Parafia ofiarą przestępstwa skarbowego?

Prawo nie pozwala jednak organom władzy publicznej, w tym samorządowi terytorialnemu, na pobieranie opłat za organizowanie zgromadzeń o charakterze religijnym. Ponadto, pomiędzy organizatorem akcji a urzędem nie została zawarta umowa, a wystawiona faktura zawiera błędy, co może stanowić przestępstwo skarbowe. Instytut Ordo Iuris przygotował opinię prawną w tej sprawie.

Akcję ewangelizacyjną w Forcie Bema zorganizowała jedna z warszawskich wspólnot neokatechumenalnych. Tego typu wydarzenia odbywają się w różnych miejscach stolicy od wielu lat. W reakcji na tę inicjatywę Urząd Dzielnicy Bemowo wystawił miejscowej parafii św. Jana Pawła II fakturę na kwotę 1529 zł za rzekome zajęcie nieruchomości, mimo, że to nie parafia była organizatorem zgromadzenia. Samo domaganie się opłaty za tego typu wydarzenie stanowi naruszenie prawa. Organy samorządu terytorialnego nie są bowiem upoważnione do pobierania pieniędzy za udostępnienie terenu na zgromadzenie o charakterze wyznaniowym.

Konstytucja RP w art. 53 zapewnia obywatelom możliwość swobodnego wyznawania i uzewnętrzniania religii. To oznacza, że miejsce publiczne może być sferą ekspresji religijnej, a władze państwowe i samorządowe mają obowiązek umożliwienia wiernym manifestowania swojej wiary. Ponadto kościoły i inne związki wyznaniowe nie są zobligowane do zawierania umów cywilnoprawnych z organami władzy w celu organizacji inicjatyw o charakterze religijnym, a tym bardziej do uiszczania opłat za użytkowanie gruntu związane z tymi zgromadzeniami.

Co istotne, w tym przypadku mogło dojść do przestępstwa skarbowego. Między wspólnotą neokatechumenalną, a władzami dzielnicy nie została bowiem zawarta umowa, która byłaby podstawą do ewentualnego wystawienia faktury (również w takim przypadku bezprawnego). Z kolei faktura, którą bezpodstawnie wysłano do parafii nie zawierała numeru NIP, co oznacza, że jest wadliwa także pod względem formalnym. W celu rzetelnego przyjrzenia się postępowaniu urzędników stołecznego ratusza, Instytut Ordo Iuris złożył w Prokuraturze Rejonowej Warszawa-Wola zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa z art. 271 § 1 Kodeksu karnego (poświadczenie nieprawdy przez funkcjonariusza publicznego) i art. 62 § 2a Kodeksu karnego skarbowego (nierzetelne wystawienie faktury).

„Oceniając tę sytuację trzeba przede wszystkim podkreślić, że zgodnie z obowiązującą Konstytucją w przestrzeni publicznej jak najbardziej można manifestować swoją wiarę, np. poprzez prowadzenie akcji ewangelizacyjnych. Ich przeprowadzenie wymaga jedynie dokonania niezbędnych uzgodnień pomiędzy organizatorem a właściwym organem władzy publicznej, np. zarządcą placu. Jednak żaden przepis prawa nie upoważnia zarządcy publicznej przestrzeni do pobierania jakichkolwiek opłat za jej wykorzystywanie do tego typu celów. Zawieranie jakichkolwiek odpłatnych umów na organizację przedsięwzięć religijnych z organami władzy publicznej, czy tym bardziej wystawianie przez nie faktur za rzekomo bezumowne wykorzystanie przestrzeni publicznej jest po prostu nielegalne” – skomentował Konrad Dyda, ekspert Centrum Analiz Ordo Iuris.