Co każdy powinien wiedzieć o judaizmie

Redakcja Małgorzata Płazowska, wstęp

Co każdy powinien wiedzieć o judaizmie

Kazimierz Kucharski SJ

Co każdy powinien wiedzieć o judaizmie

Praca zbiorowa, redakcja Małgorzata Płazowska

ISBN: 978-83-7318-722-1

wyd.: WAM 2006



Spis treści
Wstęp
Część I: WIELOBARWNOŚĆ JUDAIZMU
Być Żydem 13
Różnorodność judaizmu 13
Elementy żydowskiej tradycji 15
Główne nurty judaizmu 25
Życie religijne 38
Życie według Bożych przykazań 38
Modlitwy 39
Rok liturgiczny 52
Szabat 66
Święta w cyklu życia 70
Dzień powszedni 75
Część II: HISTORIA I WSPÓŁCZESNE DZIEJE ŻYDÓW
Judaizm na świecie 81
Krótki zarys historii Żydów 81
Dzieje Żydów w Niemczech do 1933 roku 87
Zagłada Żydów europejskich 95
Żydowskie gminy w Niemczech 107
Izrael 114
Naród Izraela 114
Ziemia Izraela 117
Państwo Izrael 119
Jerozolima 129
Część III: CHRZEŚCIJANIE I ŻYDZI — ŻYDZI I CHRZEŚCIJANIE
Spotkanie chrześcijan i Żydów 135
Chrześcijaństwo w oczach Żydów 135
Judaizm według tradycji chrześcijańskiej 139
Nowe spojrzenie na judaizm 143
Miejsca spotkania 152
Aspekty biblijno-teologiczne 155
Stary Testament: Księga Żydów i chrześcijan 155
Jeden Bóg 159
Jezus Żyd 166
Proces Jezusa 170
Żyd Paweł 174
Indeks 181
Słowniczek 184
Wybrana literatura 189
Adresy internetowe 192
Biogramy współautorów 193

WSTĘP

„Gdy twój syn zapyta cię kiedyś” — te słowa z Księgi Powtórzonego Prawa 6, 20 na temat tradycji pytania i nauczania pasują, ku mojej radości, do tej książki. Nowe wydanie pozycji Co każdy powinien wiedzieć o judaizmie jest znakiem budzącym nadzieję. Książka ta zaświadcza, że istnieje zainteresowanie judaizmem i że dialog z tą religią, zwłaszcza w kręgach niemieckich chrześcijan, stał się ważną sprawą, której już nie można pominąć.

Przez całe stulecia stosunek do osób wyznających judaizm naznaczony był uprzedzeniami, nieprawdą lub półprawdą, a także oszczerstwami. Długi czas chrześcijanie odcinali się od Żydów w urągający sposób, rozpowszechniając przy tym fałszywe informacje o judaizmie, nie dostrzegając — często z niewiedzy — tego, co wspólne dla obu tych religii. Z kolei działania i publikacje pojawiające się w ostatnim czasie świadczą o chęci poznania tego, co wspólne, i nauczenia się szacunku do wszystkiego, co odmienne.

Jest dla mnie cudem, że po niewyobrażalnej krzywdzie, jakiej Żydzi doznali od Niemców, dzisiaj na nowo — również w Niemczech — rozkwita dialog pomiędzy Żydami i chrześcijanami. Zajmowanie się judaizmem w tym kraju wymaga taktu i szacunku dla przeszłości. Temu zagadnieniu wiele uwagi poświęciły w ostatnich latach nie tylko pojedyncze grupy, ale także synody krajowe jako „głosy swoich Kościołów”. I tak Synod Kościoła Krajowego Hanoweru sformułował w 1995 roku taką myśl: „Synod krajowy prosi parafie, aby tam, gdzie to tylko możliwe, poszukiwały oraz wspierały spotkania i rozmowy pomiędzy Żydami i chrześcijanami. Synod jest wdzięczny za to, że po zbrodni Holokaustu takie spotkania stały się możliwe i że obie strony podjęły odpowiednie starania. Żywimy również nadzieję na dobre sąsiedztwo pomiędzy wspólnotami Kościoła i Synagogi, którego widzialnym znakiem będzie solidarność Żydów i chrześcijan”.

Zajmowanie się dialogiem chrześcijańsko-żydowskim wymaga pewnej znajomości judaizmu. Celem niniejszej publikacji jest przybliżenie tego zagadnienia. Ponadto ma ona zachęcić do spotkania i lepszego poznania się nawzajem.

