Św. Patryk

Urodził się około roku 358 w Taberni, położonej w tej części Brytanii (Anglii), która należała do Cesarstwa Rzymskiego. Ojciec Patryka Kalpurniusz był urzędnikiem cesarskim, później został diakonem. Patryk został w dzieciństwie ochrzczony, ale nie otrzymał chrześcijańskiego wychowania. Gdy miał szesnaście lat porwali go irlandzcy korsarze i sprzedali w Irlandii do niewoli. Przez sześć lat musiał pracować jako pasterz. Wówczas dokonała się w nim odmiana życia. Nauczył się tamtejszego języka i poznał obyczaje panujące na tej wyspie. Po sześciu latach udało się mu zbiec z niewoli, lecz nigdy nie zapomniał już Zielonej Wyspy. Uważał, że jego powołaniem jest głoszenie Ewangelii w Irlandii, dlatego też zdobył odpowiednie wykształcenie w dwóch szkołach misyjnych w północnej Francji. Po śmierci św. Palladiusza, misyjnego biskupa w Irlandii, postanowiono na jego miejsce posłać Patryka. Wyświęcono go na biskupa w roku 432 i wysłano do Irlandii. Apostołował głównie na północy i zachodzie Irlandii, tam gdzie jeszcze nie głoszono Ewangelii. Wkrótce nawrócił wielu wodzów plemion wraz z ich rodzinami i związanymi z nimi ludźmi. W Irlandii nie było wówczas miast, tak jak w Cesarstwie Rzymskim. Dlatego też w miejsce biskupstw i parafii tworzył wspólnoty mnisze początkowo złożone z kapłanów galijskich (dzisiejsza Francja) i brytyjskich, później dołączali do nich księża wywodzący się z Irlandii. Opaci poszczególnych wspólnot byli wyświęcani na biskupów. Św. Patrykowi przypisuje się założenie w roku 444 głównej stolicy biskupiej w Irlandii — Armagh. Św. Patryk gorliwie pracował , ale też doznał wielu przykrości. Nie wszystkim podobała się jego praca, krytykowano go między innymi i za to, że ekskomunikował Korotyka, który napadł z bandą rycerzy na wyspę, zabił wielu tamtejszych mieszkańców, ochrzczonych przez św. Patryka i dużą ich liczbę uprowadził do niewoli. W swojej obronie Święty napisał dzieło Confessio (Wyznanie). Ostatni okres swojego życia spędził nasz Patron w jednej ze wspólnot zakonnych, oddając się modlitwie i praktykom pokutnym. Pełen zasług odszedł do Pana 17 marca 461 roku. Życiorys św. Patryka jest osnuty wieloma legendami. Jedna z nich mówi o czyśćcu św. Patryka. Mianowicie w miejscowości Lough Derg miał zstępować do pewnego zagłębienia (w podziemie) i tam rozmyślać nad karami piekielnymi, doznawanymi przez potępionych. Do tej miejscowości do dzisiaj przybywają liczni pielgrzymi.

Kult św. Patryka był bardzo rozpowszechniony w średniowiecznej Europie. Do dzisiaj jest bardzo żywy w samej Irlandii, która uważa go za swojego głównego patrona, a także w niektórych miejscowościach we Francji. Emigranci irlandzcy jego kult rozpowszechnili w Ameryce Północnej i w Australii. Irlandczycy wypowiadają ciekawe pozdrowienie: „Bóg. Maryja i św. Patryk niech będą z tobą”. Trójlistna koniczyna jest symbolem Irlandii. Św. Patryk posługując się tą rośliną tłumaczył Irlandczykom tajemnicę Trójcy Przenajświętszej.

W ikonografii, od XIV wieku, przedstawiano św. Patryka jako biskupa bez brody (było to wówczas rzadkością), w ornacie, z ręką podniesioną do błogosławieństwa. Od XVII wieku najczęściej występuje z brodą, z wężem u stóp. Według legendy św. Patryk laską Chrystusa (Jego mocą) wypędzał węże z Irlandii, co symbolizowało wyrugowanie pogaństwa z wyspy. Święty trzyma trójlistną koniczynę, obok niego wybucha ogień z ziemi, aby pobudzić pielgrzymów do żalu i pokuty. Św. Patryk robi laską otwór w ziemi, z którego wybuchają piekielne płomienie i dają się słyszeć jęki skargi potępionych (nawiązanie do miejscowości Lough Derg). Św. Patryka uważano za patrona górników, kowali, bednarzy, fryzjerów, a także za opiekuna trzody chlewnej.

Imię św. Patryka zamieszczono w kalendarzu powszechnym Kościoła katolickiego. Jego obchód przypada na dzień 17 marca i ma rangę wspomnienia dodatkowego ze względu na okres Wielkiego Postu. W kolekcie mszalnej wspomina się św. Patryka jako biskupa i apostoła Ewangelii mieszkańców Irlandii. Przez jego zasługi i wstawiennictwo prosimy, aby chrześcijanie zawsze ukazywali światu cuda miłości Bożej. Liturgia Godzin (t. II, s. 1288 — 1289) zamieszcza fragment Wyznania św. Patryka, wzywającego nas do wdzięczności: „Niestrudzenie dzięki czynię mojemu Bogu, który zachował mnie wiernym w dniu mojej próby, tak że dzisiaj mogę z ufnością złożyć w ofierze jako żywy dar moją duszę Chrystusowi, mojemu Panu, bo On mnie zachował od wszelkich utrapień (...) Dzisiaj także mogę wśród narodów, wszędzie, gdzie się znajduję, nieprzerwanie wychwalać i wysławiać Twoje Imię, zarówno w powodzeniach, jak i w przeciwnościach. Cokolwiek zaś mnie spotka czy to dobrego, czy złego, powinienem to przyjąć jednakowo i zawsze dziękować Bogu, który mnie pouczył, abym bez wahania i bezgranicznie wierzył, ze On jest niezawodny i wysłucha mnie”.

Niech św. Patryk umacnia naszą wiarę i uczy nas postawy wdzięczności wobec Boga za Jego wielkie dary nam udzielane.

opr. ab/ab