W służbie Kościołowi kaliskiemu

W katedrze pw. św. Mikołaja w Kaliszu 8 maja 1995 roku ks. prałat Teofil Wilski przyjął sakrę biskupią. Przez 16 lat służył Kościołowi kaliskiemu jako biskup pomocniczy. O gorliwej posłudze Jubilata w naszej diecezji w rozmowie z biskupem kaliskim Edwardem Janiakiem.

Ksiądz Biskup przybywając do Kalisza jako Biskup pomocniczy archidiecezji wrocławskiej miał okazję spotykać ks. biskupa Teofila. Proszę opowiedzieć o tych spotkaniach, a może były wcześniejsze?

Bp Edward Janiak: Ks. biskupa Teofila Wilskiego po raz pierwszy spotkałem jako biskup pomocniczy archidiecezji wrocławskiej podczas Konferencji Episkopatu Polski w Warszawie, jesienią 1996 roku, jeszcze zanim przyjąłem sakrę biskupią. Mam w pamięci człowieka o znakomitych cechach osobistych - skromnego, otwartego, bezpośredniego, z łatwością nawiązującego kontakty z innymi osobami. Później wiele razy spotkałem ks. biskupa Teofila podczas kolejnych sesji Episkopatu Polski, wtedy gdy przyjeżdżałem z Wrocławia do Kalisza oraz podczas uroczystości, w których uczestniczyli biskupi z różnych diecezji. Pamiętam wizytę Ojca Świętego Jana Pawła II w Kaliszu, 4 czerwca 1997 roku, za przygotowanie której w dużej mierze odpowiedzialny był ks. biskup Teofil.

Kiedy Ksiądz Biskup objął diecezję kaliską ks. biskup Teofil był już na emeryturze. W jakich posługach w Kościele kaliskim pomagał wówczas Ksiądz Biskup senior?

Kiedy przybyłem do diecezji kaliskiej, prawie osiem lat temu, biskup Teofil był w dobrej kondycji fizycznej i dał się poznać jako gorliwy i pracowity kapłan. Zlecałem mu posługi w terenie: wizytacje kanoniczne, udzielanie sakramentu bierzmowania, przewodniczenie różnym uroczystościom parafialnym, np. uroczystościom odpustowym w sanktuariach i większych ośrodkach duszpasterskich. Prowadził też procesje eucharystyczne w Boże Ciało nie tylko w Kaliszu czy Ostrowie Wielkopolskim, ale także w innych miastach na terenie diecezji. W 2014 roku czynnie włączył się w peregrynacje Krzyża i Ikony Światowych  Dni Młodzieży, a w następnym roku celebrował kilka stacji Diecezjalnego Kongresu Eucharystycznego. Tę służbę w terenie chętnie przyjmował i podejmował ją w poczuciu odpowiedzialności i troski o Kościół diecezjalny oraz o duchowe dobro wiernych parafii, do których był posłany. Sam doświadczony chorobą chętnie spotykał się z chorymi i osobami starszymi w parafiach, domach pomocy oraz w szpitalach, zwłaszcza z okazji Światowego Dnia Chorego. Jako Biskup senior z radością uczestniczył w tzw. spotkaniach opłatkowych grup duszpasterskich i innych wspólnot z okazji świąt Bożego Narodzenia. Drogie mu były doroczne spotkania w ramach Duszpasterstwa Środowisk Twórczych, do którego powstania przyczynił się na początku swojej posługi biskupiej. To tylko niektóre formy pomocy, jakie w miarę możliwości i na ile pozwalał mu stan zdrowia podejmował ks. biskup Teofil jako emeryt. Należy podkreślić, że Biskup nie tylko służy diecezji wtedy gdy spełnia posługi duszpasterskie, ale także wtedy gdy wspiera Kościół modlitwą i cierpieniem, które przeżywa w zjednoczeniu z Chrystusem i z Jego Krzyżem. Teraz właśnie w taki duchowy sposób nasz dostojny Jubilat pomaga Kościołowi kaliskiemu.

Na jakie cechy osobowości ks. biskupa Teofila mógłby Ksiądz Biskup wskazać?

Z wielu cech wrodzonych i nabytych chciałbym najpierw dostrzec pokorę, którą Jubilat się odznacza, potrafi słuchać, a więc posłuszeństwo. Jest człowiekiem modlitwy. Jego głęboko ukształtowana duchowość wyraża się także w skromności i pracowitości. Pragnę zauważyć dorobek naukowy biskupa Teofila w dziedzinie teologii trynitarnej oraz podkreślić wkład, jaki wniósł w teologiczną refleksję na temat Trójcy Świętej. Jest jednym z najwybitniejszych teologów w tej dziedzinie. Napisał wiele artykułów naukowych o Trójcy Świętej, zwłaszcza dotyczących trynitarnych zagadnień w mariologii i józefologii. Do teologicznej treści tych artykułów w swoich notatkach i w swojej refleksji nawiązywał Ojciec Święty Jan Paweł II, jeszcze jako arcybiskup Krakowa, i dał temu wyraz w prywatnej rozmowie z biskupem Teofilem zaraz po przybyciu do Kalisza, 4 czerwca 1997 roku.

