Ewangelizacja pilnym zadaniem Kościoła

W dniach 14-21 stycznia Ojciec Święty przyjmował na audiencjach prywatnych biskupów wietnamskich przybyłych do Watykanu z wizytą «ad limina». We wtorek 22 stycznia odprawił z nimi Mszę św. w swojej kaplicy, a następnie spotkał się z wszystkimi w bibliotece prywatnej. Słowa pozdrowienia skierował do Jana Pawła II przewodniczący Konferencji Episkopatu tego kraju bp Paul Nguyen Van Hòa, pasterz diecezji Nha Trang. Ojciec Święty w swym przemówieniu ukazał potrzebę ewangelizacji i misji, które wniosą nowy dynamizm w nauczanie, katechezę, formację kapłanów i zakonników, w modlitwę wiernych, w duszpasterstwo młodzieży i rodzin. Zapewnił też, że katolicy są gotowi budować z wszystkimi obywatelami kraju «społeczeństwo żyjące w sprawiedliwości, solidarności i równości». Według statystyki z 1999 r. w Wietnamie, liczącym ponad 78 mln mieszkańców, żyje 5 228 000 katolików, skupionych w ponad 2 tys. parafii. Biskupów jest 35, kapłanów diecezjalnych 1974, a kapłanów zakonnych 399.

Księże Kardynale, drodzy Bracia w biskupstwie i kapłaństwie!

1. Witam z radością was, wietnamskich biskupów, którzy po pokonaniu długiej drogi przybyliście do Rzymu z wizytą ad limina Apostolorum. Przez tę pielgrzymkę do grobów apostołów Piotra i Pawła chcecie utwierdzić się w waszej wierze i posłudze, modlić się za wasze Kościoły diecezjalne, a także umocnić więzi wspólnoty łączące was z Następcą św. Piotra. Życzę wam, aby różne spotkania, które będziecie mogli tutaj przeżyć, pomogły wam odważnie kontynuować misję miłości i służby Jezusowi Zbawicielowi, a także odnowiły wasze pragnienie budowania Ciała Chrystusa.

Bpowi Paulowi Nguyenowi Van Hòa — pasterzowi diecezji Nha Trang, a zarazem nowemu przewodniczącemu Konferencji Episkopatu — dziękuję za słowa, które przed chwilą do mnie skierował w waszym imieniu, dzieląc się ze mną tym wszystkim, czego doświadczają wasze Kościoły diecezjalne: zarówno znakami nadziei, jak i tym, co budzi duszpasterską troskę. Serdeczne życzenia kieruję do tych spośród was, którzy w ostatnim czasie otrzymali święcenia biskupie. Cieszę się, że podczas obecnej wizyty ad limina mogę się spotkać ze wszystkimi biskupami waszej Konferencji Episkopatu. To dobrze, że wszyscy razem możemy przeżywać ten czas głębokiej wspólnoty duchowej i braterskiej. Kiedy powrócicie do waszego szlachetnego kraju, przekażcie, proszę, kapłanom, zakonnikom i zakonnicom, katechetom, wiernym świeckim, a szczególnie młodym, że Papież modli się za nich i zachęca ich, by podejmowali wyzwania stawiane im przez Ewangelię, biorąc za wzór świętych i męczenników, którzy poprzedzili ich na drodze wiary i przelali swą krew, która stała się zasiewem nowego życia dla całego kraju.

Głosić Chrystusa w Azji

2. Od czasu waszej ostatniej wizyty ad limina Kościół w Azji został w sposób szczególny wezwany do głębszego poznawania treści radosnej nowiny o odkupieniu poprzez dokładne rozważanie tego podstawowego zagadnienia, jakim jest otwarte głoszenie zbawienia niezliczonym rzeszom Azjatów, którzy jeszcze nie słyszeli o Chrystusie. Podobnie jak inne Kościoły partykularne w Azji, wspólnota katolicka w Wietnamie podjęła refleksję teologiczną, duchową i duszpasterską przy okazji wielkich wydarzeń kościelnych, jakimi były: Specjalne Zgromadzenie Synodu Biskupów poświęcone Azji, bogaty w doświadczenia Wielki Jubileusz Roku 2000 oraz niedawne Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów, w którym niektórzy z was mieli radość uczestniczyć. Miłość Chrystusa przynagla Kościół do głoszenia Ewangelii i skłania biskupów do prowadzenia ewangelizacji — najważniejszego zadania ich posługi.

