Św. Agnieszka od najwcześniejszych lat swojego życia marzyła o życiu zakonnym. Obdarzona darem lewitacji, zatopiona w medytacji, zdaniem świadków unosiła się do dwóch metrów nad ziemią.
Agnieszka pochodziła ze szlacheckiej rodziny Lorenza i Marii Segni. Przyszła na świat w toskańskim Gracciano Vecchio, leżącym w pobliżu Montepulciano. Legenda głosi, że jej narodziny w 1268 roku poprzedziła niezwykła światłość.
Marzeniem młodej dziewczyny było wstąpienie do klasztoru. Rodzice Agnieszki stanowczo sprzeciwiali się temu pomysłowi. W wieku 9 lat dziewczynkę zaatakowało stado kruków, które nadleciały z budynku, w którym był dom schadzek. Agnieszka zapowiedziała, że w tym domu będzie kiedyś klasztor. Niezwykłe wydarzenie skłoniło rodziców ich do oddania córki do szkoły klasztornej. Szkołę klasztorną, do której oddano Agnieszkę, prowadziły franciszkanki zwane del Sacco – od workowatych habitów. Po kilki latach, jako czternastoletnia dziewczyna Agnieszka postanowiła zostać zakonnicą.
Za zezwoleniem Stolicy Świętej w wieku lat 15 stanęła na czele grupy zakonnic i założyła z nimi nowy klasztor w Procero (Viterbo). Została wybrana na przełożoną tego klasztoru, wbrew własnej woli, wsławiła go swoją mądrością, pobożnością i darami nadprzyrodzonymi. Pod kierownictwo duchowe przeoryszy, młodej wiekiem, ale dojrzałej doskonałością chrześcijańską, zaczęły zgłaszać się licznie nowe kandydatki.
Na wieść o tym wszystkim, mieszkańcy Montepulciano zaprosili Agnieszkę, by powróciła do rodzinnego miasta. Magistrat miasta z wdzięczności ofiarował w 1306 r. nowy lokal i uposażenie. Młoda Agnieszka otworzyła klasztor Santa Maria Novella, który był w tym miejscu, gdzie kiedyś dom schadzek. Na początku nadała mu regułę św. Augustyna i stała się matką nowej gałęzi dominikańskiej.
Agnieszka doświadczała wielu łask, Bóg obdarzył ją darem proroctwa. Jako 15-latka przeżywała wizje i ekstazy. Matka Boża w jednej z wizji podała Agnieszce Dzieciątko Jezus, a kiedy musiała się z nim pożegnać, na kolanach ujrzała mały krzyżyk, z którym nigdy się nie rozstawała. Agnieszka praktykowała umartwienia, dużo pościła. Przez 15 lat żyła o chlebie i wodzie. Przez wiele lat cierpliwie znosiła choroby.
Zmarła w rodzinnym mieście 20 kwietnia 1317 r., otoczona współsiostrami. Jak głosi legenda, kiedy odeszła do Pana, wszystkie dzieci w okolicy mówiły o jej pobożności i śmierci.
Papież Klemens VII wyniósł ją do chwały błogosławionych w roku 1532, a papież Benedykt XIII 10 grudnia 1726 r. ją kanonizował.
Jej ciało w 1435 r. zostało sprowadzone do kościoła dominikańskiego w Orvieto, gdzie przechowywane jest do dnia dzisiejszego. Przez ponad 300 lat nie uległo ono rozkładowi. Później umieszczono jej doczesne szczątki w woskowej figurze, pozostawiając na widoku tylko jej ręce i stopy, z których wypływał pachnący olejek.
Trzydzieści lat po śmierci, do grobu św. Agnieszki pielgrzymowała św. Katarzyna ze Sieny. To ona nazwała św. Agnieszkę „chlubną matką”.
Ikonografia przedstawia św. Agnieszkę najczęściej z lilią w ręku prawym, a w lewej ręce trzymającą założony przez siebie klasztor. Przedstawiana jest również w towarzystwie św. Katarzyny ze Sieny i św. Róży z Limy - dwóch innych wielkich dominikanek. Atrybuty świętej to krzyż i róże na stopach, czasami owieczka, lilia i księga.
Źródło: Modlitwa w drodze, brewiarz