Chrześcijanin powołany do wspólnoty z Ojcem

Jan Charytański SJ, Czesława Margarita Sondej OSU

KIM JESTEM JAKO CZŁOWIEK I CHRZEŚCIJANIN

Rozważania w oparciu o Katechizm Kościoła Katolickiego

ISBN: 83-7318-776-6

wyd.: WAM 2006

CHRZEŚCIJANIN POWOŁANY DO WSPÓLNOTY Z OJCEM

Wyjaśnianie Modlitwy Pańskiej Katechizm zaczyna od ukazania jej związku z Kazaniem na Górze. Jest ona streszczeniem całej Ewangelii (por. KKK 2761). „Kazanie na Górze jest nauką życia, Modlitwa Pańska jest modlitwą, ale zarówno przez tę naukę, jak i modlitwę Ducha Pana nadaje nowy kształt naszym pragnieniom, wewnętrznym poruszeniom, które ożywiają nasze życie” (KKK 2764). Jest to modlitwa Pana. „Z jednej strony, przez słowa tej modlitwy Jedyny Syn przekazuje nam słowa, które dał Mu Ojciec. On jest Nauczycielem naszej modlitwy. Z drugiej strony, jako Słowo Wcielone, Jezus ma w swoim ludzkim sercu potrzeby swoich braci i sióstr oraz objawia je nam; On jest wzorem naszej synowskiej modlitwy, ale równocześnie daje Ducha, przez którego stają się one w nas «duchem i życiem» (J 6, 63). (...) Modlitwa do naszego Ojca łączy się z misterium posłania Syna i Ducha” (KKK 2766).

Modlitwa Pańska jest równocześnie modlitwą Kościoła. We chrzcie i bierzmowaniu przekazywanie (traditio) Modlitwy Pańskiej oznacza nowe narodzenie do życia Bożego. Ponownie powołani do życia uczą się wzywać Boga słowem, którego On zawsze wysłuchuje (por. KKK 2769). Charakter eklezjalny ma Modlitwa Pańska szczególnie w Eucharystii. Zawiera w sobie uprzednie modlitwy wstawiennicze, a jednocześnie wyraża prośbę o wejście na eucharystyczną Ucztę Królestwa, zapowiedź Wiecznej Uczty (por. KKK 2770-2771). Jest modlitwą nadziei na przyjście Pana (por. KKK 2772). Chrystus i Duch uzdalniają nas do synowskiej śmiałości (por. KKK 2777-2778).

Rozpoczynając Modlitwę Pańską wezwaniem „Ojcze”, zwracamy się nie do Boga Stwórcy, ale do Ojca Pana naszego Jezusa Chrystusa, który objawił nam swoją wewnętrzną relację z Ojcem i Jego szczególne Ojcostwo. Dzięki Jezusowi Chrystusowi jesteśmy w komunii z Ojcem i Jego Synem, a Duch Święty pozwala nam Go poznać. Możemy mówić „Ojcze”, ponieważ odrodził nas do nowego życia, czyniąc nas przez chrzest dziećmi w Jedynym Synu. Objawienie Ojcostwa Boga otwiera nas jednocześnie na tajemnicę człowieka jako przybranego dziecka Boga. Wymawiając z wiarą słowo „Ojcze”, wyznajemy naszą wdzięczność i adorujemy Boga (por. KKK 2780-2784).

Wymawiając słowa „Ojcze nasz” wyznajemy wiarę w Boga Przymierza zawartego przez Chrystusa w Duchu Świętym. Jednocześnie otwieramy się na wieczną wspólnotę w życiu przyszłym. W jedności Kościoła modlimy się jednocześnie do Ojca, Syna i Ducha Świętego, nierozdzielnej Trójcy. Modlitwa Pańska jest wspólna dla wszystkich ochrzczonych, powinna budzić w nas dążenie do zjednoczenia rozdzielonych braci. Wymaga od nas wyrzeczenia się egoizmu i indywidualizmu oraz objęcia naszą troską i modlitwą wszystkich, którzy nie znają jeszcze Jezusa Chrystusa, a są stworzeni przez jednego Boga i odkupieni przez Chrystusa w tym samym Duchu Świętym. Powinna w nas budzić odpowiedzialność eklezjalną za cały świat (por. KKK 2786-2793). W słowach „któryś jest w niebie” wyznajemy, że „Wasz Ojciec nie znajduje się „gdzie indziej”. On jest «ponad wszystkim», co możemy zrozumieć z Jego świętości” (KKK 2794). Jednocześnie wyznajemy, że dzięki Jezusowi Chrystusowi w Przymierzu już należymy do światła Boga: mamy nadzieję na wieczne z Nim przebywanie (por. KKK 2795, 2796).

