Kronika Synodu Biskupów poświęconego Bliskiemu Wschodowi

Kronika Synodu

11 października

Przed południem odbyła się I kongregacja generalna, na której rozpoczęcie Benedykt XVI wygłosił improwizowane rozważanie. Następnie przemówił prefekt Kongregacji dla Kościołów Wschodnich kard. Leonardo Sandri — jeden z przewodniczących delegowanych specjalnego zgromadzenia — po czym sekretarz generalny Synodu abp Nikola Eterović omówił sytuację na Bliskim Wschodzie, przygotowania do Synodu oraz plan dwutygodniowych obrad. Na zakończenie relator generalny Synodu koptyjski patriarcha Aleksandrii w Egipcie Antonios Naguib przedstawił Relatio ante disceptationem.

Po południu odbyła się II kongregacja generalna, której przewodniczył kard. Sandri. Głos zabrali przedstawiciele konferencji episkopatów poszczególnych kontynentów i przedstawili m.in. relacje ich Kościołów z innymi Kościołami Bliskiego Wschodu. Następnie głos zabrało 5 ojców synodalnych. Pierwsza dyskusja odbyła się o godz. 18 w obecności Papieża. Głos zabrało 19 ojców. W obradach wiele miejsca poświęcono konkretnym propozycjom takiego zdefiniowania «głoszenia Ewangelii», aby muzułmanie nie odbierali tego jako próby nawracania na chrześcijaństwo. Rozmawiano o «jedności w różnorodności» i związanych z tym różnych napięciach.

12 października

Przed południem odbyła się III kongregacja generalna. Przewodniczył jej syryjski patriarcha Antiochii w Libanie Ignace Youssif iii Younan — kolejny przewodniczący delegowany specjalnego zgromadzenia. Mówił on o «ciężkich próbach», jakich doświadczają pasterze i wierni pracujący w złożonej rzeczywistości bliskowschodniej. Podczas sesji głos zabrało 22 ojców. W połowie obrad wybrano 8 członków komisji mającej zredagować orędzie końcowe Synodu.

Po południu odbyła się IV kongregacja generalna; przewodniczył jej patriarcha Younan. 16 ojców zabrało głos. Na zakończenie odbyła się dyskusja w obecności Papieża. Dziekan Kolegium Kardynalskiego kard. Angelo Sodano powiedział, że należy podjąć działania w celu położenia kresu agresywnym nurtom islamu, zapewnienia wolności religijnej wszystkim ludziom wierzącym i pokojowego rozwiązania konfliktu izraelsko-palestyńskiego. Wezwał Kościoły na Bliskim Wschodzie do szczególnej troski o jedność zarówno między różnymi obrządkami, jak i ze Stolicą Apostolską. Syryjski arcybiskup Mosulu w Iraku Basile Georges Casmoussa przypomniał, że chrześcijanie na Bliskim Wschodzie stanowią niewielką mniejszość, której bolączkami są m.in. powszechna emigracji, terror, niewielka liczba dzieci i niesprawiedliwe oskarżenia o «sprzedanie się tzw. chrześcijańskiemu Zachodowi».

13 października

Przed południem uczestnicy Synodu spotkali się po raz pierwszy w mniejszych grupach, tzw. circuli minores, których było 10: 6 francuskojęzycznych, 2 angielskojęzyczne i 2 arabskojęzyczne. Biskup pomocniczy w maronickiej eparchiiJoubbé,Sarbai Jounieh w Libanie, Guy-Paul Noujaim, mówił o roli starożytnych patriarchatów w Kościele.

Po południu odbyła się V kongregacja generalna, której przewodniczył kard. Sandri. Przemawiało 15 ojców. Otwierając tę sesję, abp Eterović odczytał listę wybranych rano moderatorów i relatorów circuli minores. O godz. 18, gdy przybył Papież, rozpoczęła się dyskusja. Na jej zakończenie przemawiał rabin David Rosen, doradca Wielkiego Rabinatu Izraela oraz dyrektor Department for Interreligious Affairs Amerykańskiego Komitetu Żydowskiego i Heilbrunn Institute for International Interreligious Understanding. W swoim wystąpieniu podkreślił on, że w ostatnim czasie nastąpiły postępy w dialogu i we współpracy chrześcijan i Żydów. Przyznał, że w świecie żydowskim jest jeszcze bardzo powszechna nieznajomość chrześcijaństwa i przemian, które się dokonały w relacjach z katolikami. Zwrócił jednocześnie uwagę na to, że niektórzy duchowni nie znają ani współczesnego judaizmu, ani aktualnego nauczania Kościoła na ten temat.

