List do kanclerza Republiki Federalnej Niemiec, wysłany 16.12.2006 przed szczytem G8 w czerwcu 2007 r.
Z okazji czerwcowego szczytu krajów G8 zostały opublikowane w dzienniku «L'Osservatore Romano» z 23-24 kwietnia listy Benedykta XVI i kanclerz Republiki Federalnej Niemiec Angeli Merkel. List Papieża nosi datę 16 grudnia 2006 r. i został napisany do Angeli Merkel w związku z objęciem przez Republikę Federalną Niemiec przewodnictwa Unii Europejskiej oraz G8 (grupie siedmiu najbardziej uprzemysłowionych krajów świata i Rosji). Ojciec Święty pisze w nim, że Kościół katolicki przyjął z uznaniem i popiera zamiary wyrażone przez rząd niemiecki i innych członków G8, by zagadnienie ubóstwa, a zwłaszcza sytuacja w Afryce pozostały jednym z głównych tematów polityki międzynarodowej. W liście z 2 lutego 2007 r. Angela Merkel podziękowała Papieżowi za poparcie oraz przedstawiła swoje stanowisko w tej sprawie. Listy zostały opublikowane w wersji oryginalnej (po niemiecku), a także w przekładzie na angielski i włoski.
Pani Angela Merkel
Kanclerz Republiki Federalnej
Niemiec
17 lipca 2006 r. podczas zakończenia spotkania na szczycie w Sankt Petersburgu oświadczyła Pani, że pod Pani przewodnictwem grupa siedmiu najbardziej rozwiniętych państw świata wraz z Rosją (G8) będzie nadal stawiać w centrum uwagi kwestię ubóstwa na świecie. Następnie, 18 października ubiegłego roku, niemiecki rząd federalny zapowiedział, że pomoc dla Afryki będzie dominującym tematem obrad podczas spotkania na szczycie w Heiligendamm.
Piszę zatem do Pani, aby podziękować w imieniu Kościoła katolickiego i wyrazić moje uznanie dla tych oświadczeń.
Cieszę się z tego, że zagadnienie ubóstwa, z wyraźnym odniesieniem do Afryki, wprowadzone zostało do programu prac państw G8; faktycznie bowiem należy mu poświęcić jak najwięcej uwagi i przyznać absolutne pierwszeństwo — i to dla dobra zarówno krajów ubogich, jak bogatych. Fakt, że przewodniczenie Niemiec grupie G8 zbiega się z przewodniczeniem Unii Europejskiej, stwarza wyjątkową okazję do zmierzenia się z tym problemem. Ufam, że Niemcy konstruktywnie wykorzystają przywódczą rolę, jaka teraz przypada im w udziale, i zajmą się tymi kwestiami o globalnym znaczeniu, które dotyczą nas wszystkich.
Podczas naszego spotkania 28 sierpnia ubiegłego roku zapewniła mnie Pani, że Niemcy podzielają zaniepokojenie Stolicy Apostolskiej faktem, iż kraje bogate nie potrafią zapewnić krajom najuboższym, zwłaszcza afrykańskim, odpowiednich warunków finansowych i handlowych, które by im umożliwiły działania prowadzące do trwałego rozwoju.
Stolica Apostolska wielokrotnie podkreślała, że rządy krajów najuboższych mają obowiązek troszczyć się o właściwe zarządzanie i dążyć do eliminacji ubóstwa, niezbędna jest jednak aktywna współpraca partnerów zagranicznych. Nie chodzi tu o jakieś dodatkowe zadania czy chwilowe koncesje, których realizację można odłożyć na później ze względu na pilne sprawy krajowe. Jest to raczej poważne i bezwarunkowe zobowiązanie moralne, wynikające ze wspólnej przynależności do rodziny ludzkiej, a także z równej godności i tego samego przeznaczenia krajów ubogich i bogatych, których rozwój ze względu na proces globalizacji jest coraz ściślej ze sobą powiązany.
