Likwidacja azylu? Sprawdzamy zapowiedzi dotyczące polityki migracyjnej

Na stronie internetowej Kancelarii Premiera znajduje się 36-stronicowy dokument pt. „Odzyskać kontrolę. Zapewnić bezpieczeństwo. Kompleksowa i odpowiedzialna strategia migracyjna Polski na lata 2025-2030”.

To dość ogólny dokument. Podkreślona jest w nim konieczność ochrony przed nielegalną migracją. Stwierdzono też np., że migracja nie jest sposobem na rozwiązanie problemów demograficznych.

Dokument mówi o zagrożeniu działaniami Rosji i Białorusi związanymi z migracją. Nie wspomina o granicy zachodniej, przez którą docierają do Polski imigranci odesłani przez Niemcy. Nie mówi też o tym, czy konieczne jest np. wzmocnienie sił na wschodzie, poszerzenie możliwości działania żołnierzy i pograniczników czy np. jakaś zmiana metody działania. Wiadomo natomiast, że „w dalszym ciągu” obowiązywać zasada „zero śmierci przy granicy”.

„W związku z realnym zagrożeniem życia i zdrowia funkcjonariuszy i żołnierzy realizujących zadania w ochronie granicy państwowej zasada ta nie może ograniczać się tylko do udzielania koniecznej pomocy migrantom, których życie lub zdrowie mogłoby być zagrożone. Kluczowe w tym zakresie jest utrzymanie działania nieetatowych grup poszukiwawczo-ratowniczych działających w ramach Straży Granicznej” – czytamy. Stwierdzenia są na tyle ogólne, że nie dowiemy się z nich, czy chodzi o to, żeby razie bezpośredniego starcia z imigrantami funkcjonariusze działali ostrożniej (żeby nie skrzywdzić imigranta), czy ostrzej (żeby chronić siebie).

Konkretem strategii jest wzmianka o stworzeniu w Polsce 49 centrów migracyjnych, które – jak czytamy – już powstają. Kilka miesięcy temu polscy samorządowcy informowali o rządowej korespondencji z pytaniem o możliwość kwaterowania przybyszów. Można przypuszczać, że chodziło wówczas o wspomniane centra.

Ze strategii dowiadujemy się, że „Polska zachowuje krytyczny stosunek do przyjętego przez Unię Europejską Paktu o migracji i azylu”. Nie ma wzmianki o planach odrzucenia tego paktu, jest natomiast wezwanie do zmiany unijnych zasad.

„W przypadku zagrożenia destabilizacji państwa przez napływ imigrantów, możliwe powinno być czasowe i terytorialne zawieszanie prawa do przyjmowania wniosków o azyl” – zapisano ponadto w strategii.

Kwestia azylu pojawiła się na czwartkowym spotkaniu szefów rządów unijnych państw. Na stronie Komisji Europejskiej nie ma na razie informacji o wynikach spotkania (najnowsza wiadomość dotyczy Różowego Października, czyli akcji walki z rakiem piersi). Jak jednak podaje portal Politico, unijni premierzy zgodzili się na to, by prawo do występowania o azyl przez osoby przyjeżdżające z Rosji lub Białorusi mogło być zawieszane. W podobnym tonie wypowiadała się szefowa KE Ursula von der Leyen.

Jeśli chodzi o kwestie azylowe, Polskę i inne kraje Unii Europejskiej wiąże Konwencja Dublińska, która nakazuje rozpatrywanie każdego wniosku i nie przewiduje wyjątków od swoich zasad. Oprócz tego Polska zobowiązana jest do przestrzegania zasad ustalanych na forum ONZ – Konwencji Genewskiej z 1951 r. zaktualizowanej 16 lat później przez Protokół Nowojorski. UE nie ma kompetencji do zmiany tych dokumentów. Osobną sprawą jest to, na ile kwestia azylu jest związana z zagrożeniem dla naszego kraju. Cudzoziemcy nielegalnie przekraczający granicę polsko-białoruską (a zwłaszcza ci, którzy ją szturmują) często nie starają się o azyl w Polsce, tylko starają się przedostać dalej na Zachód.

Jak okazało się w piątek, podczas szczytu wszystkie państwa (zatem także Polska) opowiedziały się też za przyspieszenim wdrażania paktu migracyjnego.

Źródła: premier.gov.pl, politico.eu

Projekt finansowany ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023. Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych.