Papierosy powinny być droższe i trudniej dostępne – przekonuje Komitet Zdrowia Publicznego PAN

To już kolejne opracowanie, przygotowane w ramach projektu „Polskie Zdrowie 2.0 – ocena wybranych elementów systemu zdrowia w Polsce w oparciu o dowody naukowe i dobre praktyki innych krajów”. Ekspertyzy przygotowane w ramach tego projektu publikowane są w formie „policy brief”. Autorzy zamieszczają tam gotowe rekomendacje, które można wykorzystać w programach dotyczących polityki zdrowotnej w kraju. Do przygotowania policy briefs zaproszono 64 polskich ekspertów – naukowców i doświadczonych praktyków, uczestników Systemu Opieki Zdrowia (SOZ) w Polsce.

Eksperci zrzeszeni w Komitecie Zdrowia Publicznego PAN pochylili się tym razem nad problem palenia papierosów.

Przypomnieli, że w wyniku chorób odtytoniowych co roku umiera na świecie ponad 8 mln ludzi. Ponad 22 proc. światowej populacji codziennie używa tytoniu.

Polskie statystyki są jeszcze wyższe – każdego dnia pali aż 28,8 proc. dorosłych Polaków. Najwięcej palaczy jest wśród osób bezrobotnych (34 proc. ogółu) i gospodyń domowych (39 proc.). Palenie jest jedną z najważniejszych przyczyn zgonów polskich mężczyzn (26,6 proc. wszystkich zgonów w 2019 r.). Spożywanie tytoniu stanowi ogromne obciążenie dla systemu opieki zdrowia.

Zmienia się sposób konsumpcji tytoniu. W ostatnich latach coraz popularniejsze stają się nowe produkty (tytoń do podgrzewania, papierosy elektroniczne, wyroby z syntetyczną nikotyną) – zauważają naukowcy z Komitetu Zdrowia Publicznego PAN. I dodają, że szczególną popularnością cieszą się one wśród polskiej młodzieży, która częściej używa e-papierosów (niemal 30 proc.), niż tradycyjnych papierosów (26,2 proc.).

Wśród czynników sprzyjających inicjacji nikotynowej wśród młodzieży wymienia się łatwość zakupu produktów oraz relatywnie niską cenę wyrobów tytoniowych.

W opracowaniu „Redukcja palenia papierosów i używania e-papierosów, w szczególności wśród młodego pokolenia Polaków” eksperci PAN przedstawili też zalecenia, których zastosowanie – jak podkreślają – znacząco obniży poziom nałogu wśród społeczeństwa. Dotyczą one kwestii ekonomicznych, regulacyjnych, edukacyjnych i medycznych. „Tylko kompleksowe podejście może przynieść trwały sukces” – podkreślają autorzy zaleceń.

Zwracają oni uwagę m.in. na efektywne zastosowanie polityki podatkowej, czyli zasadniczo podwyższanie cen wyrobów tytoniowych tak, aby spadła ich dostępność ekonomiczna; ograniczenie dostępności produktów nikotynowych (m.in. poprzez zaostrzenie ograniczeń nakładanych na sprzedawców); eliminację reklamy i promocji produktów nikotynowych poprzez zmianę unormowań ustawy antynikotynowej czy edukację zdrowotną i uruchomienie programu pomocy osobom uzależnionym od nikotyny.

Sugerują też potrzebę uruchomienia monitoringu rynku produktów nikotynowych, ich używania oraz działań prewencyjnych, a także ograniczenie relacji i wpływu przemysłu na procesy decyzyjne (w tym kwestie dotyczące szkód). „Zastosowanie powyższych zaleceń może przyczynić się do znaczącego obniżenia konsumpcji tytoniu w Polsce” – podsumowują naukowcy.

Opracowanie na ten temat dostępne jest na stronie https://pan.pl/blog/ograniczenie-palenia-wsrod-polakow-rekomendacje-ekspertow/. Całość raportu znajduje się na stronie https://pan.pl/wp-content/uploads/2023/03/PolskieZdrowie2.0_II.3_REDUKCJA-UZYWANIA-TYTONIU-I-INNYCH-PRODUKTOW-ZAWIERAJACYCH-NIKOTYNE-SZCZEGOLNIE-WSROD-MLODEGO-POKOL.pdf .

Dokument, opatrzony datą styczniową, przekazała w czwartek PAP rzeczniczka prasowa Polskiej Akademii Nauk. (PAP)