Katecheza podczas audiencji generalnej 18.03.1998
1. Patrząc na pierwszoplanowy cel Jubileuszu, którym jest «ożywienie wiary i świadectwa chrześcijan» (Tertio millennio adveniente, 42), w poprzednich katechezach nakreśliliśmy zasadnicze rysy zbawienia ofiarowanego przez Chrystusa, dzisiaj natomiast zastanowimy się nad wiarą, której On od nas oczekuje.
Jak naucza Dei verbum, objawiającemu się Bogu należy okazać «posłuszeństwo wiary» (n. 5). Bóg objawił się w Starym Testamencie, prosząc wybrany przez siebie naród o fundamentalną odpowiedź wiary. Gdy nadeszła pełnia czasu, ta wiara winna się odnowić i pogłębić, by odpowiedzieć na objawienie wcielonego Syna Bożego. Jezus żąda jej wyraźnie, mówiąc do uczniów podczas Ostatniej Wieczerzy: «Wierzycie w Boga? I we Mnie wierzcie!» (J 14, 1).
2. Jezus już wcześniej zażądał od dwunastu apostołów, by wyznali wiarę w Niego. W pobliżu Cezarei Filipowej najpierw pyta uczniów, co mówią o Nim ludzie, a potem zadaje pytanie: «A wy za kogo Mnie uważacie?» (Mt 16, 15). Odpowiada Szymon: «Ty jesteś Mesjasz, Syn Boga żywego» (16, 16).
Po chwili Jezus potwierdza wartość tego wyznania wiary podkreślając, że nie wywodzi się ono ze zwykłego ludzkiego myślenia, lecz z natchnienia niebieskiego: «Błogosławiony jesteś, Szymonie, synu Jony. Albowiem ciało i krew nie objawiły ci tego, lecz Ojciec mój, który jest w niebie» (Mt 16, 17). Wyrażenia te, o silnym zabarwieniu semickim, mówią o objawieniu całkowitym, absolutnym i najwyższym — dotyczącym osoby Chrystusa, Syna Bożego.
Złożone przez Piotra wyznanie wiary pozostanie najpełniejszym wyrażeniem określającym tożsamość Chrystusa. Marek używa go, by rozpocząć swą Ewangelię (por. Mk 1, 1); nawiązuje do niego Jan, gdy kończy swoją — i stwierdza, iż napisał ją, aby uwierzono, «że Jezus jest Mesjaszem, Synem Bożym» i abyśmy wierząc mogli mieć życie w imię Jego (por. J 20, 31).
3. Na czym polega wiara? Konstytucja Dei verbum wyjaśnia, że dzięki niej «człowiek z wolnej woli cały powierza się Bogu, okazując pełną uległość rozumu i woli wobec Boga objawiającego i dobrowolnie uznając objawienie przez Niego dane» (n. 5). Wiara nie jest więc tylko przylgnięciem rozumu do objawionej prawdy, lecz również uległością woli i darem z siebie dla objawiającego się Boga. Jest to postawa przenikająca całą egzystencję.
Sobór przypomina również, że wiara potrzebuje «łaski Bożej uprzedzającej i wspomagającej oraz pomocy wewnętrznych Ducha Świętego, który by poruszał serca i do Boga zwracał, otwierał oczy rozumu i udzielał wszystkim słodyczy w uznawaniu i dawaniu wiary prawdzie» (tamże). Widać więc, że z jednej strony dzięki wierze przyjmujemy prawdę zawartą w Objawieniu i przedstawioną przez nauczycielski urząd tych, którzy jako pasterze Ludu Bożego otrzymali «niezawodny charyzmat prawdy» (tamże, 8). Z drugiej zaś strony wiara domaga się rzeczywistej i konsekwentnej realizacji jej nakazów, co powinno znaleźć wyraz we wszystkich aspektach życia wzorowanego na Chrystusie.