Ewangelizacja i formacja

3. Kościół w Wietnamie jest wezwany do wypłynięcia na głębię. Pragnę więc zachęcić was, abyście w waszych programach duszpasterskich uwzględniali z wielką troską sprawę ewangelizacji i misji. Znam waszą gorliwość i trudne warunki, w jakich przychodzi wam pełnić waszą posługę. Niech tchnienie Ducha Świętego zapewni bogaty plon waszym apostolskim przedsięwzięciom, wnosząc nowy dynamizm w wasze nauczanie, w katechezę, w formację kapłanów i zakonników, w modlitwę wiernych, w duszpasterstwo młodzieży i rodzin! Leży wam na sercu, by w waszych diecezjach i na forum Konferencji Episkopatu proponować opcje duszpasterskie dostosowane do sytuacji i potrzeb waszego Kościoła partykularnego, biorąc pod uwagę okoliczności, w jakich żyjecie, środowisko ludzkie ukształtowane przez różnorodne kultury i liczne tradycje religijne, które tworzą duchowy pejzaż waszego kraju. W tym kontekście zorganizowana przez was ostatnio Konferencja Episkopatu wraz z nowo utworzonymi specjalistycznymi komisjami stanowi narzędzie służące rozwojowi działalności misyjnej, której potrzebują wasze wspólnoty. Bezzwłoczna potrzeba misji zawsze powinna skłaniać do odważnych wyborów, których macie dokonywać kierowani przez Ducha Świętego, głównego sprawcę ewangelizacji. To z Jego pomocą będziecie mogli w skuteczny sposób sprostać wymogowi głoszenia Ewangelii.

Wasze sprawozdania obejmujące okres ostatnich pięciu lat wielokrotnie wspominają o konieczności prowadzenia katechezy, jak i formacji stałej kapłanów, zakonników, zakonnic oraz wiernych. Długie lata konfliktu, rozproszenie wspólnot chrześcijańskich oraz nierównomierny poziom nauczania wiernych sprawiły, że bardzo ciężko jest zaproponować i zorganizować tego typu formację. Zachęcam was zatem, abyście szerzyli i wspierali wszelkie przedsięwzięcia, które pozwolą duszpasterzom i wiernym, dzięki odpowiedniej formacji, nadać wyraźny kształt ich wierze i żyć nią na co dzień, aby coraz lepiej mogli o niej świadczyć. Jest szczególnie ważne, aby mogli uzyskać solidne przygotowanie w zakresie nauki społecznej Kościoła.

Otwarcie na dialog

4. Aby dalej mógł prowadzić swą misję miłości i służby, Kościół katolicki jest również wezwany do dzielenia się swoją nadzieją poprzez nieustanne wychodzenie do innych z propozycją dialogu. Droga dialogu ma swój początek i ożywiające źródło w zbawczym dialogu miłości Ojca z ludzkością, przez Syna, w mocy Ducha Świętego. Jedynie konstruktywny i prowadzony w atmosferze wzajemnego zaufania dialog między wszystkimi członkami społeczeństwa obywatelskiego może przywrócić nadzieję całemu narodowi wietnamskiemu. Dla chrześcijan dialog ów — pobudzany przez miłość i zakorzeniony w pragnieniu prawdziwego spotkania z Chrystusem Zbawicielem — ożywia każdą relację z innym człowiekiem, kimkolwiek on jest, w poszanowaniu jego nienaruszalnej godności dziecka Bożego, zwłaszcza jeśli jest on ubogi czy odepchnięty. Uczcie wasze wspólnoty kontemplowania Chrystusa w obliczach tych wszystkich, z którymi On sam zechciał się utożsamić, i zarazem zachęcajcie je, aby w tym właśnie spotkaniu dostrzegały wierność Kościoła swojej misji!

