Papież Franciszek o kulturze spotkania. Przyjaźń jest kwestią chwili

Diego Fares SJ

Papież Franciszek o kulturze spotkania

stron: 96
format: 130x210
ISBN: 978-83-7485-231-9
oprawa: ze skrzydełkami
Wydawnictwo: Bratni Zew

Przyjaciel i uczeń Jorge Bergoglilo opisuje w tym bogatym szkicu „tajemnicę” Papieża Franciszka, powołanego na Biskupa Rzymu z „krańców świata” 13 marca 2013 roku. To nadzwyczajne ludzkie "rozkwitnięcie", które stało się również rozkwitem Kościoła, przynosi drogocenny owoc: „kulturę spotkania”, który razem ze wszystkimi myślami, postawami, wyborami przezwyciężają wszelkie zamknięcia się, egoizmy, klerykalizmy, i zachęcają wierzących do „wyjścia”, do pójścia na peryferie świata.

Jorge Bergoglio i Diego Fares są przyjaciółmi od prawie czterdziestu lat. Czytanie stron niniejszej książki oznacza wejście w zaangażowanie przyjaźni i myśli, które rozwinęły się w czasie na płaszczyźnie duchowej i intelektualnej, jak również w działalności duszpasterskiej i społecznej.

Refleksja autora jest wzbogacona adnotacjami osobistymi i wspaniałymi obrazami, które odkrywają nowe aspekty osobowości Papieża, i które pozwalają lepiej zrozumieć Jego osobowość. Obrazy „Papież jak bambus”, Jego „myśl but” oraz „myśl dzwon” pozostają w umyśle czytelnika jako niezapomniane klucze hermeneutyczne.

To wszystko, co Jorge Bergoglio przeżywał i co myślał poza światłami reflektorów, teraz staje się publiczne, „rozkwita” w słowach i gestach papieża Franciszka. Używamy czasownika „rozkwitać”, ponieważ jest wskazany, aby nabrać dystansu od frazesu „jak się zmienił!”. W rzeczywistości ojciec Jorge nie zmienił się, ale „rozkwitł”.

Obraz, który natychmiast przychodzi nam do głowy to japoński bambus, który zaraz po posianiu, przez okres siedmiu lat ma prawie niezauważalny wzrost, a później w sześć tygodni rośnie na wysokość ponad trzydziestu metrów. Czy możemy powiedzieć, że bambus rósł tylko przez sześć tygodni? Nie, prawda jest taka, że się rozwijał siedem lat i sześć tygodni.
Jeśli są nieliczne osoby, które z wiekiem zamiast więdnąć, rozkwitają i dają z siebie wszystko co mają najlepsze, papież Franciszek jest jedną z nich.

FRAGMENT:

Przyjaźń jest kwestią chwili

W poniedziałek 22 lipca papież Franciszek leciał samolotem z Rzymu do Rio de Janeiro, aby uczestniczyć w Światowych Dniach Młodzieży. W tych okolicznościach pewien młody dziennikarz, który towarzyszył mu w tej podróży, opowiadał o swoim pokoleniu trapionym brakiem celu życiowego i bezrobociem. Papież Franciszek poradził owemu młodzieńcowi, aby czytał „książki o. Fares’a, argentyńskiego jezuity”. Imię i nazwisko Jego przyjaciela pojawiło się również w trakcie udzielania przez Papieża wywiadu dla pisma La Civiltà Cattolica w sierpniu 2013 roku.

Bergoglio posiada zdolność tworzenia relacji bezpośrednich, szczerych, mocnych i uczciwych. Jedna z rzeczy, która najbardziej zaskakuje u tego Papieża, to Jego rozmowy telefoniczne z przyjaciółmi, jest to pewna normalność, która jest sposobem przeżywania Jego posługi papieskiej. Wielu dzisiaj pyta się, kim jest i co myśli papież Franciszek. Pod wieloma względami jest to człowiek, który zaskakuje, który tworzy oczekiwania i nadzieje potrafiąc nawet je przewyższać. Zadaje również pytania, porusza różne zagadnienia.

