Elektromobilność w transporcie publicznym

Na dynamiczny rozwój elektromobilności wpływa przede wszystkim rozwój technologii akumulatorowych. Ogniwa dziś stosowane zapewniają samochodom osiągi, które pozwalają wykorzystywać ten środek transportu na równi z samochodami z klasycznym, spalinowym napędem. Po drugie odbywa się to coraz mniejszym kosztem. Rośnie także świadomość i oczekiwania konsumentów względem jakości powietrza, co oznacza, że są gotowi płacić więcej za przyjazne środowisku rozwiązania. Z pewnością zachętą są też niższe koszty eksploatacji i koszt energii potrzebnej do napędu samochodów elektrycznych. Ma to ogromne znaczenie w transporcie zbiorowym i branży logistycznej. Tam mniej istotny jest początkowy koszt zakupu środka transportu, zaś w kalkulacjach opłacalności uwzględnia się rachunek ciągniony, gdzie zasadnicze czynniki to koszty eksploatacji i serwisu.

Polityka i rynek

W wielu krajach do czynników wspierających transformację energetyczną i zwrot ku energii ze źródeł odnawialnych dochodzi chęć uniezależnienia się od importu paliw kopalnych. W politykach przemysłowych poszczególnych krajów są to ważne czynniki. Szybkie nakreślenie ścieżki rozwoju dla branż powiązanych z rozwojem elektromobilności pozwala na zajęcie dogodnej pozycji w nowym łańcuchu wartości rosnącego sektora.

Wszystkie powyższe czynniki powodują silne zainteresowanie rozwojem pojazdów elektrycznych. Skutkiem realizowanych programów, wspieranych przez priorytety strategii gospodarczych najważniejszych krajów, spowodowały, że już w roku 2017, po raz pierwszy w historii, sprzedaż samochodów elektrycznych przekroczyła 1 mln sztuk. Po kolejnych dwóch latach ich liczba przekroczyła 2 mln sztuk. W trzecim kwartale 2020 roku tylko Tesla, ikona elektromobilności, dostarczyła na całym świecie prawie 140 tysięcy samochodów. Co więcej, Tesla planowała przekroczyć próg pół miliona samochodów, które będzie w stanie wyprodukować w jednym roku, choć z powodu pandemii realizacja celu już w tym roku może być trudna.

Spodziewaną dynamikę rynku określają prognozy Bloomberg New Energy Finance. Prognozują oni, że choć w 2020 roku samochody z napędem elektrycznym będą stanowiły niespełna 1% z niemal 1,2 mld wszystkich aut na świecie, ale już w 2030 roku ma to być 7% z około 1,4 mld sztuk. W 2040 roku jedna trzecia z 1,6 mld wszystkich samochodów to będą „elektryki”.

Elektromobilność i odpowiedzialny rozwój

Dokumentem państwa polskiego w obszarze średnio- i długofalowej polityki gospodarczej jest „Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju”. Rada Ministrów przyjęła ją w dniu 14 lutego 2017 roku. Dokument tworzy mechanizmy efektywnej współpracy wewnątrz branż i pomiędzy różnymi sektorami gospodarki narodowej. Pozwala też na skuteczne połączenie świata nauki, badań i wdrożeń ze środowiskami biznesu. To kompleksowe spojrzenie na gospodarkę, które opisano w dokumencie rządowym, oznacza też nową jakość i wpłynie na wyższą rentowność całej gospodarki. Generalnie zaś stwarza lepsze warunki do realizacji skomplikowanych i innowacyjnych projektów, jakim jest rozwój elektromobilności w Polsce.

Wśród priorytetów rządu jest zwiększenie wykorzystania taboru niskoemisyjnego. To ma dać nie tylko impuls do rozwoju technologicznego dla polskiej gospodarki, ale przede wszystkim pomoże w ograniczeniu emisji zanieczyszczeń powietrza i gazów cieplarnianych.  

