Temperament a Duch Święty

Tim LaHaye TEMPERAMENT A DUCH ŚWIĘTY Sprawdź, kim jesteś, a kim możesz się stać ISBN 978-83-7492-198-5 Rok wydania: 2013 www.vocatio.com.pl

Co sprawia, że zachowuję się tak, a nie inaczej? Bóg po to daje ludziom Ducha Świętego, aby przeprowadzić w nich proces uświęcenia, tzn. wzmocnić ich zalety i pokonać słabości. To może się jednak wydarzyć tylko wówczas, gdy będziemy z Nim współpracować. To najważniejsze przesłanie tej książki. Temperament a Duch Święty pozwoli ci nie tylko odkryć, kim jesteś: sangwinikiem, cholerykiem, melancholikiem czy flegmatykiem, ale, co ważniejsze, pomoże ci także zrozumieć, jaki wpływ na twój temperament może mieć Duch Święty. Masz to we krwi! / Temperament można zmodyfikować!

fragment:

Rozdział 1

Masz to we krwi!

„Dlaczego nie jestem w stanie panować nad sobą? Odróżniam dobro od zła, ale najwyraźniej nie potrafię czynić dobra!”. Takie rozpaczliwe wyznanie padło z ust uczciwego młodego biznesmena, który zwrócił się do mnie z prośbą o poradę. Nie pierwszy już raz słyszałem taką skargę w tej czy innej formie; odczucie to jest de facto bardzo powszechne.

Niewątpliwie to samo czuł apostoł Paweł, kiedy mówił: „łatwo przychodzi mi chcieć tego, co dobre, ale wykonać — nie. Nie czynię bowiem dobra, którego chcę, ale czynię to zło, którego nie chcę. Jeżeli zaś czynię to, czego nie chcę, już nie ja to czynię, ale grzech, który we mnie mieszka” (Rz ,1 -20).

Zauważ, że Paweł rozgraniczył swoje ja od tej wewnętrznej, nieposkromionej siły, mówiąc: „już nie ja to czynię, ale grzech, który we mnie mieszka”. „Ja” to osoba Pawła, dusza, wola i rozum człowieka. „Grzech”, który się w nim zagnieździł, jest skutkiem naturalnych ludzkich słabości, które Pawłowi, tak jak wszystkim ludziom, przekazali rodzice.

W momencie poczęcia każdy z nas odziedziczył podstawowy, zapisany w naszych genach temperament, który obejmuje zarówno zalety, jak i wady. W Biblii temperament określany jest różnie — jako „człowiek zmysłowy”, „ciało”, „dawny człowiek” czy też „to, co zniszczalne”. Jest to podstawowy impuls naszego jestestwa, który każe nam dążyć do spełniania pragnień. Aby właściwie zrozumieć, w jaki sposób temperament kontroluje nasze działania i reakcje, należy zdefiniować i wyraźnie rozróżnić trzy pojęcia: temperament, charakter i osobowość.

Temperament

Temperament to zbiór wrodzonych cech, które podświadomie wpływają na wszystkie nasze zachowania. Cechy te, przekazywane z pokolenia na pokolenie, są zdeterminowane genetycznie, a ich kombinacja przypisywana jest jednostce w chwili jej poczęcia. Sześć osób, poprzez pulę genową, przyczynia się do ukształtowania temperamentu dziecka: dwoje rodziców, dwie babcie i dwóch dziadków. Niektórzy uczeni twierdzą, że być może więcej cech dziedziczymy po naszych dziadkach niż po rodzicach. Ta teoria tłumaczyłaby, dlaczego dzieci bywają bardziej podobne do babci lub dziadka niż do ojca czy matki. Zespół cech charakterystycznych dla danego temperamentu, choć niewidoczny, jest równie przewidywalny, co kolor oczu, włosów czy wzrost i sylwetka.

To temperament czyni ludzi towarzyskimi i ekstrawertycznymi bądź też nieśmiałymi i introwertycznymi. Z pewnością znasz taką parę wśród rodzeństwa, które ma tych samych rodziców. Ponadto to temperament sprawia, że niektórzy są wielbicielami sztuki czy muzyki, a inni interesują się sportem lub biznesem. Prawdę mówiąc, poznałem kilku wybitnych muzyków, których bracia bądź siostry byli zupełnie pozbawieni słuchu muzycznego. Przypomina mi się też pewien zawodnik drużyny futbolowej, którego brat nigdy jeszcze nie przyszedł na jego mecz, ponieważ — jak mówi — „nie może patrzeć na przemoc”.

