Grzechy cudze

O grzechach, które prawdopodobnie by nie zaistniały bez udziału drugich osób, a w każdym razie ich popełnienie byłoby znacznie utrudnione - wprowadzenie

Grzechy cudze

Andrzej Zwoliński

GRZECHY CUDZE

ISBN: 978-83-7505-353-1

wyd.: WAM 2009



Spis treści
Czy grzech innych może być moim? 5
Czyn ludzki 6
Normy oceny moralnej11
Prawo naturalne. Sumienie16
Społeczny aspekt czynu21
„Grzechy cudze” 26
Zło grzechów cudzych30
Trudna tożsamość 34
1. RADZIĆ DO GRZECHU41
Rozeznanie jako warunek wyboru41
Przynęta w słowach45
Metody dezinformacji50
Agitacja jako masowa „zła rada”56
Propaganda jako rozpowszechnianie „złej rady”62
Obraz jako „zła rada” 66
2. ROZKAZYWAĆ DRUGIEMU DO GRZECHU72
Potrzeba autorytetu i posłuszeństwa73
Ślepe posłuszeństwo79
Różne postacie rozkazów86
Odpowiedzialność zrzucana na rozkazodawców95
Odpowiedzialność przełożonych100
„Bardziej słuchać Boga niż ludzi”105
3. ZEZWALAĆ NA GRZECH DRUGIEGO111
Zakaz111
Brak zakazu w kulturze116
Zło w kulturze124
Uzasadnienia znoszenia zakazów132
Antypedagogika134
O czuwanie nad wartościami138
4. POBUDZAĆ DO GRZECHU141
Inżynieria społeczna142
Tworzenie opinii publicznej148
Reklama155
Naśladownictwo161
Korupcja168
Przemoc175
5. POCHWALAĆ GRZECH DRUGIEGO183
Pochlebstwo i jego rodzaje184
Fałszywe autorytety192
Pochlebstwa twórców wobec władzy 198
Piosenki i pieśni na cześć203
Zło pochlebstwa206
Odpowiedzialność i upomnienie braterskie210
6. MILCZEĆ NA GRZECH CUDZY215
Fenomen milczenia i jego cena216
Spirala milczenia 224
Pamięć manipulowana235
Zjawisko lustracji w Polsce i poza nią242
Zwolennicy lustracji251
Kościół o mówieniu prawdy254
7. NIE KARAĆ GRZECHU 265
Sprawiedliwość i kara 266
Ograniczyć karanie (np. utylitaryzm)276
Bezprawie (np. komunizm) 280
Zbrodnie nierozliczone295
Wychowanie a system kar i nagród303
Co czynić?312
8. POMAGAĆ DO GRZECHU316
Człowiek oczekuje pomocy i niesie pomoc318
Problem społecznej bierności 323
Dozwolona i niedozwolona pomoc 330
Współpracownicy złej władzy340
Ocena współpracy ze złem346
9. UNIEWINNIAĆ GRZECH CUDZY353
Słowo, które manipuluje oceną moralną354
Pseudoreligia jako kłamstwo363
Fałszywa moralność371
Nauka jako źródło niesprawiedliwości380
Bezprawne prawo388
Uniewinnić znaczy odkupić 392
ZAMIAST ZAKOŃCZENIA 
Jak wychowywać Judasza?398

ZAMIAST WPROWADZENIA

Czy grzech innych może być moim?

Stare polskie przysłowie powiada, że Złodziejem jest ten, który kradnie, i ten, który worek trzyma. W wielu sytuacjach grzech nie mógłby zaistnieć, gdyby nie rozkaz, zachęta innych, zła rada, ich pochwała zamiaru lub pomoc, a potem milczenie, brak kary czy nawet uniewinnianie grzechów cudzych.

Starszy brat namawia młodszego do kradzieży lub kłamstwa... Ktoś namawia drugiego do zła.

Przełożony rozkazuje podwładnemu wykonać czyn, z którym nie zgadza się jego sumienie... Ktoś każe drugiemu czynić zło. Uczeń okrada płaszcze w szatni szkolnej, a jego kolega nie upomina go, zezwala na to... Wiem, że ktoś czyni źle, a ja mu na to zezwalam. Dwóch chłopców się bije, jeden atakuje drugiego, a cała klasa otacza ich kołem i zachęca okrzykami do coraz większej przemocy... Zachęcać kogoś, pobudzać, aby uczynił grzech. Hardość i brak kultury ze strony młodego człowieka wobec starszego są pochwalone jako dobry „styl życia”, „bo im się należy, by zrozumieli swe miejsce w życiu”... Ktoś chwali bliźniego za zły czyn. Atak ze strony agresywnych bandytów na bezbronną staruszkę kwitowany jest milczeniem wszystkich świadków tego zdarzenia... Ktoś wie o ciężkich przewinieniach, a nie mówi temu, komu powinien powiedzieć. Milczenie umacnia czyniącego zło w złu.

Brak kary ze strony rodziców za złe zachowanie dzieci... Ktoś zachęca w ten sposób czyniącego zło do dalszych tego typu działań. Złodziej poszukuje wspólnika do realizacji zamierzonej kradzieży... Ktoś wspomaga drugiego w taki sposób, że umożliwia dokonanie złego czynu.

Ukarany awanturnik znajduje często takich, którzy go bronią... Wolno bronić człowieka, np. w sądzie przez obrońcę, ale nigdy nie wolno bronić samego grzechu i złego postępowania.

Są więc takie grzechy, których co prawda sami nie popełniamy, ale odpowiadamy za nie, gdyż bez udziału w nich osób drugich prawdopodobnie by one nie zaistniały, w każdym razie ich powstanie byłoby znacznie utrudnione.

dalej >>

opr. aw/aw

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

reklama

reklama

reklama