Zanim zaczniesz czytać

Fragmenty książki "Sztuka rozmawiania" cz. 2

Zanim zaczniesz czytać

Friedemann Schulz von THUN

SZTUKA ROZMAWIANIA cz.2

Rozwój osobowy

ISBN: 978-83-7318-870-9
© Wydawnictwo WAM, 2007


SPIS TREŚCI
ZANIM ZACZNIESZ CZYTAĆ... 9
I. OD OGÓLNEJ DO SZCZEGÓłOWEJ PSYCHOLOGII KOMUNIKACJI 11
II. NARZĘDZIA PRACY I MYŚLENIA PSYCHOLOGII KOMUNIKACJI 19
A "Kwadrat wypowiedzi" 19
B. Diabelskie koło relacji międzyosobowych 27
1. Małżeństwo 28
2. Wychowanie dzieci 31
3. Życie zawodowe 33
4. Relacje otwarte i utajone 35
C. Kwadrat wartości i rozwoju osobowego 38
1. Zasada budowy 38
2. Jak zbudować kwadrat wartości? 41
3. Podstawowe kwadraty wartości w komunikacji międzyosobowej 45
a) Autentyczność a branie pod uwagę skutków 45
b) "Miłująca walka" - akceptacja i konfrontacja 47
4 Od kwadratu wartości do kwadratu rozwoju osobowego 48
5. Zdemaskować polaryzację w dyskusji 53
III. ROZMAITE STYLE ZACHOWAŃ W DYNAMICE RELACJI MIĘDZYOSOBOWYCH 57
A. Styl bierno-zależny, czyli "Pomóż mi!" 60
1. Obraz zewnętrzny, apel podstawowy i tło psychiczne 61
2. Systemowy kąt widzenia 67
3. Kierunki rozwoju osobowego 70
a) Autonomia i odpowiedzialność za siebie 71
B. Styl ratownika, czyli "Na mnie możesz liczyć" 75
1. Obraz zewnętrzny, apel podstawowy i tło psychiczne 75
2. Systemowy kąt widzenia 83
3. Kierunki rozwoju osobowego 87
a) Samodzielność a potrzeby 88
b) Opieka a wymagania 90
c) Zainteresowanie a dystans 91
C. Styl altruistyczny, czyli "Ja się nie liczę" 95
1. Obraz zewnętrzny, apel podstawowy i tło psychiczne 95
2. Systemowy kąt widzenia 103
3. Kierunki rozwoju osobowego 107
a) Wiara w siebie a ofiarność 108
b) Wiara w siebie: umiejętność mówienia "ja" i "nie" 112
c) Agresja i duch walki 117
D. Styl poniżająco-agresywny, czyli "Wszystko przez ciebie!" 119
1. Obraz zewnętrzny, apel podstawowy i tło psychiczne 120
a) Techniki górowania 123
b) Mężczyźni a kobiety w pracy zawodowej 126
c) Wychowanie 128
d) Dialog polityczny 129
2. Systemowy kąt widzenia 134
3. Kierunki rozwoju osobowego 136
a) Konfrontacja i rehabilitacja wypowiedzi "ty" 136
b) Szacunek dla innych a poczucie godności własnej 146
c) Sprzeciw a uznanie 147
d) Ćwiczenie 149
e) Sztuka pozytywnego przeformułowywania. . 149
f) Bezpośredniość a takt 152
g) Konfrontacja a wgląd w siebie 155
h) Ćwiczenie 158
E. Styl uzasadniający siebie, czyli "Ja jestem w porządku" 160
1. Obraz zewnętrzny, apel podstawowy i tło psychiczne 160
2. Systemowy kąt widzenia. . 165
3. Kierunki rozwoju osobowego 170
a) Wydajność a sensowność 170
b) Ćwiczenia 177
F. Styl kontrolująco-określający, czyli "Ja mam rację (ty nie masz racji)!" 178
1. Obraz zewnętrzny, apel podstawowy i tło psychiczne 178
2. Systemowy kąt widzenia 187
a) Mistrz i wzorowy uczeń 187
b) Surowi rodzice i zbuntowana młodzież 189
3. Kierunki rozwoju osobowego 191
a) Niedyrektywne prowadzenie rozmowy 192
b) Dyrektywność i niedyrektywność w pedagogice, terapii i pracy z dorosłymi 193
c) Samokontrola a "pozwalanie sobie" 198
G. Styl dystansujący się, czyli "Tylko bez emocji!" 201
1. Obraz zewnętrzny, apel podstawowy i tło psychiczne 201
2. Systemowy kąt widzenia 210
a) Diabelskie koło dystansu i bliskości 212
b) Zalecenia dla partnera skłonnego do bliskości 223
c) Zalecenia dla partnera dystansującego się 225
3. Kierunki rozwoju osobowego 227
a) Jasne określenie ról a autentyczne spotkanie międzyosobowe227
b) Gotowość do swobodnych kontaktów a zachowywanie rezerwy 229
c) Język bliskości 231
d) Odbiór empatyczny a słuchanie diagnostyczne 233
e) Odrębność a więź 236
f) Otwarcie na siebie dla dystansującego się? 238
H. Styl dramatyzująco-wylewny, czyli "Zobaczcie, jaki jestem!" 242
1. Obraz zewnętrzny, apel podstawowy i tło psychiczne 242
2. Systemowy kąt widzenia 251
3. Kierunki rozwoju osobowego 254
a) Otwartość a dyskrecja 255
b) Mówienie o sobie a dialogiczne partnerstwo 257
PERSPEKTYWY 259
PRZYPISY 265
BIBLIOGRAFIA 271