4. Jako owoc łaski wiara wywiera wpływ na wydarzenia. Widać to doskonale na wzorcowym przykładzie Najświętszej Maryi Panny. Podczas zwiastowania Jej odpowiedź wiary na posłanie anielskie ma decydujące znaczenie dla przyjścia Jezusa na świat. Maryja jest Matką Chrystusa, ponieważ jako pierwsza w Niego uwierzyła.
Podczas godów weselnych w Kanie Galilejskiej dzięki swej wierze Maryja uprasza cud. Gdy usłyszała odpowiedź Jezusa, która nie wydawała się przychylna, trwała w postawie pełnej ufności, stając się w ten sposób wzorem wiary odważnej i stałej, pokonującej trudności.
Odważna i uporczywa była również wiara kobiety kananejskiej. Tej kobiecie, która przyszła, by prosić o uzdrowienie córki, Jezus przedstawił plan Ojca, w którym Jego misja ograniczała się do zagubionych owiec z domu Izraela. Kananejka odpowiedziała z całą mocą swej wiary i uzyskała cud. «O niewiasto, wielka jest twoja wiara; niech ci się stanie, jak chcesz!» (Mt 15, 28).
5. W wielu epizodach Ewangelia ukazuje potęgę wiary. Jezus wyraża swój podziw dla wiary setnika: «Zaprawdę powiadam wam: U nikogo w Izraelu nie znalazłem tak wielkiej wiary» (Mt 8, 10). A do Bartymeusza mówi: «Idź, twoja wiara cię uzdrowiła» (Mk 10, 52). To samo powtarza się w przypadku kobiety cierpiącej na krwotok (por. Mk 5, 34).
Nie mniejsze wrażenie wywołują słowa skierowane do ojca epileptyka, który prosił o uzdrowienie syna: «Wszystko możliwe jest dla tego, kto wierzy» (Mk 9, 23).
Zadaniem wiary jest współpraca z tą wszechmocą. Jezus tak bardzo prosi o tę współpracę, że w drodze powrotnej do Nazaretu nie dokonuje niemal żadnego cudu, bo mieszkańcy Jego miasteczka w Niego nie wierzyli (por. Mk 6, 5-6). Wiara ma według Jezusa decydujące znaczenie dla zbawienia.
Św. Paweł rozwinie nauczanie Chrystusa, kiedy to w odróżnieniu od tych, którzy chcieli budować nadzieję na zachowaniu prawa żydowskiego, stwierdza z całą mocą, że wiara w Chrystusa jest jedynym źródłem zbawienia: «Sądzimy bowiem, że człowiek osiąga usprawiedliwienie przez wiarę, niezależnie od pełnienia nakazów Prawa» (Rz 3, 28). Nie można jednak zapominać, że św. Paweł miał na myśli tę autentyczną i pełną wiarę, «która działa przez miłość» (Ga 5, 6). Prawdziwą wiarę ożywia miłość do Boga, która jest nieodłączna od miłości do braci.
Do Polaków uczestniczących w audiencji generalnej:
Przybyliście wszyscy do Rzymu, to znaczy przybyliście do św. Piotra. Przybyliście, aby raz jeszcze usłyszeć te słowa, które on wypowiedział na pytanie Chrystusa, za kogo ludzie Go uważają. Te słowa dobrze znamy: «Ty jesteś Chrystus, Syn Boga żywego». Przybyliście tutaj z wiarą w Chrystusa, Syna Bożego, Odkupiciela świata, i przybyliście dla tej wiary.
Cieszę się, że ta wasza pielgrzymka na dzień św. Józefa będzie także wielkim potwierdzeniem wkładu Kościoła polskiego i krakowskiego w ewangelizację świata. Właśnie jutrzejsza konsekracja trzech moich bardzo bliskich współpracowników, w tym księdza Stanisława Dziwisza, jest wyrazem tego. Polecajmy jutrzejszy dzień św. Józefowi, który jest opiekunem Kościoła Bożego.
Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!
Copyright © by L'Osservatore Romano (7/98) and Polish Bishops Conference