Tajemnice biblijnych imion. Piotr

Dr Marcin Majewski, biblista i hebraista z Uniwersytetu Papieskiego im. Jana Pawła II w Krakowie w fascynujący sposób pokazuje, jak mocno imiona postaci biblijnych wiążą się z zadaniami, które powierzył im Bóg.

Piotr

Przypatrzymy się dziś imieniu księcia apostołów. Oto dwa teksty Ewangelii, które mówią o zmianie imienia Szymona Piotra.

Otóż i Ja tobie powiadam: Ty jesteś Piotr [czyli Skała], i na tej Skale zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą (Mt 16,18).

A Jezus wejrzawszy na niego rzekł: Ty jesteś Szymon, syn Jana, ty będziesz nazywał się Kefas – to znaczy: Piotr [Skała] (J 1, 42).

Zmiana imienia w Biblii

Najpierw zwróćmy uwagę na funkcję zmiany imienia. Dlaczego Bóg wybranym bohaterom zmienia imię? Otóż takie wydarzenie ma w Biblii znaczenie symboliczne: niemal zawsze – poza kilkoma przypadkami o charakterze świeckim – oznacza nowe powołanie i nową funkcję z zbawczym planie Boga. Nowe imię, często symboliczne, to nowy etap życia bohatera, który staje się dzięki temu zabiegowi niejako inną osobą. Podobnie dziś w niektórych zgromadzeniach zakonnych wstępujący do nich kandydaci obierają nowe imię na znak nowego etapu życia. Jest to praktyka wywodząca się wprost z Biblii. Dodatkowo zmiana imienia wyrażała w Piśmie Świętym zależność tego, który imię otrzymał, od tego który jej nadawał.

Ze zmianą imienia spotkaliśmy się już przy okazji analizy imienia Izrael: Bóg zmienił imię patriarchy Jakuba, wskazując na nowy, wykraczający poza własną rodzinę charakter jego misji. Jakub czyli Izrael miał stać się protoplastą całego narodu. Inne zmiany imion w Biblii to np. Abram na Abraham i Saraj na Sara, Gedeon na Jerubbaal czy Szaweł na Paweł. W każdym z tych przypadków mamy do czynienia z nowym religijnym zadaniem bohatera i nowym etapem w jego życiu. Wyjątkowo uroczyste zmiany imion Abrahamai Jakuba w ST oraz Piotra w NT łączy jeszcze jeden fakt: jesteśmy świadkami narodzin nowego ludu Bożego, w ST Izraela, w NT Kościoła Bożego.

Spośród apostołów tylko Szymonowi Jezus zmienia imię, co także nie jest bez znaczenia. Zmiana ta spełnia trzy funkcje: 1. Otwiera nowy etap życia Piotra i budowania Kościoła; 2. Wskazuje na całkowitą zależność apostoła od Mistrza; 3. Wyraźnie eksponuje go spośród wszystkich uczniów.

Szymon

Szymon, czyli właściwe imię rybaka z Galilei, to hebrajskie שמעון Szimeon (stąd również Symeon, oboczna forma imienia Szymon). Pochodzi ono od czasownika שמע słuchać i oznacza „Jahwe wysłuchał”. Zapewne rodzice nadali to imię dziecku w podzięce za to, że Bóg wysłuchał ich próśb o narodziny syna. Z drugiej strony imię zawiera życzenie, aby Bóg temu dziecku sprzyjał przez wszystkie lata jego życia i wysłuchiwał próśb zanoszonych przez niego.

Sy ei Petros – Ty jesteś Piotr

Jezus zmienia to imię apostoła na Kefas, które pochodzi od aramejskiego słowa כיפא kefa – kamień, skała. Św. Mateusz używa greckiej formy tego imienia – πέτρος Petros. W oryginale wybrzmiało ono jednak z pewnością po aramejsku, co potwierdzają wczesne pisma św. Pawła, w których autor określa Piotra jego aramejskim imieniem Kefas (por. 1Kor 1,12; 3,22; 9,5 itd.; Ga 118; 2,9.11; 2,14 itd.).

Św. Mateusz w swej Ewangelii użył greckiego odpowiednika, greckiej kalki imienia Kefas –Petros, które również pochodzi od słowa oznaczającego skałę (gr. petros, petra). Piękną grę słów zdania: Ty jesteś Piotr (πέτρος petros) i na tej skale (πέτρα petra) zbuduje Mój Kościół (Mt 16,18) oddaje należycie tylko tekst oryginalny. Powód tej zmiany i znaczenie nowo nadanego imienia staną się jasne w świetle obowiązków, jakie Jezus nałoży w tej scenie na apostoła. Z woli Pana Piotr będzie skałą, a więc czymś trwałym i solidnym. Jezus chce budować na nim. Chrystus jest Budowniczym, a Piotr i reprezentowany przez niego cały Kościół jest Bożą budowlą (por. np. 1Kor 3,9-17; Ef 2,19-22). Przenośnia „budowania Kościoła” jest zaczerpnięta ze Starego Testamentu, gdzie naród wybrany nie raz nazywany bywa „domem Izraela” czy „domem Bożym”. Piotr otrzyma także klucze Królestwa – co jest biblijnym symbolem władzy i administracji.

Warto dodać na końcu ważne sprostowanie: Kościół nie tyle jest budowany na Piotrze jako prywatnej i ułomnej osobie, ile na wyznaniu wiary pierwszego z apostołów: „Ty jesteś Mesjasz, Syn Boga żywego” (Mt 16,16). Kluczowe było wyznanie Piotra - fundamentalne credo królewskiej i boskiej godności Jezusa - gdyż w reakcji na nie Jezus czyni go Opoką całego Kościoła.

Jest to fragment książki:

Marcin Majewski, Tajemnice biblijnych imion

Wydawnictwo M
ISBN: 978-83-7595-961-1

Dr Marcin Majewski, biblista i hebraista z Uniwersytetu Papieskiego im. Jana Pawła II w Krakowie w fascynujący sposób pokazuje, jak mocno imiona postaci biblijnych wiążą się z zadaniami, które powierzył im Bóg. W wielu przypadkach imię tak naprawdę okazuje się kluczem do zrozumienia bohatera, dotyczy to zarówno postaci ze Starego jak i z Nowego Testamentu. W książce nie mogło oczywiście zabraknąć imion najważniejszych, czyli: JHWH i Jezus.

Album jest pasjonującą podróżą po bogatym świecie biblijnej symboliki, prawdziwą skarbnicą wiedzy i – dzięki pięknej ikonografii – niezwykłą ucztą dla zmysłów.

opr. ac/ac