieci przyczyniają się do wzrostu swoich rodziców w świętości. Wszyscy razem i każdy z osobna powinni wielkodusznie i niestrudzenie udzielać sobie nawzajem przebaczenia, jakiego domagają się zniewagi, kłótnie, niesprawiedliwości i zaniedbania. Sugeruje to wzajemna życzliwość. Wymaga tego miłość Chrystusa".

Anna Maciocha - studentka Studiów Podyplomowych Dydaktyki Katechezy.

opr. ab/ab