Charakter

Charakter to twoje prawdziwe ja. W Biblii określany jest jako „wnętrze serca człowieka” (1 P 3,4). To połączenie twojego wrodzonego temperamentu, zmodyfikowanego przez wychowanie i edukację, z podstawowymi poglądami, przekonaniami, zasadami i motywacjami. Czasami nazywa się go „duszą” danej osoby, na którą składają się rozum, emocje oraz wola. Charakter łączy w sobie twój temperament, wychowanie, wartości moralne, przekonania i nawyki. Jest sumą zaangażowania religijnego i wszystkich wpływów odzwierciedlających się w twoim życiu. Taki jesteś, gdy nikt nie patrzy — gdy nie musisz liczyć się z tym, że jesteś obserwowany. Wyraża ciebie i to, co robisz, kiedy masz swobodę wyboru.

Osobowość

Osobowość to zewnętrzny obraz jednostki, który może, ale nie musi, być taki sam jak charakter danego człowieka, co zależy od tego, na ile jest on szczery.

    Nierzadko osobowość oznacza tylko ujmującą fasadę, pod którą kryje się nieprzyjemny lub słaby charakter. Wiele osób nie pokazuje dziś, kim są naprawdę. Zamiast tego odgrywają role, starając się być kimś innym, kim — jak im się wydaje — powinni być. Powoduje to psychiczny i duchowy zamęt, a wynika z kierowania się ustalonymi przez ludzi kryteriami postępowania. Pismo Święte mówi: „człowiek patrzy na to, co widoczne dla oczu, Pan natomiast patrzy na serce” (1 Sm 16,7), a także: „życie ma tam [w sercu] swoje źródło” (Prz 4,23). Zmiany w zachowaniu powinny zachodzić we wnętrzu człowieka, nie zaś na zewnątrz.

Podsumowanie

Podsumowując, temperament to zbiór cech wrodzonych, charakter jest „ucywilizowanym” temperamentem, a osobowość to „maska”, którą pokazujemy innym.

Ponieważ temperament dziedziczymy po rodzicach, powinniśmy pamiętać o kilku naturalnych czynnikach, które na niego wpływają.

Określony temperament warunkuje z reguły konkretna pula genowa. Gdy przebywałem na misji w Meksyku, zauważyłem wyraźne różnice między plemionami, które miałem okazję poznać. Indianie ze szczepu Sapotako zrobili na mnie ogromne wrażenie. Wiele innych plemion charakteryzowała gnuśność, obojętność i beztroska. Członkowie plemienia Sapotako byli natomiast niezwykle pracowici, a często także inteligentni i pomysłowi. Mieszkańcy jednego z ich miast, które odwiedziliśmy, opanowali rzemiosło tkackie, a ich poczucie odpowiedzialności znacznie różniło się od tego, co obserwowaliśmy u innych ludów. Umiejętności mogły być wyuczone, lecz zdolność przystosowania się do panujących warunków i chęć uczenia się były wśród nich tak powszechne, że musiały to być cechy dziedziczne.

Płeć człowieka także wpływa na jego temperament, szczególnie w sferze emocji. Kobiety z reguły częściej okazują uczucia. Nawet najsilniejsze z nich czasami uronią łzę, podczas gdy niektórzy mężczyźni nie płaczą nigdy. Kobieta i mężczyzna mogą mieć taki sam temperament, a mimo to w różnym stopniu wyrażać emocje.

Temperament — bez względu na to, czy próbujemy na niego wpływać czy też nie — jest niezmienny przez całe nasze życie. Jednakże im jesteśmy starsi, tym łagodniejsze i mniej widoczne stają się zwykle nasze wady. Ludzie uczą się, że jeżeli chcą żyć w zgodzie z innymi, powinni podkreślać swoje naturalne zalety i pokonywać słabości.

Wielu osobom udaje się kształtować charakter i rozwijać osobowość, ale mało prawdopodobne jest, by byli w stanie zmienić swój temperament. Niemniej jednak możliwe jest zmodyfikowanie go na tyle, by można było niemal odnieść wrażenie, iż rzeczywiście się zmienił — o czym przekonamy się w następnym rozdziale.

opr. ab/ab