W tym samym dniu grupa ojców synodalnych złożyła wizytę prezydentowi Włoch Giorgiowi Napolitano na Kwirynale. Prezydent mówił m.in. o znaczeniu obecności chrześcijan na Bliskim Wschodzie i prowadzonego tam przez Kościół katolicki dialogu z religiami monoteistycznymi.

14 października

Przed południem, w obecności Benedykta XVI, odbyła się VI kongregacja generalna Synodu, której przewodniczył patriarcha Younan. Głos zabrało 26 ojców. Jako specjalnie zaproszony gość w pracach wziął udział kard. Roger Etchegaray, były przewodniczący Papieskiej Rady «Iustitia et Pax».

Popołudniuodbyła się VII kongregacja generalna, której przewodniczył patriarcha Younan. Na jej zakończenie głos zabrali specjalnie zaproszeni przedstawiciele islamu. Muhammad al-Sammak, sunnita, doradca polityczny wielkiego muftiego Libanu, przyznał, że sytuacja chrześcijan na Bliskim Wschodzie jest trudna. Wyraził zaniepokojenie ich emigracją, powodującą zubożenie arabskiej kultury. Ajatollah Seyed Mostafa Mohaghegh Ahmadabadi, irański szyita, członek Irańskiej Akademii Nauk, powiedział, że islam tradycyjnie jest życzliwy dla chrześcijan, choć w stosunkach chrześcijańsko-muzułmańskich były okresy wrogości, a ta wrogość w niektórych krajach wciąż trwa. Przedstawiciele islamu nie podjęli bezpośrednio tematu wolności religijnej. Choć obaj odwoływali się do tradycji tolerancji, to wiele wypowiedzi ojców wskazywało, niestety, na inną postawę wyznawców tej religii. Wolność chrześcijańskich mniejszości jest ograniczona jedynie do kultu i to wewnątrz nielicznych świątyń.

Przedstawicielom islamu i wszystkim ojcom synodalnym Papież podarował medal upamiętniający podróż apostolską na Cypr w czerwcu br., podczas której przekazał biskupom Instrumentum laboris obecnego Synodu.

15 października

Przed południem odbyła się VIII kongregacja generalna, której przewodniczył kard. Sandri. Głos zabrało 7 bratnich delegatów,9 ojców, 11 audytorów oraz chaldejski patriarcha Babilonii kard. Emmanuel iii Delly, przewodniczący delegowany ad honorem.

Po południu, podczas IX kongregacji generalnej, której przewodniczył kard. Sandri, przemawiali wszyscy biskupi, którzy wcześniej poprosili o głos. Obrady na tym etapie pokazały, jak Stolica Apostolska widzi Wschód. Głos zabrali prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych abp Angelo Amato, prefekt Kongregacji Nauki Wiary kard. William Joseph Levada, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan abp Kurt Koch, sekretarz Kongregacji dla Kościołów Wschodnich abp Cyril Vasil'. Abp Amato poinformował ojców synodalnych o tym, że 23 procesy beatyfikacyjne i kanonizacyjne kandydatów katolickich Kościołów Wschodnich będą przeprowadzane poza kolejnością.

16 października

Rano podczas X kongregacji generalnej została poddana pod dyskusję wersja robocza Orędzia Synodu. Projekt dokumentu, który liczy 12 rozdziałów, przedstawili: melchicki arcybiskup Newton w usa Cyrille Salim Bustros — przewodniczący Komisji ds. Orędzia, oraz jej wiceprzewodniczący — łaciński biskup pomocniczy w Jerozolimie William Hanna Shomali. Podczas tej kongregacji odbyło się też pierwsze głosowanie Suffragatio pro Consilio, czyli wybór członków Rady Synodu.

