IPN odnalazł na Litwie szczątki polskich i litewskich żołnierzy

Jak poinformowało Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN, mogiłę odnaleziono podczas wrześniowych prac na Litwie w miejscowości Zawiasy (lit. Lazdėnai). Jest ona położona 30 km na północny zachód od Wilna, na linii kolejowej Wilno–Kowno. Latem 1920 roku doszło tam do potyczki, a polegli żołnierze polscy i litewscy zostali pochowani we wspólnym grobie. 

W 1938 r., po nawiązaniu stosunków dyplomatycznych pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Republiką Litewską, kolejarze z obsługi stacji Zawiasy wraz z dowódcą strażnicy KOP Zawiasy uporządkowali zapomniane wówczas miejsce pochówku. Postawiony został nagrobek z krzyżem, a wokół mogiły posadzono białe akacje – podaje BPiI.

Niestety grób został zniszczony i zapomniany. W 2018 r. podczas kwerendy archiwalnej w Litewskim Centralnym Państwowym Archiwum pozyskano wykaz żołnierzy wojska litewskiego, pochowanych w Wilnie, Nowych Trokach, Oranach, Duksach, Lejpunach, Bortelach, Mejszagole i Zawiasach (stan na rok 1938), utworzony na potrzeby przekazania stronie litewskiej po nawiązaniu stosunków dyplomatycznych w 1938 r.

Po załatwieniu formalności i zebraniu świadectw mieszkańców w 2021 roku samorząd elektreński próbował znaleźć zapomniany grób. Niestety nie udało się. W 2022 roku do prac został włączony zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN. Po przeanalizowaniu materiałów archiwalnych i kartograficznych udało się wytypować miejsce położenia mogiły. Odnaleziono ją 13 września 2022 r.

Prace prowadzono we współpracy z litewskim archeologiem Dianą Oleinik oraz przy wsparciu wolontariuszy Stowarzyszenia Odra-Niemen.

Źródło: ipn.gov.pl