90 lat pracy polskich redemptorystów

Zgromadzenie redemptorystów powstało w Scala w 1732 roku, Jego założycielem był św. Alfons Maria de Liguori (1696—1787). Dziś redemptoryści są jednym z największych zgromadzeń zakonnych w Polsce. Polskich redemptorystów — ojców, braci zakonnych i studentów — jest ponad 500.

Mieszkają i pracują w 23 domach zakonnych w całym kraju. Blisko 150 duszpasterzuje za granicą: w Brazylii, Boliwii, Argentynie, we Francji, Włoszech, w Niemczech, Austrii, Danii, Czechach, Białorusi, Ukrainie, Rosji, Kazachstanie, Burkina Faso (Afryka), Kanadzie i Stanach Zjednoczonych. Są wszędzie tam, gdzie potrzebują ich ubodzy i opuszczeni.

Polscy redemptoryści prowadzą bardzo bogatą działalność: posługują jako misjonarze rekolekcjoniści i duszpasterze w parafiach, są kapelanami w szpitalach i hospicjach, prowadzą duszpasterstwa akademickie, pracują jako wykładowcy uczelni krajowych i zagranicznych oraz jako ojcowie duchowni diecezji, kapelani i spowiednicy zgromadzeń zakonnych, prowadzą Radio Maryja, można ich także spotkać w duszpasterstwie ludzi morza oraz jako kapelanów na statkach.

Pierwszym redemptorystą, który dotarł do Polski, był św. Klemens Maria Hofbauer. Przyjechał on wraz ze swoimi współbraćmi w 1786 r. i osiedlił się w Warszawie. W 1808 roku władze Księstwa Warszawskiego zlikwidowały klasztor. Ponownie pozwolono osiedlić się redemptorystom w 1824 r. w Piotrkowicach w pobliżu Kielc. Kolejna kasata zakonu przez władze rosyjskie miała miejsce w 1834 r. Trzecie osiedlenie nastąpiło w Mościskach koło Przemyśla w 1883 r. za sprawą o. Bernarda Łubieńskiego, polskiego redemptorysty, którego działalność apostolska w znaczny sposób przyczyniła się do odrodzenia zgromadzenia redemptorystów na terenie Polski.

W 1858 r. Bernard Łubieński wyjechał do Anglii, aby zdobyć solidne wykształcenie. Tam również zrealizował swoje pragnienie zostania kapłanem, które — jak sam wspominał — towarzyszyło mu od najmłodszych lat. 5 września 1864 roku wstąpił do zgromadzenia redemptorystów. Przy klasztorze w Clapham (Anglia) przeszedł formację duchową, a w 1870 r. otrzymał święcenia kapłańskie.

Tęsknota za Ojczyzną nie dawała o. Bernardowi spokoju, dlatego postanowił powrócić i na nowo zaszczepić redemptorystów w Polsce nękanej wówczas przez zaborców. Okazja nadarzyła się w 1879 r., kiedy to rodzony brat o. Bernarda, Roger, zaprosił go na zjazd rodzinny do Babicy koło Rzeszowa. Spotkanie to o. Bernard wykorzystał, by zorientować się w możliwościach założenia placówki. Nawiązał również kontakt z generałem redemptorystów o. Mauronem oraz z prowincją austriacką. W wyniku przeprowadzonych rozmów w 1881 r. prowincjał austriacki wykupił w Mościskach koło Przemyśla podominikański klasztor, który stał się polską placówką redemptorystów, na razie jeszcze zależną od prowincji austriackiej. Nieco później, bo w 1893 r., powstała druga placówka w Tuchowie pod Tarnowem. Niedługo po tym wydarzeniu, bo już w 1894 roku, utworzona została polska wiceprowincja. Dynamiczne działanie apostolskie misjonarzy redemptorystów na ziemiach polskich spowodowało jej szybki rozwój: z początkiem XX wieku wspólnota liczyła 44 członków, w tym 19 ojców, 7 kleryków po ślubach, 8 kleryków nowicjuszy i 10 braci. Powstały również dwa nowe klasztory: w 1901 roku w Krakowie i w 1906 r. — w Maksymówce.

8 grudnia 1909 r. generał redemptorystów o. Patryk Murray powołał do życia Polską Prowincję Redemptorystów, której pierwszym prowincjałem został mianowany o. Teofil Pasur. Od tego momentu Zgromadzenie Najświętszego Odkupiciela na trwałe wpisuje się w historię Polski. Trwa i rozrasta się, gorliwie głosząc „obfite Odkupienie”, szczególnie ubogim i opuszczonym, mimo wielu przeciwności i zawieruch dziejowych, które nieraz kosztowały zakonników utratę zdrowia, a nawet życia w obronie Ewangelii i Ojczyzny. Warto tu przywołać na pamięć 30 polskich redemptorystów zamordowanych przez hitlerowców podczas II wojny światowej w Warszawie 6 sierpnia 1944 r. Ich ofiara z życia stała się przykładem umiłowania tego, co najważniejsze i najdroższe; tego, co do dzisiaj nieustannie ożywia Warszawską Prowincję Redemptorystów — wierności słowom: „być jak Chrystus”.

Br. Piotr Dettlaff CSsR