Jak już wspomniałem Ksiądz Biskup jest człowiekiem skromnym i pokornym, dlatego nie często nawiązuje do tej rozmowy i do swojego dorobku naukowego. Biskupie zawołanie naszego Czcigodnego Jubilata Paternitati servire Dei - „Służyć Ojcostwu Boga”, ma swoje źródło w tej właśnie refleksji nad tajemnicą Trójcy Świętej, którą podjął już jako młody kapłan, a pogłębił ją podczas studiów specjalistycznych na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Głębia treści tego zawołania określa też ojcowską troskę Księdza Biskupa o ludzi nie tylko biednych materialnie, ale przede wszystkim biednych duchowo i moralnie, których w różny sposób wspiera i im pomaga.

Ks. biskup Teofil odznacza się pasterską wrażliwością na sprawy Kościoła i Ojczyzny, zwłaszcza te trudne. Tego zapewne nauczył się od wielkiego Prymas Tysiąclecia, czcigodnego sługi Bożego kard. Stefana Wyszyńskiego, który 60 lat temu, 11 czerwca 1960 roku w archikatedrze gnieźnieńskiej udzielił mu święceń kapłańskich.

Na jakich polach duszpasterskich ksiądz biskup Teofil szczególnie angażował się?

Ks. biskup Teofil przez 16 lat pełnił w diecezji kaliskiej posługę biskupa pomocniczego, a od dziewięciu lat, jako biskup emeryt, nadal niestrudzenie służy Kościołowi swoim doświadczeniem, posługą duszpasterską na miarę sił i możliwości, cierpieniem i modlitwą. Początek posługi biskupiej czcigodnego Jubilata wpisał się w czas peregrynacji kopii cudownego Obrazu św. Józefa w parafiach naszej diecezji. Już wtedy Ksiądz Biskup swoją służbę Kościołowi kaliskiemu złączył z wielkim Patronem naszej diecezji. Posługą biskupią, głoszonym słowem i całym swoim życiem dawał i daje świadectwo miłości i czci do św. Józefa. Dziękuję Księdzu Biskupowi za to świadectwo i za gorliwą posługę wobec pielgrzymów przybywających do naszego Narodowego Sanktuarium św. Józefa. Towarzyszenie św. Józefowi na szlaku tamtej niezwykłej peregrynacji pozwoliło Księdzu Biskupowi poznać część diecezji i było okazją do spotkań z wiernymi, a przede wszystkim do pierwszych spotkań z kapłanami nowej diecezji.

Jak wyglądają relacje księdza biskupa Teofila z kapłanami?

Ksiądz Biskup znał kapłanów z dekanatów, które 25 marca 1992 roku z archidiecezji gnieźnieńskiej zostały włączone do diecezji kaliskiej. Kapłani pamiętali nowego Biskupa jako wykładowcę teologii dogmatycznej, a przede wszystkim jako oddanego ojca duchownego i gorliwego rektora Prymasowskiego Wyższego Seminarium Duchownego w Gnieźnie. Ta posługa spełniana w blasku prastarej katedry gnieźnieńskiej niejako przygotowała ks. biskupa Teofila do tego, aby w naszej diecezji podjął odpowiedzialność za formację duchową kapłanów, otoczył troską nasze Seminarium oraz wytrwałą modlitwą i ofiarowanym cierpieniem wypraszał nowe i święte powołania do służby w Chrystusowym Kościele. Bardzo dziękuję za wszelkie dobro, które przez pełną miłości posługę Księdza Biskupa stało się udziałem duchowieństwa naszej diecezji. Dał również temu wyraz kierując Komisją ds. życia i posługi osób duchownych podczas prac Pierwszego Synodu Diecezji Kaliskiej. Teraz jako Biskup emeryt włączony we wspólnotę kapłanów mieszkających w Domu Jana Pawła II w Ostrowie Wielkopolskim, towarzyszy jej modlitwą oraz umacnia wszystkich kapłanów przykładem głębokiej i żywej wiary.

Za co jeszcze Ksiądz Biskup chciałby podziękować Jubilatowi?

Dziękuję również za posługę wśród zgromadzeń zakonnych żeńskich. Biskup Teofil przez wiele lat modlił się z siostrami zakonnymi różnych zgromadzeń, a w naszej diecezji pracuje około 400 sióstr.

Wdzięcznością ogarniam także zaangażowanie biskupa Teofila w duszpasterstwo rodzin, w tworzenie struktur przygotowania kandydatów do sakramentu małżeństwa oraz w tworzenie poradni rodzinnych. Wrażliwością swojego serca otaczał Diecezjalne Centrum Pro Familia. Żywo interesował się wspólnotami Domowego Kościoła, z którymi często i chętnie się spotykał. Pielgrzymi zmierzający na Jasną Górę zawsze mogli cieszyć się duchowym wsparciem, modlitwą, świadectwem miłości do Maryi oraz pasterskim pouczeniem Księdza Biskupa, zwłaszcza na ostatnim etapie wędrówki do Domu Matki.

Trudno wymienić wszystkie wymiary posługi biskupiej naszego drogiego Jubilata. Dziękuję za jego głęboką i ufną wiarę oraz za miłość kapłańskiego i ojcowskiego serca, którymi ubogaca kapłanów i lud wierny naszej diecezji. Wdzięczność jest cnotą chrześcijańską dzisiaj zapomnianą, dlatego w imieniu wszystkich, wśród których biskup Teofil posługiwał, składam serdeczne Bóg zapłać.

opr. mg/mg