Należy w sposób trwały i niezawodny zapewnić krajom ubogim korzystne warunki handlu, w tym przede wszystkim szeroki i bezwarunkowy dostęp do rynków. Trzeba też podjąć kroki zmierzające do szybkiego, całkowitego i bezwarunkowego umorzenia długów zagranicznych krajów ubogich głęboko zadłużonych (Heavily Indebted Poor Countries — HIPC) i krajów najsłabiej rozwiniętych (Least Developed Countries — LDC). Konieczne są też działania zapobiegające temu, by kraje te znalazły się ponownie w sytuacji nadmiernego zadłużenia.
Kraje uprzemysłowione muszą być świadome podjętych zobowiązań w dziedzinie wspierania rozwoju i w pełni się z nich wywiązywać.
Trzeba także przeznaczyć znaczne środki na inwestowanie w badania naukowe nad lekarstwami na AIDS, gruźlicę, malarię i inne choroby tropikalne. W tej dziedzinie pilnym zadaniem stojącym przed nauką w krajach rozwiniętych jest wynalezienie szczepionki przeciw malarii. Istnieje też potrzeba udostępnienia technologii medycznej i farmaceutycznej oraz wiedzy w zakresie higieny zdrowia bez narzucania jakichkolwiek warunków prawnych czy ekonomicznych.
Na koniec, społeczność międzynarodowa musi wciąż dążyć do istotnego ograniczenia zarówno legalnego, jak nielegalnego handlu bronią, nielegalnego handlu cennymi surowcami, jak również ucieczki kapitałów z krajów ubogich, a także do eliminacji praktyki prania brudnych pieniędzy i korumpowania urzędników w krajach ubogich.
Wszystkie kraje wspólnoty międzynarodowej muszą podejmować te wyzwania, ale państwa z G8 i Unii Europejskiej powinny odegrać tu rolę wiodącą.
Ludzie różnych religii i kultur na całym świecie są przekonani, że wyeliminowanie skrajnego ubóstwa do 2015 r. jest jednym z najważniejszych zadań w obecnych czasach. Co więcej, podzielają przekonanie, że realizacja tego celu wiąże się nierozerwalnie ze sprawą pokoju i bezpieczeństwa w świecie. Oczekują oni teraz, że w najbliższym czasie G8 i Unia Europejska pod przewodnictwem rządu Niemiec podejmą niezbędne kroki zmierzające do zwalczenia ubóstwa. Katolicy są gotowi wnieść tu swój wkład i w duchu solidarności wspierają Pani działalność.
Proszę Boga, by błogosławił przedsięwzięciom G8 i Unii Europejskiej pod niemieckim przewodnictwem. Korzystam ze sposobności, aby raz jeszcze przekazać Pani Kanclerz Republiki Federalnej Niemiec wyrazy wielkiego uznania.
Watykan, 16 grudnia 2006 r.
BENEDYKT XVI
Wasza Świątobliwość!
Z wielką przyjemnością przeczytałam list Waszej Świątobliwości z 16 grudnia 2006 r., w którym Wasza Świątobliwość życzy nam wszystkiego najlepszego i przedstawia swoje oczekiwania w związku z naszym przewodzeniem Unii Europejskiej i G8. Cieszę się zwłaszcza z tego, że jako głowa Kościoła katolickiego Wasza Świątobliwość popiera priorytety niemieckiego przewodnictwa Unii Europejskiej i G8. Niniejszym pragnę zaznaczyć, że te słowa poparcia Waszej Świątobliwości są dla mnie szczególnie ważne.
