Staniątki: siostry benedyktynki zbierają fundusze na muzeum

Staniąteckie opactwo jest najstarszym klasztorem sióstr benedyktynek w Polsce i jako takie kryje wiele bezcennych skarbów kultury i sztuki sakralnej, malarstwa, rzeźby i literatury. Dlatego powstała potrzeba stworzenia w tym miejscu ośrodka muzealnego. 

Projekt „Wirydarze dziedzictwa benedyktyńskiego” zakłada adaptację na cele wystawiennicze oraz bibliotekę i czytelnię przyklasztornego budynku. Mniszki zdobyły już na jego realizację dofinansowanie w wysokości ponad 7,2 mln zł z Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. Warunkiem jego przyznania jest jednak tzw. skład własny, który w tym wypadku wynosi 3 mln zł. Czasu jest mało, bo podpisanie umowy ma nastąpić 29 grudnia.

Siostry, które żyją z pracy własnych rąk, nie mają możliwości wygospodarowania takiej kwoty. Starają się zdobyć pieniądze m.in. od fundacji i stowarzyszeń. Jak jednak podkreśla ksieni klasztoru m. Stefania Polkowska, mniszki liczą przede wszystkim na wsparcie zwykłych ludzi. „Jeśli wiele osób zechciałoby wesprzeć ten projekt kwotami choćby po 10-20 zł, może to wszystko się uda” - twierdzi.

W powstaniu „Wirydarzy” można pomóc wpłacając pieniądze na konto: PKO Bank Polski I Oddział Kraków 49 1020 2892 0000 5802 0118 6170 Opactwo św. Wojciecha SS. Benedyktynek 32-005 Niepołomice, Staniątki 299; Swift Code – BPKOPLPW.

Prawdopodobną datą fundacji klasztoru mniszek w Staniątkach jest rok 1216. Ten najstarszy klasztor benedyktynek w Polsce ufundował Klemens Jaksa Gryfita dla swojej córki Wizenny. Jaksa wyposażył klasztor w całe swoje dziedzictwo, a więc w obszerne włości, z których obecnie nic już nie pozostało oprócz klasztornego ogrodu. Najprawdopodobniej już w średniowieczu przyjmowano tu dziewczęta na wychowanie, co dało początek szkole klasztornej.

Do naszych czasów bryła kościoła z XIII wieku prawie się z nie zmieniła. Świątynia jest najwcześniejszym w Polsce przykładem halowej, gotyckiej budowli sakralnej. W klasztorze przechowywane są bogate zbiory sztuki i rzemiosła artystycznego: inkunabuły, paramenty liturgiczne, zbiór portretów ksień klasztoru oraz ciekawe przykłady malarstwa na szkle. Do najcenniejszych skarbów klasztoru należą dwie XIV-wieczne rzeźby tronujących Madonn oraz późnogotycka rzeźba Chrystusa Frasobliwego.

Na szczególną uwagę zasługuje późnobarokowa polichromia wykonana w 1760 r. przez krakowskiego malarza Andrzeja Radwańskiego. Sceny zdobiące sklepienie i ściany świątyni poświęcone są Matce Bożej, twórcom zakonu benedyktyńskiego świętym: Benedyktowi i Scholastyce oraz fundatorom staniąteckiego klasztoru. Ołtarz główny kościoła to wybitne dzieło późnego baroku, udział w jego tworzeniu brał prawdopodobnie architekt włoski Francesco Placidi.

Staniątki są również sanktuarium maryjnym – od stuleci czczony jest tu cudowny obraz Matki Bożej Bolesnej. Kroniki klasztorne odnotowały przekazy o Jej nadzwyczajnej opiece nad staniąteckim konwentem w chwilach największych dziejowych zagrożeń. Od XVII wieku cudowny wizerunek Matki Bożej obdarzany był licznymi przywilejami, a 21 września 1924 r. metropolita krakowski kard. Adam Stefan Sapieha na mocy dekretu Kapituły Watykańskiej ukoronował obraz koronami papieskimi.

md / Staniątki

Zdjęcie: Zespół klasztorny Benedyktynek, Staniątki, autor: Piotrekwas, licencja: CC BY-SA 3.0 pl