Teologia chrzcielna - Reforma i Sobór Trydencki

Marino Qualizza

INICJACJA CHRZEŚCIJAŃSKA

Tytuł oryginału - Iniziazione cristiana. Battesimo, Confermazione, Eucaristia
© EDIZIONI SAN PAOLO s.r.l., 1996
Piazza Soncino, 5 - 20092 Cinisello Balsamo (Milano)
© Wydawnictwo WAM, Kraków 2002
Redakcja Jakub Kołacz SJ

ROZWÓJ TEOLOGICZNO-DOGMATYCZNY

4.3.3. Reforma i Sobór Trydencki

Po zanegowaniu tego pośrednictwa, nie było już możliwe zajmowanie się w sposób spójny tematyką sakramentów jako ściśle związanych z Kościołem i jego czynną misją zbawienia. Zredukowanie liczby sakramentów z siedmiu do dwóch, mianowicie do chrztu i Eucharystii, nawet jeżeli dokonano tego z pewnym wahaniem odnośnie pokuty, nie mogło stworzyć więcej problemów od tych, które już spowodowała poprzednia i zasadnicza negacja. Problem był natury eklezjologicznej.

Stąd na Soborze Trydenckim, obok innych tematów, należało przedyskutować także zagadnienie sakramentów. Trzeba było dokonać ogólnego przeglądu, którego owoce miały różną wagę, a to z powodu odmienności czasów, w których tematy te były początkowo rozpatrywane. Jest to widoczne przede wszystkim odnośnie Eucharystii - przyjrzymy się temu później. Sobór zajął się zagadnieniem sakramentów na sesji siódmej w marcu 1547 roku. Tekst tam uchwalony nosi oznaki nieomal pospiesznej redakcji. Nie zostały bowiem, jak miało to miejsce podczas innych sesji, przedstawione i rozwinięte rozdziały, lecz tylko zaprezentowano ujęte zwięźle i zasadniczo kanony.

Sakramentowi chrztu poświęcono czternaście kanonów (DS 1614-1627). Odpowiadają one niemal wyłącznie na problemy wskazane przez reformatorów, w szczególności Lutra i Melanchtona. Tekst jest nieadekwatny, ponieważ nie uprawia teologii, której potrzebę odczuwało się wtedy. Sobór potwierdza tradycyjną naukę. Przede wszystkim stwierdza ważność chrztu heretyków, wyjąwszy znane wskazania. Potwierdza też, że chrzest jest do zbawienia konieczny, a nie pozostawiony wolnej woli jednostek. Potępia tezę, która utrzymuje, iż ochrzczony nie może już zgrzeszyć, jak również odrzuca opinię o etycznej wolności chrześcijanina odnośnie przykazań Kościoła. Odrzuca również pogląd, że chrzest należy powtórzyć u tego, kto stracił wiarę. W związku z chrztem dzieci odpiera opinię tych, którzy zaprzeczają jego ważności.

opr. ab/ab