Po południu w 10 grupach językowych pracowano nad propozycjami. W dyskusji powróciło szereg kwestii poruszonych już podczas wcześniejszych obrad. Oto niektóre z nich: Jak odkryć na nowo bogactwo Starego Testamentu, unikając jego tendencyjnych, politycznych interpretacji? Jak ożywić ducha misyjnego Kościołów na Bliskim Wschodzie? Jak lepiej formować przyszłych duszpasterzy, a także młodzież i dorosłych chrześcijan? Jak budzić powołania, których kryzys odczuwa się także na Bliskim Wschodzie? Jak dostosować dawne tradycje liturgiczne do dzisiejszych potrzeb? Jaką postawę powinni zająć chrześcijanie wobec przejawów islamskiego fundamentalizmu?

Na zakończenie dnia w Auli Pawła VI Ojciec Święty, w obecności ojców synodalnych i zaproszonych gości, wysłuchał koncertu, który przygotował niemiecki dyrygent i kompozytor Enoch zu Guttenberg.

18 października

Przed południem odbyła się XI kongregacja generalna, której przewodniczył kard. Sandri. Relator generalny Synodu patriarcha Aguib przedstawił Relatio post disceptationem, podsumowującą dotychczasowe prace zgromadzenia, po czym rozpoczęła się dyskusja. W relacji wiele mówi się o ekumenizmie, przedstawia się duszpasterskie racje przemawiające za przyjęciem przez katolików i prawosławnych wspólnej daty Bożego Narodzenia i Wielkanocy. Odnotowuje się także postulat ujednolicenia arabskich tekstów modlitw chrześcijańskich (zwłaszcza modlitwy Ojcze nasz) i propozycję wspólnego dla wszystkich chrześcijan świętowania nowych męczenników. Relację podsumowującą dotychczasową dyskusję kończy kwestionariusz składający się z 23 pytań; mają one pomóc ojcom synodalnym w sformułowaniu propozycji.

Około południa grupa ojców synodalnych spotkała się z dziennikarzami w Biurze Prasowym Stolicy Apostolskiej. W spotkaniu uczestniczyli kard. John Patrick Foley, bp Antoine Audo i o. Pierbattista Pizzaballa. Grupa ojców synodalnych z kard. Sandrim i abpem Eteroviciem na czele spotkała się w ambasadzie Włoch przy Stolicy Apostolskiej z przedstawicielami włoskiej dyplomacji. Minister spraw zagranicznych Franco Frattini poinformował przy tej okazji, że Włochy złożą w onz wniosek o wotum na poparcie mniejszości religijnych w świecie.

19-20 października

W tych dniach pracowano w circuli minores nad propozycjami.

21 października

W obecności Papieża, pod przewodnictwem patriarchy Younana, odbyła się XII kongregacja generalna, podczas której abp Eterović przedstawił listę propozycji wypracowanych w circuli minores. Głos zabrało 4 bratnich delegatów: greckoprawosławny metropolita Francji Emmanuel Adamakis, cypryjski archimandryta Demosthenis Demosthenous, biskup koptyjskoprawosławnej diecezji św. Jerzego w Rzymie Barnaba El Soryany oraz biskup Kościoła ewangelicko-luterańskiego w Jordanii i Ziemi Świętej Munib Younan.

22 października

Relator generalny Synodu wraz z sekretarzami specjalnymi i relatorami 10 grup językowych pracowali nad wprowadzeniem do zestawu propozycji poprawek ustalonych podczas dyskusji.

Po południu, w obecności Papieża, odbyła się XIII kongregacja generalna, podczas której zaprezentowano tekst Orędzia końcowego Synodu.

23 października

W tym dniu odbyła się ostatnia, xiv kongregacja generalna, podczas której przegłosowano ostateczną wersję 44 propozycji ojców synodalnych; posłużą one Papieżowi do przygotowania posynodalnej adhortacji apostolskiej. Następnie Ojciec Święty podjął wszystkich uczestników obrad Synodu obiadem w holu Auli Pawła vi.

24 października

Na zakończenie Synodu Papież przewodniczył w Bazylice Watykańskiej uroczystej Mszy św. koncelebrowanej. W homilii wezwał wszystkich do modlitwy i działania na rzecz pokoju oraz wolności religijnej na Bliskim Wschodzie. Zapowiedział także kolejne zgromadzenie synodalne na temat: «Nova evangelizatio ad christianam fidem tradendam — Nowa ewangelizacja, by przekazywać wiarę chrześcijańską».

opr. mg/mg