Konwersatoria na temat klasycznych autorów teologicznych (spis treści i wstęp)
(Materiał wybrany dla Opoki jest częścią większej całości, obejmującej autorów aż do współczesności)
Mija 2000 lat chrześcijaństwa. W ciągu tego czasu coraz to nowe pokolenia, tworzące Kościół pochylały się nad największym skarbem ludzkości, jakim jest Objawienie, czyli obdarowanie się Boga człowiekowi. Były w tych pokoleniach postaci niezwykłe, które wielkością swego umysłu umiały nie tylko głeboko wniknąć w Objawienie, ale również pokazywać jak nim żyć. To byli mistrzowie wiary i życia. Przeżywając wielki jubileusz chrześcijaństwa, warto uświadomić sobie jak wiele zawdzięczamy - my wierzący - tym mistrzom. Taki był powód podjęcia konwersatoriów jakie prowadziłem w minionych dwóch latach w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. Wraz z uczestnikami tych konwersatoriów odkryłem osobiście jak ważny jest dialog w uprawianiu teologii, że właściwie teologię powinno się często rozwijać dialogicznie. Następuje bowiem wtedy nie tylko obiektywne odkrywanie prawdy, ale również otwiera się bogactwo znaczeniowe tej prawdy dla ludzi do których jest skierowana. Pomyślałem, że warto podzielić się tym odkryciem - tak zrodził się pomysł tej książki. Zaprosiłem więc do odtworzenia i utrwalenia naszych konwersatoriów ich najbardziej twórczych uczestników.
Byli to: siostra Ewa Hop - klaryska, Marek Kita i Piotr Sikora. Każda osoba wniosła do dyskusji własne doświadczenie życia i Kościoła: siostra Ewa przez klasztor, Piotr przez małżeństwo i posługę katechizowania, Marek - również przez katechizowanie. Ich głosy były wyrazem różnorodnych zainteresowań i studiów: Marek jest doktorantem teologii i filozofii i interesuje się szczególnie ekumenizmem, Piotr - świetnie zapowiadający się publicysta - pisze doktorat z filozofii analitycznej. Siotrze Ewie kończącej studia teologiczne bliska jest z kolei filozofia immanencji. Wkład tych trojga dopełnił swą redakcją i celnymi uwagami brat Aleksander Horowski - kapucyn.
Książka zawiera dwadzieścia dziewięć rozdziałów poświęconych poszczególnym klasykom teologii od św. Ireneusza z Lyonu do Hansa ursa von Balthasara. W wyborze autorów kierowałem się kryterium ich oryginalności i wkładu w rozwój myśli teologicznej. Zależało mi także na tym, aby każda epoka była należycie reprezentowana. Niemniej jednak, jak każdy wybór, także i ten nie jest wolny od osobistych upodobań, stąd będzie rodził kontrowersje czy zastrzeżenia. Każdy rozdział skałada się z krótko nakreślonej biografii teologa oraz z prezentacji jego twórczości. Jej najbardziej reprezentatywne wątki są zilustrowane wybranymi tekstami omawianych autorów. Są to zazwyczaj teksty wybrane z istniejących już polskich przekładów, jest jednak kilka fragmentów, które zostały przetłumaczone specjalnie dla tej publikacji. Wspomniane teksty zaopatrzyłem pytaniami, wokół których rozwija się następnie dyskusja. Chcieliśmy w niej nie tylko z chłodnym dystansem analizować teksty, ale także pokazać, że są one interesujące i zachowują niezwykłą aktualność.
Jest kilka sposobów czytania tej książki - nie koniecznie musi to być lektura od pierwszej do ostatniej strony. Można wybierać interesujących autorów, można też czytać najpierw same prezentacje życia i twórczości teologów oraz ich teksty, a następnie samodzielnie próbować odpowiadać na postawione pytania. Taką twórczą lekturą warto na koniec skonfrontować z zamieszczaną dyskusją. Zazwyczaj znamy klasyków z opracowań. Każda antologia tekstów daje szansę osobistego odkrycia klasyka, którego następstwem jest rozczytanie się w jego dziełach. Jeśli czytelnik dokona takiego odkrycia w proponowanje książce, to sądzę, że już wtedy spełni ona swój cel.
opr. mg/mg