Z siedmiu następujących próśb trzy pierwsze odnoszą się do „spraw” Ojca. Nie wspominamy siebie, ale wyrażamy synowską troskę o chwałę naszego Ojca (por. KKK 2803, 2804). Cztery następne wyrażają nasze oczekiwania a zarazem nasze pełne zaufanie do Ojca (por. KKK 2805).

W prośbie „święć się imię Twoje” modlimy się, by świętość Boga objawiała się w chwale Jego działania w stworzeniu, i przede wszystkim, w odnowieniu przez Chrystusa ludzkości dotkniętej grzechem. Toteż lud Boży ma być „narodem świętym” (por. KKK 2807-2812). „W wodzie chrztu zostaliśmy «obmyci, uświęceni i usprawiedliwieni w imię Pana Jezusa Chrystusa i przez Ducha naszego Boga» (1 Kor 6, 11). W całym naszym życiu Ojciec «powołuje nas do świętości» (1 Tes 4, 7), a ponieważ « przez Niego jesteśmy w Chrystusie Jezusie (...), który stał się dla nas uświęceniem» (1 Kor 1, 30), chodzi więc o Jego chwałę i o nasze życie, by Jego imię święciło się w nas i przez nas” (KKK 2813).

Królestwo Boże albo królowanie Boga, o które modlimy się w następnej prośbie, było głoszone przez Jezusa z Nazaretu, jest głoszone w Ewangelii, przyszło w śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa, przychodzi w Eucharystii, a w pełni objawi się przy powtórnym przyjściu Jezusa Chrystusa. Tu na ziemi, jest owocem działania Ducha Świętego i współdziałania człowieka (por. KKK 2816-2818). „Królestwo Boże (...) to sprawiedliwość, pokój, radość w Duchu Świętym» (Rz 14, 17; cyt. za KKK 2819). Gdy tworzymy cywilizację bardziej ludzką, przybliżamy królestwo Boże, choć nie utożsamia się ono z postępem (por. KKK 2820).

Prosimy o spełnianie się woli Bożej. „A wolą naszego Ojca jest, «by wszyscy ludzie zostali zbawieni i doszli do poznania prawdy» (1 Tm 2, 4)” (KKK 2822). „W Chrystusie, dzięki Jego ludzkiej woli, wola Ojca została wypełniona w sposób doskonały i raz na zawsze. Przychodząc na ten świat, Jezus powiedział: «Oto idę (...) abym spełniał wolę Twoją, Boże» (Hbr 10, 7; Ps 40, 7) (...) «Na mocy tej woli uświęceni jesteśmy przez ofiarę ciała Jezusa Chrystusa» (Hbr 10, 10)” (KKK 2824). „Prosimy naszego Ojca, by złączył naszą wolę z wolą swego Syna, byśmy pełnili Jego wolę i wykonywali Jego zamysł zbawienia za życie świata. Sami jesteśmy całkowicie niezdolni do tego, ale zjednoczeni z Jezusem i dzięki mocy Jego Ducha Świętego możemy Mu poddać naszą wolę i zdecydować się na wybór tego, co zawsze wybierał Jego Syn: czynić to, co podoba się Ojcu” (KKK 2825).

Prośba o „chleb powszedni” jest jednocześnie wyznaniem naszej ufności i wdzięczności za dobroć Bożą obejmującą wszystkich. Modlimy się bowiem o „nasz” chleb. Nie zrzucamy jednak wszystkiego na Boga. Prośba ta przypomina nam o powołaniu do współdziałania z Opatrznością Bożą. Dotyczy to dziś przede wszystkim klęsk głodu i potrzeby tworzenia sprawiedliwych struktur pracy przynoszących sprawiedliwość. W głębszym sensie musimy uwzględnić „głód” Słowa Boga i nasze powołanie głoszenia Dobrej Nowiny. Jednocześnie w „chlebie powszednim na dzisiaj” możemy widzieć Eucharystię, Chleb Życia, przedsmak nadchodzącego królestwa (por. KKK 2828-2837).