Wśród zadań przewidzianych do realizacji do 2030 roku są między innymi:

• Budowa systemów ładowania pojazdów niskoemisyjnych oraz
• Wdrożenie zmian w systemie podatkowym premiujących zakup, posiadanie i użytkowanie pojazdów charakteryzujących się mniejszą presją na środowisko naturalne (zarówno w obszarze emisji, jak również zużycia nośników energii).

Za projekt strategiczny w obszarze transportu uznaje się ekologiczny transport. A wśród celów cząstkowych znalazły się:

• przegląd działań (prawnych, organizacyjnych oraz inwestycyjnych) niezbędnych dla rozwoju transportu niskoemisyjnego, w tym publicznego (również na obszarach wiejskich), obejmującego m.in. rozwiązania umożliwiające przechodzenie na tabor niskoemisyjny w transporcie publicznym oraz niskoemisyjne pojazdy samochodowe;
• rozbudowę infrastruktury transportu niskoemisyjnego (w tym punkty ładowania pojazdów elektrycznych, tabor dla transportu publicznego, samochody elektryczne) do roku 2030.

Cele w zakresie transportu są wspierane poprzez realizację zadań w obszarze transformacji energetycznej. Wprowadzenie mechanizmów regulacyjnych oraz prawnych zwiększających stabilność pracy źródeł odnawialnych oraz wzrost znaczenia stabilnych źródeł energii odnawialnej oraz rozwijanie technologii magazynowania energii (w różnych postaciach).

Szczegółowym rozwinięciem zapisów „Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju” w obszarze ekologicznego transportu jest Program Rozwoju Elektromobilności „Energia do przyszłości”. Przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 16 marca 2017 roku dokument określa korzyści związane z upowszechnieniem stosowania pojazdów elektrycznych w naszym kraju oraz identyfikuje potencjał gospodarczy i przemysłowy tego obszaru oraz pozwala na skoncentrowanie środków publicznych na rozwoju tego rynku. 

ARP S.A. przejmuje RAFAKO EBUS

Systemowe ramy dla rozwoju ekologicznego transportu pozwoliły Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. na podjęcie decyzji o zakupie spółki RAFAKO E-Bus. Umowę podpisano 28 września 2020 roku. W ramach porozumienia dokonano konsolidacji działalności ARP S.A. w obszarze transportu poprzez umożliwienie RAFAKO E-Bus, już jako spółki w stu procentach zależnej od ARP S.A., zakupu zorganizowanej części przedsiębiorstwa w postaci oddziału w Solcu Kujawskim. Tym samym Agencja przejęła kontrolę nad zaawansowanym projektem polegającym na opracowaniu i homologacji prototypu innowacyjnego i seryjnej produkcji autobusów elektrycznych.

Obecnie trwają prace nad prototypem. Pojazd będzie miał długość 8,5 metra i będzie przeznaczony do celów specjalistycznych, takich jak na przykład dowóz uczniów do szkół. Co ważne, jest to projekt unikatowy, bo obecnie żaden producent działający na rynku polskim nie dysponuje pojazdem o podobnych parametrach. Jest to też odpowiedź na zapotrzebowanie samorządów, które stawiają na poprawę bezpieczeństwa transportu młodzieży.

Jak podkreśla Paweł Kolczyński, Wiceprezes Zarządu ARP S.A., już dziś Polska należy do liderów eksportu autobusów elektrycznych w Unii Europejskiej. To bardzo perspektywiczny rynek, a w najbliższych latach coraz więcej samorządów będzie przechodzić na niskoemisyjny transport publiczny.

Szacuje się, że światowy rynek autobusów elektrycznych będzie rósł rocznie o ok. 17 proc. Z dostępnych danych wynika, że już obecnie jest to obiecujący rynek. W pierwszej połowie 2020 roku polscy przewoźnicy odebrali 67 miejskich elektrobusów, co stanowi 20% udziału w rynku autobusów ogółem.

Partnerem publikacji jest Agencja Rozwoju Przemysłu S.A.