Kamienowani i wtrącani do obozów. Red Week przypomni o losach chrześcijan na świecie

Najważniejsze tezy raportu:

1. Na całym świecie utrzymanie i utrwalenie władzy w rękach autokratów i przywódców grup fundamentalistycznych doprowadziło do coraz częstszych przypadków łamania wszystkich praw człowieka, w tym wolności religijnej. Połączenie ataków terrorystycznych, niszczenia dziedzictwa i symboli religijnych (Turcja, Syria), manipulacji systemem wyborczym (Nigeria, Irak), masowej inwigilacji (Chiny),upowszechniania się przepisów zakazujących zmiany swojej religii i ograniczeń finansowych (Azja Południowo-Wschodnia i Bliski Wschód) zwiększyło ucisk wszystkich społeczności religijnych.

2. „Hybrydowe” przypadki „kulturalnych” i krwawych prześladowań są coraz częstsze. Rządy stosowały kontrowersyjne przepisy ograniczające wolność wyznania lub dyskryminujące niektóre wspólnoty religijne (por. prawo zakazujące zmiany swojej religii), co przeważnie nie wywoływało protestów. Jednocześnie brutalne ataki na wyznawców „niewłaściwej” religii zostały „znormalizowane” i w większości nie były ścigane (Ameryka Łacińska). Zaobserwowano to również w krajach zachodnich, ale tam dostęp do wymiaru sprawiedliwości był lepszy.

3. Wzrost liczby większościowych wspólnot religijnych cierpiących prześladowania. Do tej pory większość grup wyznaniowych cierpiących prześladowania pochodziła z mniejszościowych wspólnot religijnych. W coraz większym stopniu prześladowań doświadczały również większościowe wspólnoty religijne (Nigeria, Nikaragua).

4. Coraz bardziej wyciszona reakcja społeczności międzynarodowej na okrucieństwa popełniane przez „strategicznie ważne” reżimy autokratyczne (Chiny, Indie) pokazała rosnącą kulturę bezkarności. Ważne kraje (Nigeria, Pakistan) uniknęły
międzynarodowych sankcji i innych kar po ujawnieniu naruszeń wolności religijnej wobec własnych obywateli.

5. Powstanie „oportunistycznych kalifatów”. W okresie objętym przeglądem ponadnarodowe sieci dżihadystyczne w Afryce coraz częściej zmieniały taktykę. Stopniowo przestawiały się one z podbijania i utrzymania stałych terytoriów na ataki typu „wojny podjazdowej”, których celem było tworzenie odizolowanych społeczności (por. Mozambik) na słabo bronionych obszarach wiejskich, najlepiej bogatych w zasobami mineralne (por. Demokratyczna Republika Konga). Tradycyjne strategie zabijania i grabieży ustąpiły miejsca tendencji do nakładania nielegalnych podatków i handlu, co doprowadziło do powstania państwa w państwie. Brak bezpieczeństwa i kontroli rządowej doprowadził do buntów i przewrotów wojskowych (dwa w Mali i jeden w Burkina Faso).

6. Rozbieżne trendy w społecznościach muzułmańskich stały się bardziej widoczne. Z jednej strony, pozbawiona praw obywatelskich, zubożała i sfrustrowana młodzież była coraz bardziej zwabiana przez islamskie siatki terrorystyczne i przestępcze (Afryka). Z drugiej strony, ostatnie badania, zwłaszcza w Iranie, wykazały, że coraz większa liczba muzułmanów deklaruje się jako osoby niereligijne.

7. Wzmożone prześladowania muzułmanów, w tym przez innych muzułmanów. W Chinach nadal trwały brutalnie prześladowania Ujgurów, a muzułmanie w Indiach i Mjanmie również doświadczali dyskryminacji i prześladowań. Odnotowano również coraz więcej przypadków prześladowań muzułmanów przez muzułmanów, między sunnitami a szyitami (Hazara w Afganistanie), między krajowymi i „zagranicznymi” interpretacjami religii muzułmańskiej, a także między dominującymi i „dewiacyjnymi” formami islamu (Ahmadi w Pakistanie).

8. Agresja wobec społeczności żydowskiej na Zachodzie wzrosła po lockdownie związanym z Covid-19. Liczba antysemickich przestępstw z nienawiści zgłoszonych w krajach OBWE wzrosła z 582 w 2019 r. do 1367 w 2021 r.