Prośba o „odpuszczenie win” przypomina nam o byciu człowiekiem grzesznym, obciążonym winą oraz o potrzebie przebaczenia. Jednocześnie wyraża naszą ufność w niezmierzone miłosierdzie Boże. Uświadamia nam warunek jego dostąpienia. Bóg przebaczy nam, gdy pozwolimy przeniknąć się wewnętrznie miłosierdziu Bożemu i będzie nas stać na przebaczenie „naszym winowajcom”. Ten warunek jest tak istotny, że Jezus Chrystus rozwija go w Kazaniu na Górze. Mamy przebaczać nawet nieprzyjaciołom, tak jak Chrystus przebaczył nam, gdy byliśmy grzesznikami. Przez naszą umiejętność wybaczania mamy uczestniczyć w świętości, miłosierdziu i miłości Boga. Jest to możliwe dzięki Duchowi Świętemu. „Mając życie od Ducha, do Ducha też się stosujmy” (Ga 5, 25; cyt. za KKK 2842). W każdej Eucharystii dostępujemy przebaczenia, a jednocześnie jesteśmy wezwani do przebaczania (por. KKK 2838-2845).

Świadomość naszej grzeszności czyni oczywistą następną prośbę: „nie wódź nas na pokuszenie”. Jesteśmy zaangażowani w walkę „między ciałem a Duchem”. Prośba ta jest błaganiem o Ducha rozeznania i mocy. Musimy rozróżnić między byciem kuszonym, a przyzwoleniem na pokusę. Prosimy, by „pokusa nie nawiedziła nas większa od tej, która zwykła nawiedzać ludzi. Wierny jest Bóg i nie dozwoli was kusić ponad to, co potraficie znieść, lecz zsyłając pokusę, równocześnie wskaże sposób jej pokonania, abyście mogli przetrwać” (1 Kor 10, 13; cyt. za KKK2848). Chrystus jednoczy nas ze swoją walką i wzywa do ciągłej czujności. Prośba jest jednocześnie wezwaniem do ufności (por. KKK 2846-2849).

Świadomi, że Szatan nie jest wytworem fantazji, ale osobą, rzeczywistością zagrażającą całej ludzkości, każdemu człowiekowi, prosimy: „ale nas zbaw ode złego”. W poczuciu solidarności z wszystkimi ludźmi modlimy się za cały świat. Wierzymy, że Chrystus zwyciężył już Złego w swojej śmierci i zmartwychwstaniu. Z drugiej strony jesteśmy świadomi naszej słabości ludzi dotkniętych grzechem, jak również złem, które dostrzegamy we współczesnym świecie. Wierzymy, że zwycięstwo Chrystusa objawi się w pełni przy Jego powtórnym przyjściu, a my żyjemy obecnie w czasie walki o dobro i próby naszej wierności. Toteż niemal natarczywie prosimy o pomoc, jaką nam zapewnia: „zbaw ode Złego”. Jednocześnie zwracamy się z prośbą o zwalczanie zła wokół nas (por. KKK 2850-2854).

Modlitwy Ojcze nasz nauczył nas sam Pan Jezus Chrystus. Jednocześnie jest ona zbiorem wskazań Ojca istotnych dla naszego życia doczesnego i wiecznego. Grozi nam jednak pewne niebezpieczeństwo. Przeciętnie odmawiamy ją dwa razy dziennie oraz podczas każdej Eucharystii. Może nam spowszednieć i będziemy odmawiać ją mechanicznie, bez zwracania uwagi na zawarte w niej treści. Musimy się przed tym bronić. Co jakiś okres poświęćmy nieco więcej czasu na odmawianie Ojcze nasz. Oddzielmy od siebie poszczególne wezwania i po każdym zastanówmy się chwilę, do czego Bóg nas wzywa i jaką dajemy odpowiedź. W celu ułatwienia sobie tego zadania możemy co jakiś czas przeczytać z Katechizmu wyjaśnienie Modlitwy Pańskiej. Dobrze byłoby korzystać również z innej dostępnej nam literatury. Dbajmy o owocność tego szczególnego pokarmu duchowego.

Dział ten poświęciliśmy zagadnieniu modlitwy, która zajmuje szczególne miejsce w życiu chrześcijanina. Powinna ona mieć charakter prośby, przeproszenia i podziękowania, a także być wyrazem ufności w wypełnienie się obietnic Bożych. Najdoskonalszym jej przykładem jest modlitwa, której nauczył nas Jezus — Ojcze nasz. W niej zawierają się prośby kierowane przez dzieci do Ojca.

Każdy chrześcijanin powinien pamiętać o tym, że modlitwa jest dialogiem między nim a Bogiem, dlatego też winien się starać podczas niej o wyciszenie i skupienie.

opr. aw/aw