Schwytani w sieć

Ks. Krzysztof Rzepka

Schwytani w Sieć

Ks. Grzegorz Delmanowicz, Internet moralnym wyzwaniem dla człowieka III Tysiąclecia w świetle wybranych dokumentów Kościoła, Przemyśl 2007.

Kilka ładnych lat temu usłyszałem w naukowym programie telewizyjnym, że wkrótce komputer niepodłączony do Internetu będzie wart tyle, co komputer niepodłączony do prądu. Uznałem to wówczas za przesadę, charakterystyczną dla wizjonerów. A jednak...

Minęło tych kilka lat i oto znikają z naszego krajobrazu kafejki internetowe. Nikt nie przychodzi, ponieważ Internet w naszym kraju dawno przestał być luksusem dla nielicznych, a staje się coraz powszechniej sprawą równie niezbędną jak woda, prąd czy telefon. Dla zwykłego użytkownika nie mieć dostępu do globalnej Sieci to nie mieć okna na świat, nie być na bieżąco, nie komunikować się. Dla instytucji i firm nie być obecnym w Sieci - to nie istnieć w ogóle.

Internet rozwija się w ogromnym tempie i staje się coraz szybciej medium łączącym w sobie wszystkie pozostałe (prasa, radio, telewizja), na dodatek w pełni interaktywnym. W zasadzie nikt nie jest w stanie stwierdzić, ile stron internetowych istnieje w Sieci. Można w niej znaleźć wszystko, niestety także wszelkie zło. Od początku bowiem w kontekście Internetu chętnie mówi się o nieskrępowanej niczym wolności, tzn. każdy może w nim publikować, co chce. I tu pojawia się kilka zasadniczych pytań, które w perspektywie oczywistych dobrodziejstw Internetu, każą poważnie zastanowić się nad naszym wirtualnym, tj. internetowym życiem. Jak i na ile posługiwać się zasobami Sieci prywatnie i zawodowo? Jak wychowywać dzieci i młodzież do odpowiedzialnego korzystania z Internetu? Jakie są rzeczywiste zalety i jakie niebezpieczeństwa z nim związane? Warto od czasu do czasu zadumać się nad jednym z najważniejszych wynalazków ludzkości z socjologicznego i moralnego punktu widzenia. Wreszcie, trzeba trzeźwo zastanowić się nad miejscem i rolą Kościoła w cybernetycznej rzeczywistości.

Niezwykle cenną pomocą może być w tych rozważaniach książka ks. Grzegorza Delmanowicza pt. „Internet moralnym wyzwaniem dla człowieka III Tysiąclecia w świetle wybranych dokumentów Kościoła” . To owoc zainteresowań i studiów Autora, który — jak zaznacza we wstępie ks. abp Józef Michalik - „ukazuje pewną drogę formacji proponowaną przez Kościół, której celem ma być dobre korzystanie z Internetu”. Ale ta książka to także świetne vademecum rozsądnego korzystania z zasobów Sieci i kompetentny przewodnik dla katechetów czy pedagogów, czujących się odpowiedzialnymi za wychowanie najmłodszych użytkowników Internetu.

Co można znaleźć w książce? Przede wszystkim historię i specyfikę nowego medium oraz stanowisko Kościoła wobec dynamicznie rozwijającej się cyberprzestrzeni. Na tym jednak nie kończy się praca Autora, który w nawiązaniu do tytułu książki, omawia szeroko moralne zagrożenia Internetu. Warto zapoznać się z tak skrzętnie rozpracowanymi mechanizmami manipulacji, szeroko obecnymi w Sieci. Fałszowanie procesów poznawczych i prawdy, błędne idee wolności, różnoraka degradacja godności człowieka, rozbijanie rodziny, imperializm kulturowy — o wszystkich tych zagrożeniach ks. Grzegorz pisze precyzyjnie, nazywając rzeczy po imieniu i konsekwentnie demaskując zjawiska, które mogą umknąć nawet ostrożnemu i doświadczonemu użytkownikowi Sieci. Na spojrzeniu negatywnym Autor jednak nie kończy, przedstawiając w ostatnim rozdziale konkretne propozycje formacji do odpowiedzialnego korzystania z Internetu. I na tym bodaj polega największy wkład tej książki w literaturę przedmiotu. O ile bowiem analizę zjawisk związanych z rzeczywistością wirtualną można znaleźć tu i ówdzie, to istnieje zdecydowanie za mało twórczych i pozytywnych koncepcji wychowywania do moralnie bezpiecznego poruszania się po Internecie. Ks. Grzegorz nie tylko omawia postawy i cnoty, jakie należy wykształcać w młodocianym użytkowniku Sieci, ale podaje np. konspekty katechez o Internecie dla wszystkich grup wiekowych. W aneksach znajdziemy interesujące teksty Konferencji Katolickich Biskupów Stanów Zjednoczonych traktujące o właściwym miejscu Internetu w życiu rodzinnym, a które to teksty zostały specjalnie przetłumaczone na potrzeby omawianego wydawnictwa. Przydatna może się również okazać zgromadzona przez Autora bibliografia.

Licząca nieco ponad 200 stron książka wydaje się być o wiele obszerniejsza. Raz jeszcze należy podkreślić, że stanowi unikatową na polskim rynku pozycję traktującą o Internecie, jako że otrzymujemy w niej — zamiast kolejnego poradnika technicznego - rzadko spotykane religijne, moralne i wychowawcze spojrzenie na globalną Sieć oraz poruszających się w niej ludzi. To książka dla laików, chwilami bezradnych wobec panoszącej się wokół coraz nachalniej cyberprzestrzeni. To także książka dla tych, którzy w Internecie czują się jak ryba w wodzie. Może, a nawet powinna być bowiem punktem wyjścia do pogłębionej refleksji. Nade wszystko jednak to książka dla katechetów i wychowawców, którym nieobojętny jest los dzieci i młodzieży, dla których Internet coraz częściej jest jednym z pierwszych i naturalnych środowisk rozwoju.

Internet to doskonałe narzędzie. Jak każde narzędzie wymaga jednak pewnej wiedzy i umiejętności. Można nim bowiem dużo zdziałać, ale można też mocno się pokaleczyć. Książka ks. Grzegorza jest doskonałą instrukcją obsługi, która powinna się znaleźć na półce każdego chrześcijanina-internauty.

Ks. Krzysztof Rzepka

BIOGRAM AUTORA RECENZJI:
Ks. mgr Krzysztof Rzepka (ur. 18. 09. 1976 r.), kapłan archidiecezji przemyskiej, jest dyrektorem Rozgłośni Archidiecezji Przemyskiej - Radio «FARA». Mieszka w Przemyślu.

opr. mg/mg