Tomasz z Akwinu przyjmował za Arystotelesem jego słynną typologię ustrojów. Trzy są więc możliwości: albo rządzi jednostka, albo mała grupa, albo większość. W zależności od tego, czy władza sprawowana jest uczciwie, to znaczy dla dobra całej wspólnoty, czy nie, mamy do czynienia z trzema ustrojami dobrymi: monarchią, arystokracją i republiką (u Arystotelesa: politeją) i trzema złymi: tyranią, oligarchią i demokracją (zwraca uwagę, że ustrój nam dzisiaj najbliższy, demokracja, umieszczona jest wśród ustrojów zdegenerowanych; Akwinata byłby zapewne zgorszony, widząc entuzjazm Europejczyków naszych czasów dla ustroju, w którym każdy, bez względu na wykształcenie i majątek, jest równy wobec prawa i może co parę lat wybierać sobie władców!). Najlepszym ustrojem z powyższych jest, według Doktora Kościoła, monarchia. Odpowiada uniwersalnemu, hierarchicznemu porządkowi rzeczy: „Jeden członek, mianowicie serce, porusza zasadniczo całą resztę; również częściami duszy kieruje jedna władza podstawowa, mianowicie rozum; [...] zaś stwórcą rządcą całego wszechświata jest jeden Bóg.” Jednocześnie władza, nawet królewska, nie może być absolutna. W Summie Tomasz stwierdza, że najlepszy system sprawowania rządów jest ten, w którym władza zwierzchnia równoważona jest przez elementy arystokracji i demokracji, a więc przez zawierający elementarną podmiotowość polityczną społeczeństwa.

Więcej o tym, co św. Tomasz pisał o polityce, przeczytasz tu:

Dziękujemy za przeczytanie artykułu. Jeśli chcesz wesprzeć naszą działalność, możesz to zrobić tutaj.