Śp. Bp Stanisław Smoleński

Urodził się 17 maja 1915 r. w Wiedniu, w głęboko religijnej, katolickiej rodzinie. Jego ojciec Jerzy Józef Gedeon Smoleński był znanym profesorem geografii UJ; razem z wieloma innymi profesorami zginął w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen w ramach hitlerowskiej akcji Sonderaktion Krakau. Stanisław Smoleński w testamencie, który pozostawił, wspomina rodzinny dom i dziękuje Bogu za duchowe bogactwo, jakie z niego wyniósł, za pobożność maryjną i eucharystyczną. «W ciągu mego życia — napisał — doznawałem wielokrotnie szczególnej opieki Matki Bożej. Wspominam przede wszystkim cudowne (w przekonaniu całej mej rodziny) uzdrowienie z ciężkiej choroby w niemowlęctwie za przyczyną Matki Bożej Bolesnej z bazyliki 00. Franciszkanów w Krakowie. W szkole średniej dzięki Sodalicji Mariańskiej, do której należałem, Matka Boża przybliżyła mnie do Najświętszej Eucharystii przez wciągnięcie w praktykę częstej Komunii świętej i adoracji przed Najświętszym Sakramentem. Stąd moja wdzięczność i zawierzenie synowskie Maryi Niepokalanie Poczętej».

We wrześniu 1933 r. wstąpił do Krakowskiego Seminarium Duchownego i rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. 24 października 1937 r. przyjął święcenia kapłańskie z rąk metropolity krakowskiego księcia Adama Stefana Sapiehy.

Dalsze studia teologiczne odbywał w Rzymie na Papieskim Uniwersytecie Angelicum, a następnie znów na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W sierpniu 1944 r. został mianowany przez abpa Stefana Sapiehę ojcem duchownym w Krakowskim Seminarium Duchownym. Funkcję tę pełnił do 1961 r. Wychował wiele pokoleń kapłanów. W gronie jego alumnów był również Karol Wojtyła. Prowadził wykłady z teologii życia wewnętrznego i teologii moralnej na Papieskim Wydziale Teologicznym. Przekazywał alumnom nie tylko wiedzę, ale także swoją miłość do Chrystusa i Kościoła. Troszczył się gorliwie o powołania kapłańskie i zakonne.

14 stycznia 1970 r. Paweł VI mianował ks. Stanisława Smoleńskiego biskupem pomocniczym kard. Karola Wojtyły, który udzielił mu sakry biskupiej 5 kwietnia 1970 r. w katedrze na Wawelu. W czasie Synodu Archidiecezji Krakowskiej (1972-1979) był przewodniczącym Komisji Głównej; kierował jego pracami ofiarnie, kompetentnie, z wielkim umiłowaniem sprawy.

Z oddaniem i wiernością współpracował z kard. Karolem Wojtyłą, który darzył go przyjaźnią wyrosłą na gruncie wspólnych spotkań, rozmów, narad, służby Bogu i ludziom. W 1976 r. metropolita krakowski mianował go wikariuszem generalnym archidiecezji krakowskiej.

Był członkiem Komisji Episkopatu ds. Duszpasterstwa Rodzin (1970-1992), Komisji ds. Powołań Duchownych, a następnie jej przewodniczącym (1975-1982). W lutym 1992 r. Stolica Apostolska przyjęła jego rezygnację z funkcji biskupa pomocniczego, ze względu ukończony 75. rok życia.

Śp. bp Stanisław zgłębiał soborową naukę o powszechnym powołaniu do świętości i z gorliwością przybliżał ją kapłanom i wiernym świeckim. Interesował się życiem sług Bożych, których procesy beatyfikacyjne toczyły się i toczą w archidiecezji, a także tych, którzy zostali już wyniesieni do chwały ołtarzy. «Na świętych i błogosławionych — pisał — staramy się patrzeć w świetle wiary, a zwłaszcza w świetle dekretów Soboru Watykańskiego II. Widzimy w nich tych, którzy już uczestniczą w życiu i szczęściu Boga w Trójcy Jedynego w niebie. Pozostają nam bliscy, bo w Chrystusie i przez Chrystusa są włączeni w Kościół święty jako Ciało mistyczne Zbawiciela. Służą nam przykładem swego życia i spełnionego powołania na ziemi oraz wzorem, jaki nam pozostawili. Równocześnie w tajemnicy świętych obcowania wspierają nas swoim bardzo skutecznym orędownictwem u Boga, którego oglądają twarzą w twarz. Są też dla nas świadkami czynnej obecności Boga wśród nas».

Powołanie do świętości, o czym mówił i pisał, bp Stanisław Smoleński realizował w swoim życiu zgodnie z dewizą biskupią: Caritas Christi urget nos. Na ten rys życia zmarłego biskupa zwrócił uwagę kard. Stanisław Dziwisz w słowie pożegnalnym wypowiedzianym nad jego trumną 10 sierpnia 2006 r.: «Przez całe swoje życie Ksiądz Biskup wiernie szedł za Jezusem. My, którzy byliśmy świadkami tego życia, jesteśmy przekonani, że i on za św. Pawłem mógł powtórzyć: 'dla mnie żyć to Chrystus'».

Pogrzeb bpa Stanisława Smoleńskiego, który zmarł 8 sierpnia 2006 r., odbył się w katedrze na Wawelu 11 sierpnia. Został pochowany w kościele Świętych Piotra i Pawła w krypcie kaplicy pw. św. Michała Archanioła.

opr. mg/mg