Miłosierdzie

W Objawieniu Bożym opisanym na kartach Pisma Świętego miłosierdzie (łac. misericordia) jest szczególnym przymiotem Boga. Oznacza dobroć, łagodność, współczucie, życzliwość, przebaczenie, wierność i gotowość do zapomnienia win. Bóg Jahwe, który objawia swoje imię Mojżeszowi (Jahwe — Jestem, Który Jestem) jednocześnie przedstawia się jako miłosierny i litościwy, cierpliwy, bogaty w łaskę i wierność (Wj 34,6).

Tajemnicę Boga miłosierdzia w całej pełni objawia Chrystus poprzez Wcielenie i Zmartwychwstanie. Bóg, stając się człowiekiem, najbardziej zbliża się do sytuacji ludzkiej, uczestnicząc we wszystkich jego cierpieniach z wyjątkiem grzechu.

Chrześcijanie wierni nauce swojego Mistrza, dzielili się miłością nie tylko między sobą, lecz ogarniali nią wszystkich potrzebujących, niezależnie od religii i przekonań. Budzili w ten sposób podziw pogan, którzy widząc ich dobroć przyłączali się do nich (Dz 4,32-37). Dzieje Apostolskie opisują wiele wydarzeń, z których wynika, że miłość miłosierna była od samego początku znakiem rozpoznawczym chrześcijanina. Postępowali miłosiernie — odznaczali się miłością, która daje siebie spontanicznie i bez zastrzeżeń.

Tradycja chrześcijańska pierwszych wieków (św. Grzegorz Wielki) wymienia za Ewangelią (por. Mt 25,35nn) uczynki miłosierdzia dotyczące ciała (spragnionych napoić, nakarmić głodnych, wędrowców przyjąć do domu, odwiedzać chorych) i ducha (błądzących pouczać, grzeszników napominać).

W szczególny sposób realizowanie dzieł miłosierdzia podejmowały zakony, starając się o gościnność, obdarowanie ubogich jałmużną, udzielenie pomocy chorym i słabym. Najstarsze reguły zakonne — św. Bazylego, św. Augustyna i św. Benedykta — wyznaczały obowiązek spełniania uczynków miłosierdzia wobec siebie nawzajem i ludzi przybywających do klasztoru. Zakony zakładały więc przytułki dla ubogich i bezdomnych oraz szpitale dla chorych, stając się promotorami działalności charytatywnej. W średniowieczu słowo misericordia oznaczało wszelkie dzieła niosące pomoc medyczną. Od XVI wieku powstają zakony, których zadaniem jest opieka nad chorymi: bonifratrzy, siostry szarytki św. Wincentego a Paulo, służebniczki bł. E. Bojanowskiego, albertynki. W Krakowie tajemnicę miłosierdzia przypomniała św. Faustyna Kowalska mająca wizje Jezusa Miłosiernego. Przekazała światu orędzie miłosierdzia Bożego, które Bóg odsłonił jej w sercu.

Miłosierdzie, jak przypomniał Jan Paweł II w encyklice Dives in misericordia (nr 8), jest tym przymiotem, przez który poznajemy Boga oraz rozumiemy Jego obecność w świecie i w życiu człowieka. Czyniąc miłosierdzie — dzieląc się dobrem, przebaczając sobie nawzajem, okazując współczucie i cierpliwość — odkrywamy również prawdę o nas samych.

opr. ab/ab