Pragniemy wykorzystać niemieckie przewodnictwo G8 i półroczne przewodzenie Radzie UE, aby dokonać postępów w walce z ubóstwem i w realizacji Milenijnych Celów Rozwojowych. W tym zakresie za priorytet uznajemy potencjał rozwojowy kontynentu afrykańskiego i wyzwania, jakie przed nim stoją. Przewodnicząc grupie G8, zajmiemy się przede wszystkim kwestiami gospodarczego rozwoju tego kontynentu, właściwego zarządzania oraz sprawami pokoju i bezpieczeństwa. Zależy mi na tym, aby relacje G8 z Afryką były rozwijane w duchu partnerstwa we wprowadzaniu reform. Oprócz wzmożonych wysiłków ze strony krajów afrykańskich potrzebne jest większe zaangażowanie społeczności międzynarodowej.
Walka z HIV/AIDS i rozwijanie systemów ochrony zdrowia to ważne priorytety, przede wszystkim dla zarządu G8. Naszym celem jest zmiana strategii walki z HIV/AIDS, tak aby uwzględniały one w szczególny sposób sytuację kobiet i dziewcząt. Jednak wszystkie te działania pozostaną niepełne, jeżeli w dalszej perspektywie nie będą doskonalone systemy ochrony zdrowia.
W ramach G8 więcej wysiłków poświęcimy problemom przejrzystości rynków finansowych i surowcowych, o których wspomina Wasza Świątobliwość. W szczególności zajmiemy się promocją i rozwijaniem inicjatywy na rzecz przejrzystości w przemyśle wydobywczym (Extraction Industries Transparency Initiative — EITI), którą w pełni popieramy. Działania na rzecz umorzenia długów, o których wspomina Wasza Świątobliwość, są ważnym czynnikiem w walce z ubóstwem. Postanowienia podjęte podczas spotkań na szczycie G8 w Kolonii (1999 r.) i w Gleneagles (2005 r.) dały krajom, których dotyczyły, środki finansowe, które mogą one przeznaczyć na walkę z ubóstwem. Rząd federalny zapewnił, że na realizację uzgodnionego w Gleneagles multilateralnego programu umorzenia długów zadłużonych krajów najuboższych Niemcy przeznaczą łącznie 3,6 mld euro. Rząd federalny wspomaga też prace nad ramowym programem spłacalności zadłużenia (Debt Sustainability Framework). Jest to ważne narzędzie, pozwalające zmniejszyć ryzyko, że kraje najuboższe ponownie popadną w nadmierne długi. Kraje, którym umorzono długi, mogły zwiększyć wydatki na walkę z ubóstwem z 7% PKB w 1999 r. do 9% w 2005 r. Te pieniądze mogą zostać przeznaczone na przykład na szkolnictwo lub struktury sanitarne.
W dziedzinie handlu zamierzamy doprowadzić do zawarcia tzw. umów o partnerstwie gospodarczym między UE a krajami Afryki, Karaibów i Pacyfiku, które umożliwiałyby ich rozwój.
Wykorzystamy też nasze przewodnictwo UE i G8, aby rozwijać dialog z krajami otwierającymi się na gospodarkę światową. Kraje takie jak Brazylia, Chiny, Indie, Meksyk i Afryka Południowa odgrywają coraz większą rolę w rozwiązywaniu globalnych problemów dotyczących zasobów energii, zmian klimatycznych czy wykorzystania surowców. Dlatego postawiliśmy sobie śmiały cel — zamierzamy prowadzić rozmowy z tymi krajami także o sprawach trudnych. Bowiem tylko wówczas, gdy wszyscy liczący się partnerzy na świecie wezmą na siebie swoją część odpowiedzialności, będziemy mogli cieszyć się większą sprawiedliwością i pokojem.
Wydaje mi się, że dając pierwszeństwo zagadnieniom, które tu przedstawiłam, możemy dostarczyć bodźców do działania na rzecz zrównoważonego rozwoju i tym samym przyczynić się do tego, by globalizacja na całym świecie przebiegała w sposób bardziej sprawiedliwy.
Raz jeszcze dziękuję Waszej Świątobliwości za list.
Z wyrazami szacunku
ANGELA MERKEL
opr. mg/mg
Copyright © by L'Osservatore Romano (6/2007) and Polish Bishops Conference