Warunki «zdrowej współpracy» między Kościołem i państwem

5. Jak przypomina nam Sobór Watykański II, «Kościół z racji swego zadania i kompetencji w żaden sposób nie utożsamia się ze wspólnotą polityczną ani nie wiąże się z żadnym systemem politycznym». Z tego też powodu «wspólnota polityczna i Kościół są w swoich dziedzinach od siebie niezależne i autonomiczne». Niemniej jednak, jako że obie te wspólnoty powołane są do pełnienia właściwych sobie misji na rzecz tych samych ludzi, posługa ta będzie tym bardziej owocna, «im lepiej będą rozwijać między sobą zdrową współpracę» (Gaudium et spes, 76).

W imię tej «zdrowej współpracy» Kościół zachęca wszystkich swoich członków do lojalnego zaangażowania się na rzecz powszechnego rozwoju oraz budowania społeczeństwa żyjącego w sprawiedliwości, solidarności i równości. W żadnym wypadku nie zamierza on przejmować roli tych, którzy są odpowiedzialni za naród, czy też wyręczać kogokolwiek — ani społeczności, ani pojedynczych osób — w wypełnianiu ich zadań. Kościół pragnie jedynie mieć możliwość realizowania właściwej sobie misji. Jednak — za pośrednictwem swoich członków, w duchu dialogu i braterskiej współpracy — pragnie on w stosownej mierze uczestniczyć w życiu kraju, służąc całemu narodowi i jedności społeczeństwa. Biorąc czynny udział — we właściwym dla siebie zakresie i zgodnie ze swym specyficznym powołaniem — w ludzkim i duchowym rozwoju społeczeństwa, Kościół «nie tylko daje człowiekowi uczestnictwo w życiu Bożym, lecz także rozsiewa na całym świecie niejako odbite światło Boże, zwłaszcza przez to, że leczy i podnosi godność osoby ludzkiej, umacnia więź społeczeństwa ludzkiego oraz wlewa głębszy sens i znaczenie w powszednią aktywność ludzi» (tamże, n. 40).

Poszanowanie wolności religijnej

Aby ta «zdrowa współpraca» mogła rzeczywiście zaistnieć, Kościół oczekuje od wspólnoty politycznej całkowitego poszanowania swej niezawisłości i autonomii. To szczególne dobro, jakim jest wolność religijna, o której wspominają Sobór Watykański II oraz deklaracje i konwencje międzynarodowe — dotyczy zarówno jednostek, jak i wspólnot religijnych. Wolność religijna gwarantuje poszczególnym osobom prawo do wyznawania i praktykowania bez żadnych ograniczeń własnej religii, prawo do edukacji, która opiera się na zasadach ich wiary, prawo do życia zgodnie z religijnym powołaniem, prawo do prywatnego i publicznego dawania świadectwa o wewnętrznej więzi łączącej człowieka z Bogiem i z braćmi. Wspólnotom religijnym wolność religijna zapewnia podstawowe prawa, takie jak: autonomiczny sposób zarządzania; niczym nieograniczone publiczne sprawowanie kultu; publiczne nauczanie swej wiary i świadczenie o niej zarówno słowem, jak i pismami; wspieranie swych członków w praktykowaniu życia religijnego; prawo wyboru, kształcenia, mianowania i przenoszenia swych kapłanów; możliwość prezentacji szczególnej wartości własnej nauki społecznej; podejmowanie i wspieranie przedsięwzięć w zakresie szkolnictwa, kultury, działalności charytatywnej i społecznej (por. Sobór Watykański II, Dignitatis humanae, 4). Pragnę gorąco, aby cały wasz naród zjednoczył się w budowaniu cywilizacji miłości, opartej na uniwersalnych wartościach pokoju, sprawiedliwości, solidarności i wolności.

