Salezjański misjonarz: z Synodu wypływa rzeka życia dla Amazonii

Synod biskupów poświęcony Amazonii zakończył się w niedzielę 27 października. Don Martín Lasarte, SDB, jeden z misjonarzy salezjańskich, zaproszony przez papieża Franciszka do uczestnictwa w Synodzie, w następujący sposób podsumował jego obrady:

Jak powiedział jeden z ojców synodalnych, po wodospadach i prądach andyjskich, docieramy do spokojnych i spokojnych rzek Amazonki, które płyną w kierunku morza.

Tak czuję się, czytając piękny dokument końcowy. Po bogatej i ożywionej wymianie poglądów, dzieleniu się doświadczeniami, czasami bardzo różnymi, dotarliśmy do spokojnego nurtu rzeki Amazonki, gdzie tkwi bogactwo jej treści i równowaga, nie umniejszająca jej siły i witalności przemieniającej naturę, społeczeństwo oraz życie ludzi.

Dokument jest bogatą, obfitą i głęboką rzeką, która gromadzi wiele prądów z różnych krajów i z doświadczeń kościołów amazońskich i oferuje im wszystkie swoje wody, aby mogli mieć życie, i to życie w obfitości. Z pewnością nadal wymaga to pewnego dopasowania w odniesieniu do konkretnej wykonanej pracy.

Jedną z nazw, które można nadać tej rzece jest "nawrócenie". Nawrócenie do Chrystusa i Jego Ewangelii, co przekłada się na nawrócenie duszpasterskie, kulturowe, ekologiczne i synodalne.

Znakomita większość problemów ekologicznych i duszpasterskich poruszonych na Synodzie jest obecna w Dokumencie końcowym, zawierającym wyważoną syntezę. Gratulacje należą się Komisji Redakcyjnej, która zgromadziła 831 punktów opracowywanych przez kręgi synodalne i dzięki tytanicznej pracy udało jej się je scalić i zharmonizować... Patrząc racjonalnie, musimy też być świadomi obecności i działania Ducha Świętego w codziennym życiu jego Kościoła.

Chciałbym podkreślić niektóre elementy bogactwa tekstu.

Szczególnie chciałbym podziękować za ważną przestrzeń poświęconą Amazonii z jej młodym obliczem: troska o rdzenną młodzież, społeczności nadrzeczne, potomków czarnej ludności, migrantów, osadników, chłopów, ludzi miast... Na nich wszystkich dokument zwraca szczególną uwagę... W świetle poprzedniego Synodu pojawia się kilka problemów: potrzeba towarzyszenia im i wychowania; pomoc w ich życiu poprzez rozeznanie powołań i towarzyszenie powołaniom; proponowanie przestrzeni twórczych, aby ukształtować liderów procesów duszpasterskich skoncentrowanych na Jezusie Chrystusie i jego planach, zapewniających opiekę duszpasterską dialogiczną i integralną. Młodzi ludzie niosą ze sobą ogromny potencjał zaangażowania w Kościele i w społeczeństwie, z ich wrażliwością i troską o wspólny dom, mogąc być „prorokami nadziei” w tym względzie.

Jedną z cech charakterystycznych Synodu jest preferencyjna opcja dla ludów tubylczych. Rozdział III poświęca wiele uwagi tematowi "kultur": bogactwo kulturowe, międzykulturowość, dialog, wartość inności, inkulturacja Ewangelii. Kościół jest obecny jako sojusznik ludów tubylczych w obronie ich godności, życia i praw. Inkulturacja głoszenia Ewangelii, teologia tubylcza lub amazońska oraz pobożność ludowa są sposobami przyswojenia sobie Jezusa Chrystusa i jego życiowej postawy. Podkreśla się znaczenie edukacji, która ma charakter międzykulturowy, dwujęzyczny i jest właściwej jakości, jako jednego z praw podstawowych.

Rozdział IV przedstawia dobrze przemyślane propozycje na rzecz ekologii integralnej. Profesjonaliści i eksperci w tej dziedzinie byli obecni przy sporządzaniu tych fragmentów. Jest to temat, który po raz kolejny zwraca naszą uwagę na tematykę „Laudato Si’”, stawiając nam wyzwanie, aby żyć zgodnie z naszą wiarą także i w tym wymiarze troski o stworzenie, nie jako czymś dodatkowym, ale jako konstytutywnym aspekcie etyki chrześcijańskiej, prowadzącym nas do rozciągnięcia naszej miłości na przyszłe pokolenia. Przekłada się to na propozycję życia, które jest mniej konsumpcyjne i bardziej powściągliwe.

Rozdział V przedstawia synodalne nawrócenie, budowane z dużą cierpliwością, pieczołowitością, w poszukiwaniu konsensusu. Pojęcie synodalności pogłębia się w świetle Pisma Świętego i Tradycji kościelnej. Niniejszy dokument końcowy jest autentycznym owocem synodalności. Pojawia się podstawowy aspekt posługi kościelnej, do której wszyscy są powoływani przez chrzest. Kreatywna posługa, zdolna do udzielania nowych odpowiedzi w sferze misyjnej. Pozostawia jako otwartą kwestię do dyskusji stały diakonat dla kobiet. Prosi także o wyznaczenie przez właściwe organy kryteriów i zasad dotyczących wyświęcania na kapłanów mężczyzn uznanych przez wspólnotę, którzy mają prawnie ukonstytuowaną i stabilną rodzinę, tak aby mogli zajmować się najdalszymi obszarami amazońskimi. Brzmienie tekstu jest wyważone i ostatecznie otwiera możliwość zajęcia się tym tematem na szczeblu uniwersalnym, a ja jestem osobiście zwolennikiem przyjęcia tego wniosku. W rzeczywistości, co do tych dwóch punktów było najwięcej rozbieżności. Tak, czy inaczej, kwestie te pozostają w rękach Ojca Świętego, aby jako Pasterz Świata mógł nas prowadzić po ścieżkach, którymi powinniśmy podążać.

Wielkim tematem zaproponowanym w tym rozdziale jest to, w jaki sposób włączyć Kościoły lokalne w całej Ameryce w "misję amazońską", zarówno jeśli chodzi o wkład osobowy, jak i środki ekonomiczne. Pojawia się również refleksja nad obrzędami ludów miejscowych, ponieważ właściwe tłumaczenie tekstów jest konieczne, aby móc celebrować zawsze tą samą tajemnicy Chrystusa, za pomocą gestów i symboli, które, nie tracąc swej istoty, czynią ją bliższą życiu miejscowych ludów; musimy być świadomi, że Amazonia jest środowiskiem różnych rodzin ludów o różnych tradycjach kulturowych i dlatego musimy uważać, aby nie ujednolicić tego bogactwa i różnorodności kulturowej.

Dziękujemy Bogu za dar Synodu amazońskiego. Niech to wydarzenie, to źródło, zapoczątkuje procesy życiowe w Amazonii, procesy samego Życia (Zoe), pisanego wielką literą, które ożywiając swoją łaską, swoim Słowem, swoją zbawczą i wyzwalającą obecnością 34 miliony mieszkańców, ludów i wspólnot tej błogosławionej ziemi, będzie darem Boga dla całej ludzkości.

Don Martín Lasarte, SDB.