Wzniosła tajemnica Eucharystii

Wielkoczwartkową liturgię Wieczerzy Pańskiej Jan Paweł II odprawił wyjątkowo w Bazylice Watykańskiej, a nie jak zwykle u Świętego Jana na Lateranie, ze względu na prowadzone tam prace renowacyjne. Koncelebrowało z Papieżem 24 kardynałów, 40 arcybiskupów i biskupów oraz 200 kapłanów. Podczas gdy Ojciec Święty, naśladując gest Chrystusa z wieczernika, umywał nogi dwunastu kanonikom Bazyliki św. Piotra, zbierano wśród wiernych ofiary na pomoc dla mieszkańców kolumbijskich miast Armenia i Pereira, zniszczonych 25 stycznia przez trzęsienie ziemi. Na zakończenie liturgii, przy śpiewie hymnów «Sław, języku, tajemnicę Ciała i najdroższej Krwi» oraz «Przed tak wielkim Sakramentem», procesyjnie przeniesiono Chrystusa eucharystycznego do kaplicy adoracyjnej, gdzie Jan Paweł II i koncelebransi modlili się w ciszy. Homilia papieska poświęcona była tajemnicy Eucharystii, która «stanowi szczyt dzieła odkupienia».

1. «Adoro te devote, latens Deitas, / Quae sub his figuris vere latitas».

«Zbliżam się w pokorze i niskości swej / wielbię Twój majestat, skryty w hostii tej».

Dzisiejszego wieczoru przeżywamy na nowo Ostatnią Wieczerzę, podczas której Boski Zbawiciel — tej nocy, kiedy został wydany — pozostawił nam eucharystyczną ofiarę swojego Ciała i Krwi, pamiątkę swojej śmierci i zmartwychwstania, sakrament miłosierdzia, znak jedności i węzeł miłości (por. Sacrosanctum Concilium, 47).

Wszystkie czytania dzisiejszej liturgii mówią o obrzędach i gestach, które mają nadać historii kształt zgodny ze zbawczym zamysłem Bożym. Księga Wyjścia przypomina tekst dokumentu kapłańskiego, który zawiera przepisy dotyczące świętowania paschy żydowskiej. Apostoł Paweł w Pierwszym Liście do Koryntian przekazuje Kościołowi najstarsze świadectwo mówiące o nowej paschalnej Wieczerzy chrześcijańskiej. Jest to obrzęd Nowego i Wiecznego Przymierza, ustanowiony przez Jezusa w wieczerniku, w dzień przed męką. Na koniec ewangelista Jan, oświecony przez Ducha Świętego, ukazuje głęboki sens ofiary Chrystusa, opisując obrzęd «umycia nóg».

Jest to Boża Pascha, która sięga korzeniami do historii ludu Izraela i znajduje wypełnienie w Jezusie Chrystusie, Baranku Bożym zabitym dla naszego zbawienia.

2. Kościół żyje Eucharystią. Dzięki nieprzerwanej posłudze apostołów i ich następców, biorącej początek z wieczernika, słowa i czyny Chrystusa odnawiają się przez całe dzieje Kościoła, aby rozdzielać chleb życia ludziom wszystkich pokoleń: «To jest Ciało moje za was [wydane]. Czyńcie to na moją pamiątkę! (...) Ten kielich jest Nowym Przymierzem we Krwi mojej. Czyńcie to, ile razy pić będziecie, na moją pamiątkę!» (1 Kor 11, 24-25).

Eucharystia jako sakramentalne uobecnienie ofiary krzyża stanowi szczyt dzieła odkupienia: ogłasza i urzeczywistnia tajemnicę, która jest źródłem życia dla każdego człowieka. Ilekroć bowiem spożywamy ten chleb i pijemy z tego kielicha, głosimy śmierć Pańską, aż przyjdzie (por. 1 Kor 11, 26).

Po przeistoczeniu kapłan ogłasza: «Misterium fidei!», a całe zgromadzenie odpowiada: «Głosimy śmierć Twoją, Panie Jezu, wyznajemy Twoje zmartwychwstanie i oczekujemy Twego przyjścia w chwale».

Tak, dzisiaj dane nam jest w szczególny sposób zrozumieć, że «tajemnica wiary» jest naprawdę wielka, a prostota eucharystycznych symboli — chleb i wino, stół, posiłek w braterskim gronie — jeszcze wyraźniej podkreśla jej głębię.

3. «O memoriale mortis Domini! / Panis vivus, vitam praestans homini!»

«Ty, coś upamiętnił śmierci Bożej czas, / chlebie żywy, życiem swym darzący nas».

Śmierć Syna Bożego staje się dla nas źródłem życia. Oto tajemnica paschalna, oto nowe stworzenie! Tę wiarę wyznaje Kościół słowami św. Tomasza z Akwinu, błagając:

«Pie Pellicane, Jesu Domine, /Me immundum munda tuo sanguine: /Cuius una stilla salvum facere /Totum mundum quit ab omni scelere».

«Ty, co jak pelikan krwią swą karmisz lud, (...) / oczyść mnie krwią swoją, która wszystkich nas / jedną kroplą może obmyć z win i zmaz».

Moc ożywiająca śmierci Chrystusa! Moc oczyszczająca Krwi Chrystusa, która wyjednuje odpuszczenie grzechów ludziom żyjącym we wszystkich epokach i wszędzie na ziemi! Wzniosłość odkupieńczej ofiary, w której znajdują wypełnienie wszystkie ofiary starego prawa.

4. Ta tajemnica miłości, «niepojęta» dla człowieka, jest dla nas w pełni dostępna w sakramencie Eucharystii. Dzisiejszego wieczoru chrześcijański lud zostaje wezwany, aby do późnej nocy trwać przed nim w milczącej adoracji:

«Jesu, quem velatum nunc aspicio, /Oro, fiat illud quod tam sitio: /Ut, te revelata cernens facie, /Visu sim beatus tuae gloriae».

«Pod zasłoną teraz, Jezu, widzę Cię, / niech pragnienie serca kiedyś spełni się: / bym oblicze Twoje tam oglądać mógł, / gdzie wybranym miejsce przygotował Bóg».

Taka jest wiara Kościoła. Taka jest wiara każdego z nas w obliczu wzniosłej tajemnicy Eucharystii. Tak, niech ucichną słowa i pozostanie adoracja. W milczeniu.

«Ave, verum Corpus, natum de Maria Virgine...»

«Witaj, ciało prawdziwe, z Panny Maryi zrodzone, / Któreś prawdziwie cierpiało i ofiarowało się za ludzi na krzyżu. (...) / O słodki Jezu! O dobry Jezu! O Jezu, Synu Maryi!» Amen!