Kim jest Jorge Mario Bergoglio? O czym myśli? Kiedy przeprowadzałem z Nim wywiad dla La Civiltà Cattolica i innych jezuickich czasopism, nie myślałem, aby Jemu zadać to pytanie, przyszło mi to spontanicznie, prosto z serca. Jego odpowiedź, a bardziej sposób, w jaki to uczynił, zaskoczyły mnie, oświecając mnie i otwierając mi oczy na osobę, którą miałem przed sobą. Lecz uważam, że to samo pytanie powinno być zadane Jego najbliższym przyjaciołom.

Oto dlaczego zwróciłem się do mojego współbrata jezuity Diego Faresa: wiem, że jest to jeden z tych przyjaciół, z którymi papież Franciszek miał wiele wspólnych poglądów. Poprosiłem go, aby napisał dla czasopisma, którego jestem dyrektorem, i rozpocząłem z nim dialog, który przyniósł dużo owoców. Niniejsza książka jest jednym z nich. Jej publikacja ma jedyny cel: pomóc wszystkim lepiej poznać od wewnątrz „pogląd” Franciszka na zasadniczą kwestię: spotkanie, bliskość.

***

Diego Fares ma osobowość, która sprawia, że się do tego nadaje. Powiadamy, że jest „intelektualistą”, ale jego osoba nie odpowiada obrazowi mieszczańskiego intelektualisty, jaki dobrze znamy. Studiował filozofię i jest profesorem metafizyki na Universidad del Salvador (USAL) Towarzystwa Jezusowego oraz na Pontificia Universidad Católica Argentina (UCA). Pracuje również z zespołem ponad stu świeckich ludzi w Domu Św. Józefa (El Hogar de San José), centrum opieki nad ludźmi żyjącymi na ulicy lub w skrajnych warunkach nędzy. Razem z ojcem Ángelem Rossim, jezuitą, prowadzi również Dom Dobroci (Casa de la Bondad), hospicjum dla chorych. Jego osobowość odpowiada intelektualiście, który nie pracuje jedynie w laboratorium, lecz obmyśla swoje idee w bezpośrednim kontakcie z rzeczywistością miejskich peryferii.

Do Towarzystwa Jezusowego przyjmował go ówczesny prowincjał jezuitów w Argentynie, Jorge Mario Bergoglio, na prenowicjat we wrześniu 1975 roku, a później na nowicjat 21 lutego 1976 roku. Papież Franciszek był również jego el padrino podczas jego święceń kapłańskich. „Pamiętam – opowiada ojciec Fares – pierwsze spotkanie z Jorge odbyło się w siedzibie kurii prowincjalnej, domu zabytkowym, dystyngowanym, w dzielnicy Flores. Przybyłem z Mendozy, gdzie pracowałem z jezuitami w ubogiej dzielnicy i pierwsze wrażenie pomieszczeń Prowincjała to było bogactwo, zabytkowe meble i wielka biblioteka. Myślę, że chyba dałem Mu o tym w jakiś sposób do zrozumienia, ponieważ zanim wyszliśmy do Nowicjatu, powiedział mi, że idzie wziąć z sobą płaszcz i poprosił, abym Jemu towarzyszył. Wyszliśmy właściwie na taras i pokazał mi, gdzie mieszkał: był to jeden z tych małych pokoi, które zwykle znajdowały się na tarasie domu i były używane jako magazynki mioteł i innych środków do sprzątania. W owym dniu było zimno i odniosłem wrażenie, że drzwi w żaden sposób nie mogły powstrzymać wiejącego chłodu. Od owego czasu moje wrażenia i moje opinie o Jorge, na temat spójności tego, co mówił z tym, co robił, nie zmieniły się. Jak mówi Péguy, przyjaźń jest kwestią chwili”.

Bergoglio był jego rektorem i wychowawcą w Colegio Máximo de San José. Później towarzyszył mu jako kierownik duchowy: „Od kiedy byłem młody uczył mnie prowadzenia Ćwiczeń św. Ignacego i pracy na rzecz wychowania młodzieży na poziomie intelektualnym i duchowym”. Fares szczególnie podkreśla, że postawa Bergoglia wobec ubogich była zawsze przykładem dla wszystkich z jego pokolenia: nauczył go traktowania z taktem i w sposób osobisty najbardziej biednych oraz poszukiwania zawsze nowych sposobów uczenia się od ubogich i pomagania im, a także służenia w tym wszystkim, co dotyczyło ich godności i człowieczeństwa.

