Chrzest i powołanie chrześcijanina

Ideał chrześcijanina i jego realizacja. Studium pism św. Paulina z Noli - fragmenty

Chrzest i powołanie chrześcijanina

Ościłowski Krzysztof OSPPE

IDEAŁ CHRZEŚCIJANINA I JEGO REALIZACJA

Studium pism św. Paulina z Noli

ISBN: 978-837505-397-5

wyd.: WAM 2009



ROZDZIAŁ I

CHRZEST I POWOŁANIE CHRZEŚCIJANINA

1.1. Człowiek i jego powołanie

Paulin z Noli, który zdecydował się pójść drogą radykalizmu ewangelicznego, przedstawia w swoich pismach człowieka w odniesieniu do Boga, Stwórcy wszystkiego, do Chrystusa i Jego zbawczego działania, w końcu do jego ostatecznego celu, jakim jest życie wieczne.

Nie znaczy to, że nie znajdziemy u Paulina odniesień do innych koncepcji niechrześcijańskich dotyczących człowieka i jego miejsca w świecie. Pojawiają się one jedynie wtedy, gdy nasz Autor pragnie pokazać błądzenie starożytnych systemów fi lozofi cznych, które przeceniają rozum i stawiają człowieka w centrum, czyniąc go miarą całej rzeczywistości. Tu według Paulina jawi się błąd w ocenie człowieka i jego ostatecznego celu1. Tylko w relacji do Boga, w życiu z Bogiem i dążeniu do zjednoczenia z Nim w wieczności człowiek odnajduje właściwy sens swojego istnienia i powołania.

1.1.1. Powołanie do istnienia świata i człowieka

Paulin w różnych miejscach swoich pism i pieśni ukazuje Boga jako Stwórcę wszystkiego co istnieje. Określa wówczas Boga wprost rzeczownikiem Stwórca (Creator), ale używa także innych pojęć, które przedstawiają Boga, jako Autora (Auctor) wszystkich stworzeń2. Bóg jest więc Stwórcą, Autorem i Początkiem wszystkiego i to On powołuje do istnienia wszystkie byty ożywione i nieożywione. Szczególnym i wyjątkowym bytem powołanym do istnienia przez Boga jest człowiek.

Zapisaną w sposób zupełnie oczywisty prawdę o Bogu Stwórcy znajdujemy w Liście 16 do Jowiusza, krewnego Paulina. Nasz Autor pisze: Jak uczy nas rozum i prawda, wszystkie z jego dzieł przypisujemy Bogu, pośród których jesteśmy także my i których część stanowimy (...) On jest Bogiem i Stwórcą naszym jak i wszystkich rzeczy3. Z podobnym stwierdzeniem spotykamy się w Pieśni 21, gdzie czytamy: [Bóg jest] Autorem i Żywicielem równocześnie rzeczy i ludzi, który stworzył wszystko słowem4.

Powyższe teksty, które mówią o Bogu, Stwórcy wszystkiego, zawierają w sobie działanie stwórcze dotyczące dwóch aktów stworzenia, zarówno rzeczy, jak i ludzi. Chociaż akty stworzenia rzeczy i ludzi występują zazwyczaj razem u naszego Autora, tworząc cały obraz rzeczywistości stworzonej przez Boga, to w Pieśni 29 znajdujemy fragment, który mówi jedynie o stworzeniu świata, a który podkreśla, że Bóg jest nie tylko Stwórcą, ale także Królem, który go napełnia. Czytamy: większy bowiem niż <świat> jest Twórca świata, ten sam Bóg Król, który napełnia ziemię i niebo5.

Od początku w stwórczym działaniu Boga jest obecna cała Trójca Przenajświętsza. Paulin podkreśla szczególnie w akcie stwórczym obecność drugiej osoby Trójcy: Syna Bożego. Stąd też Nolańczyk pisze, że Bóg stworzył wszystko, tj. powołał do istnienia przez Słowo, którym jest Syn Boży, Jezus Chrystus. To właśnie, jak czytamy w Liście 37 do biskupa Wiktrycjusza, przez Niego [Chrystusa-Słowo] wszystko zostało stworzone, a bez Niego nie zostało uczynione6.

Paulin kontynuuje swoje rozważania dotyczące obecności drugiej Osoby Boskiej w akcie stwórczym i nazywa Ją nie tylko Odkupicielem człowieka, ale także Stworzycielem. Mówi: On [Chrystus] jest Stworzycielem człowieka i Odkupicielem, Bóg z Boga, człowiek dla człowieka7. Ponieważ Bóg stwarza wszystko, to powołuje do istnienia także to, czego nie ma, czego wcześniej nie było. Paulin przytacza w swoich pismach fragment Listu św. Pawła do Rzymian (4, 17), w którym czytamy, że Bóg to co nie istnieje powołuje do istnienia (vocat ea quae non sunt tamquam quae sint)8.

Powyższe fragmenty ukazują Boga, który jest Stworzycielem całego świata i ludzi. Bóg-Stwórca w akcie stwórczym powołuje wszystko do istnienia. Bóg może również powołać do istnienia także te rzeczywistości, których wcześniej nie było. W tym działaniu stwarzania wszystkiego obecna jest cała Trójca Święta Paulin jednak wskazuje na obecność przy stwarzaniu szczególnie drugiej Osoby Trójcy, Syna Bożego.


1 L. Padovese, Considerazioni sulla dottrina cristologica e soteriologica di Paolino di Nola, [w:] Anchora vitae. Atti del II Convegno Paoliniano nel XVI Centenario del ritiro di Paolino a Nola (Nola-Cimitile 18-20 maggio 1995), Napoli-Roma 1998, s. 216.

2 Na temat różnych pojęć stosowanych przez Paulina na określenie Boga jako Stwórcy, zob. R. P. H. Green, Th e Poetry of Paulinus of Nola. A Study of his Latinity (= Collection Latomus, 120), Bruxelles 1971, ss. 63-64.

3 Paulin z Noli, Epistula 16, 5, CSEL 29, s. 118: ut ratio et ueritas docet, omnia operum dei, in quibus consistimus et quorum pars sumus (...) ipse nostri ut omnium et creator et deus est.

4 Paulin z Noli, Carmen 21, 773-774, CSEL 30, s. 183: auctor et altor / rerum hominumque simul, qui condidit omnia uerbo.

5 Paulin z Noli, Carmen 29, 19-21, CSEL 30, s. 306: maior enim mundi sator, ipse deus rex, / qui terram caelumque implet.

6 Paulin z Noli, Epistula 37, 6, CSEL 29, s. 321: per ipsum enim omnia facta sunt, et sine ipso factum est nihil.

7 Paulin z Noli, Epistula 42, 2, CSEL 29, s. 361: idem creator hominis et redemptor, deus ex deo, homo pro homine.

8 Ten cytat znajdujemy u naszego Autora w Liście 44, 7 do Apra i Amandy oraz w Liście 49, 7 do Makariusza.

opr. aw/aw



« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

reklama

reklama

reklama

reklama