Żywotność Kościoła w Wietnamie

6. Jak nie dziękować za zapał i odwagę świeckich waszych diecezji, powołanych do przeżywania i wyrażania swej wiary w tak trudnych niekiedy warunkach! Przez swe wiarygodne świadectwo i entuzjazm stają się oni godnymi spadkobiercami swych poprzedników na drodze Ewangelii. Chciałbym ich zachęcić, aby coraz poważniej traktowali swoje powołanie wynikające z sakramentu chrztu i «wypełniali powierzone im zadania w życiu i misji Ludu Bożego jako świadkowie Chrystusa, wszędzie tam, gdzie się znajdują» (Ecclesia in Asia, 45). Trzeba udostępnić im odpowiednie środki umożliwiające zdobycie należytej formacji, która uczyni ich świadkami w życiu społecznym, politycznym i ekonomicznym.

Serdecznie pozdrawiam kapłanów, waszych drogich współpracowników, którzy z przekonaniem i odwagą głoszą Ewangelię Chrystusa w waszym kraju. Wiem, z jaką wielkodusznością i z jakim zapałem budują oni braterskie wspólnoty, które dają świadectwo o Kościele otwartym i misyjnym. Są świadomi, że zadanie ewangelizacji dotyczy całego Ludu Bożego i wymaga nowego zapału, nowych metod i nowego języka. Musicie utrzymywać z nimi coraz bliższe kontakty, aby ich wspierać w duszpasterskich projektach, wrażliwi na to, czym żyją na co dzień, i towarzyszyć im zwłaszcza wtedy, gdy przeżywają chwile próby związane z pełnioną posługą. Trzeba zapewnić im również duchową i intelektualną formację dostosowaną do wyzwań misyjnych, jakim mają stawić czoło.

Cieszy mnie gotowość wielu młodych w waszych diecezjach do porzucenia wszystkiego, by wielkodusznie odpowiedzieć na Chrystusowe powołanie do kapłaństwa i stać się wiernymi szafarzami Jego tajemnic. Jest to wymowny znak żywotności Kościoła, okazany przez ludzi młodych, którzy spragnieni są wartości duchowych i sami pragną się nimi dzielić z wszystkimi swymi braćmi. Trzeba, abyście czuwali nad warunkami, w jakich przebiega formacja i rozeznanie, bardzo starannie dobierając wychowawców i profesorów, którzy osiągnęli osobową i kapłańską dojrzałość.

Rozkwit powołań do życia konsekrowanego, szczególnie w zgromadzeniach żeńskich, jest bez wątpienia wspaniałym darem Pana dla Kościoła w Wietnamie, darem, za który trzeba dziękować i którego Kościół nie może nie przyjąć. Pragnę zachęcić wszystkie osoby konsekrowane, aby nie ustawały w swym misyjnym zaangażowaniu, lecz z wciąż nowym zapałem głosiły Chrystusa i służyły wszystkim ludziom. Niech osoby konsekrowane — idąc za przykładem odważnego świadectwa, jakie na przestrzeni minionych wieków złożyły wspólnoty zakonne — nie przestają otwierać się na przemieniającą moc łaski Bożej, coraz bardziej poświęcając swe życie służbie Ewangelii!

Synowskie zaufanie do Matki Bożej z La Vang

7. Drodzy bracia w biskupstwie, jeszcze raz pragnę wam podziękować za waszą wielkoduszność i przykładne zaangażowanie. Dziękuję za waszą wytrwałość i odważne świadectwo. Niech chrześcijańska nadzieja ożywia wasz apostolski zapał, niech da wam nowe siły do głoszenia Chrystusa Zbawiciela, Tego, który przyszedł, «aby ludzie mieli życie, i mieli je w obfitości» (J 10, 10)!

Powierzam was wstawiennictwu Matki Bożej z La Vang, którą w sposób szczególny uczciliście 15 sierpnia ubiegłego roku z okazji 100. rocznicy wielkiego kongresu maryjnego. Znam wasze synowskie zaufanie, jakim darzycie Matkę Chrystusa. Niech Ona oświeca waszą drogę! Każdemu z was, kapłanom, zakonnikom i zakonnicom oraz wszystkim wiernym świeckim udzielam z serca mego Apostolskiego Błogosławieństwa.

opr. mg/mg