Zanim zaczniesz czytać...

Jak wnioskuję z dużego oddźwięku, od czasu ukazania się pierwszej części Sztuki rozmawiania, zainteresowanie psychologią komunikacji poważnie wzrosło. Dochodzi do głosu także pragnienie wprowadzenia jej w kanon "przedmiotów obowiązkowych" - zarówno w przedsiębiorstwach, jak w szkołach, na uczelniach i na wszelkiego rodzaju kursach doskonalenia zawodowego. Jednocześnie dyskusje z uczestnikami kursów, z kobietami i mężczyznami, przedstawicielami rozmaitych grup zawodowych otworzyły mi oczy na to, jak bardzo różnimy się między sobą stylem "porozumiewania się" i tworzenia więzi, i że każdy z nas w rozwoju osobowym potrzebuje innych bodźców. Zacząłem się zastanawiać, czy przypadkiem nie zalecaliśmy "właściwych" rzeczy "niewłaściwym" ludziom.

Niniejszy tom bierze "na muszkę" właśnie te różnice, podczas gdy tom pierwszy, nie tracąc nic z aktualności, nadal zawiera ogólne podstawy. Zakładając, że tom drugi (dla zaawansowanych) może być czytany niezależnie od tomu pierwszego, w rozdziale drugim zamieściłem krótkie przypomnienie "kwadratowego" modelu komunikacji międzyosobowej, co obeznany z tematem czytelnik może opuścić lub potraktować jako "powtórkę".

"Próbą generalną" tej książki był przeprowadzony na uniwersytecie w Hamburgu (od 1984 do 1988) cykl wykładów pod hasłem "Komunikacja a osobowość" (Kommunikation und Persónlichkeit). Odpowiedzią słuchaczy było ponad sto opisów ich własnych doświadczeń. Stąd znie-których z ich prac badawczych pochodzi sporo autentycznego materiału empirycznego, który znalazł się w tej książce.

W trudnym przekładzie pojęć naukowych na codzienny i zrozumiały język, bez zbytnich wpadek, poważnie wspierała mnie Annette Börner.

Treściowo ta książka dojrzewała pod okiem mojej żony Ingrid, której zawdzięczam fachowe spostrzeżenia oraz wsparcie równoważone krytyką. Maszynopis przejrzały Claudia Wörpel i jak zwykle Ingrid Größner - wszystkim serdeczne w tym miejscu dziękuję!

Hamburg, styczeń 1989

opr. aw/aw

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

reklama

reklama

reklama

reklama