Szwajcaria: Odkryto najstarszy list chrześcijański

Władze uczelni ujawniły 11 lipca, że według nowych badań grecko-egipski papirus, który już od dawna jest w ich posiadaniu, może pochodzić z 230 roku po Chrystusie. Tym samym jest on o co najmniej 40 lat starszy niż znane dotychczas na świecie listy chrześcijańskie, poinformowali przedstawiciele założonego w 1460 roku uniwersytetu.

Według niemieckiej agencji katolickiej KNA w liście napisanym w języku starogreckim mężczyzna o imieniu Arrianus pisze do swego brata Pawła o codziennych sprawach rodzinnych. Znawcy starożytności uważają, że obaj mężczyźni byli młodymi, wykształconymi synami miejscowej elity, właścicielami ziemskimi piastującymi urzędy publiczne.

Imię Paweł wskazuje na wczesne pochodzenie listu, gdyż w owym czasie było „niezwykle rzadkie” – powiedziała historyk Sabine Huebner. Jej zdaniem, „na tej podstawie możemy wnioskować, że wspominani w liście rodzice byli już chrześcijanami, a swemu synowi nadali imię Apostoła Narodów już ok. 200 roku”. 

O chrześcijańskich związkach rodziny może też świadczyć formuła pozdrowienia na końcu tekstu. W ostatnim zdaniu listu Arrianus życzy swemu bratu, aby mu się dobrze wiodło „w Panu”. Tego typu sformułowań używali jedynie chrześcijanie – podkreśliła Huebner.

List pozwala także poznać codzienne zwyczaje kuchni tamtych czasów. Arrianus pisze bowiem do brata: „Ale proszę, przyślij mi sos rybny, o którym sądzisz, że jest dobry”. Ponadto prosi o przekazanie pozdrowień matce.

Zdaniem historyków treść listu jest dowodem na to, że życie codzienne wczesnych chrześcijan nie bardzo różniło się od środowiska niechrześcijańskiego. Zaprzecza to często przedstawianemu w badaniach poglądowi, jakoby pierwsi chrześcijanie w Cesarstwie Rzymskim byli traktowani jako jakaś szczególna grupa dziwaków odwróconych od świata.

Papirus o symbolu „P.Bas. 2.43” est już od ponad stu lat w posiadaniu uniwersytetu w Bazylei. Nowe badania pozwoliły też odtworzyć miejsca jego znalezienia. Ustalono, że pochodzi on ze wsi Theadelphia w środkowym Egipcie i zachował się w jednym z największych archiwów papirusów z czasów rzymskich. 

ts (iKAI/KNA) / Bazylea