9. Uprowadzenia, przemoc seksualna, w tym zniewolenie seksualne i przymusowe nawracanie na religię trwały nieprzerwanie i pozostawały w dużej mierze bezkarne (Afryka Zachodnia, Pakistan). Uprowadzenia i handel ludźmi były coraz częstsze w świetle pogłębiającego się ubóstwa i nasilających się konfliktów zbrojnych. W dziesiątkach krajów kobiety i dziewczęta należące do mniejszości religijnych szczególnie ucierpiały z powodu tej formy przemocy.

10. Zawyżanie liczby wiernych jako sposób na utrzymanie władzy politycznej. W niektórych przypadkach społeczności wyznaniowe, chcąc zachować swój status polityczny, religijny i społeczny, zawyżały liczbę wiernych, podając mylące dane dotyczące wyznania podczas urzędowej rejestracji dzieci lub odkładając spis ludności na czas nieokreślony (Liban, Indie, Malezja).

11. Zwiększona kontrola, w tym obserwacja na masową skalę, miała wpływ na grupy wyznaniowe. Na Zachodzie media społecznościowe były wykorzystywane do marginalizowania i atakowania grup religijnych. Wydarzenia te podważyły podstawowe wolności, w tym wolność sumienia, myśli, religii, wolność słowa, przemieszczania się i zgromadzeń.

12. Na Zachodzie „kultura anulowania”, w tym „mowa przymusowa”, ewoluowała od (werbalnego) nękania osób, które z powodów religijnych mają inne poglądy, do gróźb prawnych i utraty możliwości zatrudnienia. Osobom, które ze względu na swoją wiarę nie wyraziły stanowiska popierającego poglądy zgodne z dominującymi wymogami ideologicznymi („kultura anulowania”), grożono sankcjami prawnymi. Media społecznościowe były ważnym czynnikiem napędzającym to zjawisko.

13. Do podręczników szkolnych (Indie, Pakistan) wprowadzono poniżające treści na temat wyznań mniejszościowych, co może mieć znaczące konsekwencje dla przyszłych stosunków międzyreligijnych.

14. Rozprzestrzenianie się przepisów zabraniających konwersji, a także inicjatyw zachęcających osoby do wyznawania religii większościowej lub do powrotu do jej wyznawania w zamian za korzyści materialne (Azja, Afryka Północna). Dowody ujawniły nowe ustawodawstwo i surowsze
wdrażanie istniejących przepisów antykonwersyjnych tam, gdzie większość religijna starała się umocnić władzę polityczną. Wznowione wysiłki na rzecz rekonwersji oferowały przywileje ekonomiczne członkom, którzy powrócili. I odwrotnie, przywileje te były odbierane konwertytom, co narażało na szwank dobrobyt całej rodziny na obszarach dotkniętych ubóstwem.

15. Wzmożone ataki zorganizowanych grup przestępczych na przywódców religijnych i innych pracowników Kościoła (Ameryka Łacińska). Przedstawiciele religijni, orędownicy migrantów i innych społeczności znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, byli celem ataków - uprowadzeń,
a nawet zabójstw - za wypowiadanie się przeciwko gangom przestępczym i podejmowanie działań mających na celu ich powstrzymanie.

16. Rekordowy udział w powszechnych uroczystościach religijnych po lockdownach związanych z Covid-19. Po trzech latach zawieszenia i ograniczeń w większości regionów świata, powrót głównych świąt religijnych – publicznych wyrazów powszechnej religijności – przyciągnął miliony
wiernych. (zob. Studium przypadku dotyczące uroczystości religijnych).

17. Wzrosła liczba inicjatyw dialogu międzyreligijnego. Papież Franciszek i inni przywódcy Kościoła na całym świecie szerzej docierali do innych społeczności religijnych. Indonezyjscy przywódcy religijni, ugrupowanie Nahdlatul Ulama, pogłębili dialog ze swoimi hinduistycznymi odpowiednikami, a na szczycie G20 utworzyli stałą grupę ds. religii, w skład której weszli przedstawiciele innych głównych wspólnot wyznaniowych.

Źródło: ekai.pl, rp.pl, pkwp.org

Projekt finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023. Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.