Bergoglio również otworzył przed nim intelektualną drogę do studiowania myśli Romano Guardiniego i Hansa Urs von Balthasara. W dziedzinie fenomenologii Fares napisał swój doktorat.

Jorge i Diego są przyjaciółmi od prawie czterdziestu lat. Czytanie tej książki oznacza więc wejście w zaangażowanie pewnej przyjaźni oraz pewnego sposobu myślenia, które rozwinęło się w czasie i w relacjach na poziomie duchowym i intelektualnym, jak również na płaszczyźnie aktywności pastoralnej i społecznej.

W pewnym wywiadzie, kiedy był pytany o to jak ocenia sytuację, którą przeżywamy w Kościele, Diego Fares odpowiedział: „Przybycie papieża Franciszka jest czasem pocieszenia dla ludzi, nie tylko w Kościele, ale również na całym świecie. Przeżywamy to, co św. Ignacy opisał jako pocieszenie: wzrost nadziei, wiary i miłości, radość, która wzywa i prowadzi do Ewangelii i do tych wszystkich rzeczy, które są dobre dla duszy, i które ją ukoją i przywrócą jej pokój w jej Stwórcy i Bogu. Pocieszenie jest łaską. Papież przeżywa je osobiście: jest «uzbrojony przez pokój Ducha Świętego», jak powiedział jednemu przyjacielowi biskupowi, i przekazuje go każdemu, kto chce go otrzymać. Mamy nadzieję, że jako Kościół potrafimy przyjąć ów pokój od Ojca Świętego i przekazać go światu poprzez dzieła sprawiedliwości i miłosierdzia”.

***

Czytając niniejszą książkę rozpoczyna się podróż poprzez myśl Bergoglia, która dotyka samych korzeni – biograficznych i intelektualnych – i owoców jego poglądów o „kulturze spotkania”. Faktycznie Fares ukazuje podstawy prawdziwej i własnej antropologii Bergoglia. Bardzo pomaga w odkryciu u Bergoglia korzeni jezuity (rozdziały I-III): przede wszystkim myśl Romana Guardiniego, ale także Fiodora Dostojewskiego, i tych uwag, które są zawarte w dokumentach Towarzystwa Jezusowego. Bardzo pomaga prześledzić rozwój i jego wyniki u Bergoglia biskupa Buenos Aires (rozdział IV), a później u Papieża (rozdziały V-VII).

W potraktowaniu tegoż tematu uzasadnia wszystko w sposób głęboki i zrozumiały, lecz nie zbyt skomplikowany. Snuta refleksja jest wsparta uwagami o charakterze osobistym i jednoznacznymi obrazami, które ukazują nieznane cechy Papieża, i które przyczyniają się do lepszego zrozumienia Jego osobowości. Obrazy „papieża bambusa” i jego „myśli buta”, „myśli dzwon” pozostają w umyśle czytelnika jako niezapomniane klucze hermeneutyczne.

Antonio Spadaro S.I.

Diego Fares: Ojciec Diego Fares S.I., jezuita argentyński. Studiował filozofię i jest profesorem metafizyki na Universidad del Salvador (USAL) Towarzystwa Jezusowego oraz na Pontifi cia Universidad Católica Argentina (UCA). Pracuje również z zespołem ponad stu świeckich ludzi w Domu Św. Józefa (El Hogar de San José), centrum opieki nad ludźmi żyjącymi na ulicy lub w skrajnych warunkach nędzy. Razem z ojcem Ángelm Rossim S.I., prowadzi również Dom Dobroci (Casa de la Bondad), hospicjum dla chorych. Do Towarzystwa Jezusowego przyjmował go ówczesny prowincjał jezuitów w Argentynie, Jorge Mario Bergoglio, na prenowicjat we wrześniu 1975 roku, a później na nowicjat 21 lutego 1976 roku. Jorge Bergoglio był również jego el padrino podczas jego święceń kapłańskich, a później ojcem duchownym.

opr. aś/aś