Historia powstania książki Co każdy powinien wiedzieć o judaizmie sięga lat siedemdziesiątych. W listopadzie 1974 roku ówczesna grupa robocza „Kościół i judaizm”, działająca z ramienia Zjednoczonego Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego Niemiec (VELKD) oraz Niemieckiego Komitetu Narodowego przy Światowej Federacji Luterańskiej, rozważała, w jaki sposób udostępnić szerszemu gronu nowe przemyślenia zawarte w studiach Ewangelickiego Kościoła Niemiec pod tytułem „Chrześcijanie i Żydzi”, wydawanych pod patronatem Rady Ewangelickiego Kościoła Niemiec. Punktem wyjścia było przekonanie, że brakuje informacji na temat judaizmu. Powstała seria broszurek przy-noszących krótkie wiadomości na określone tematy. Pierwsze reakcje pokazały, że trafiły one tam, gdzie były przeznaczone — korzystano z nich w pracy wspólnotowej, na lekcjach religii i kursach przygotowujących do konfirmacji, a także w czasie rozmaitych zajęć seminaryjnych. Do tradycji takich broszur należało nie tylko pisanie o Żydach, lecz także przedstawianie we współpracy z Żydami stosunków chrześcijańsko-żydowskich na konkretnych przykładach. W tym celu broszurka wędrowała do rąk wielu rabinów, których poprawki i uzupełnienia uwzględniano w końcowej redakcji. Ostateczna odpowiedzialność za publikacje spoczywała na grupie roboczej, która ją tworzyła, jednak procedura ta dawała żydowskim specjalistom możliwość wskazania błędów i tych punktów opracowania, które mogłyby urazić Żydów. Pragnienie zebrania tych tekstów w jednej publikacji doprowadziło w 1983 roku do powstania książki Co każdy powinien wiedzieć o judaizmie. Książka ta była wielokrotnie poprawiana, ostatni raz w roku 1997.

Obecna publikacja jest wydaniem nowym, które w sposób świadomy nawiązuje do tradycji tamtych broszurek i samej książ-ki. Zostało przejrzane i poprawione. Jego celem jest wspieranie żydowsko-chrześcijańskiego dialogu w Niemczech oraz dostarczenie przystępnego wprowadzenia o charakterze ogólnym tym wszystkim, którzy chcą się więcej dowiedzieć o judaizmie. Jak poprzednie, tak i ta książka została pomyślana przez uczestników dialogu żydowsko-chrześcijańskiego jako przestrzeń, w której można wyrazić doświadczenia zdobyte podczas współpracy. Jej owocem są właśnie te refleksje.

Również i w tym przypadku prowadzono konsultacje z Żyda-mi w celu uwzględnienia ich poprawek i uzupełnień. Wydanie to ma zmienioną budowę i zostało uzupełnione o pojedyncze tematy teologiczne, które były poruszane w ramach dialogu żydowsko-chrześcijańskiego.

Książka jest podzielona na trzy części. W pierwszej przedstawione zostały rozmaite nurty judaizmu, a także najważniejsze aspekty życia religijnego. Druga zawiera przegląd historyczny oraz informacje na temat narodu i państwa izraelskiego. W trzeciej części sięgamy po tematy z zakresu dialogu żydowsko-chrześcijańskiego, opisując zmieniające się stanowisko Kościoła ewangelickiego wobec judaizmu. Ostatnie lata dialogu nauczyły nas, że nie możemy mówić o judaizmie, nie mówiąc jednocześnie o wierze chrze-ścijańskiej. Pod wpływem nowego, nacechowanego szacunkiem spojrzenia na judaizm musi zmienić się również sposób, w jaki chrześcijaństwo postrzega samo siebie, jeśli nie chcemy dłużej definiować naszej tożsamości negatywnie, odcinając się od pogardzanej religii żydowskiej. Z tego względu w trzeciej części omawiamy te zagadnienia, które w przeszłości często były źródłem wrogo-ści wobec Żydów. W zakończeniu książki umieszczono aneks z indeksem, słowniczkiem, wykazem literatury oraz z biogramami tych, którzy współpracowali przy powstaniu tej publikacji.

Opracowanie tej książki wymagało dużego nakładu pracy i pomocy wielu osób, którym w tym miejscu chciałbym bardzo serdecznie podziękować za zaangażowanie. Wymienić tutaj muszę: grupy biorące udział w projekcie, które w wyniku intensywnych rozmów opracowały poszczególne części; cierpliwych czytelników wstępnej wersji poszczególnych rozdziałów, którzy swoimi uwagami przyczynili się do udoskonalenia tej pracy; panią Manuelę Reineke, która dokonała korekty i opracowała indeks według uzgodnień z grupami uczestniczącymi w projekcie, oraz zespół redakcyjny, tj. panią pastor Astrid Fiehland van der Vegt, panią dr Christinę Kayales, specjalistkę ds. ekumenizmu, i pastora Wolfganga Raupach-Rudnicka. Szczere podziękowania należą się wszystkim tym, dzięki którym opublikowano to wydanie w nowym kształcie.

Biskup dr Hans-Christian Knuth

Przewodniczący

Zjednoczonego Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego Niemiec

opr. aw/aw

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

reklama

reklama

reklama

reklama