Chrześcijanie malabarscy

Gerald O'Collins SJ, Edward G. Farrugia SJ

LEKSYKON pojęć teologicznych i kościelnych

z indeksem angielsko-polskim

Przełożyli Ks. Jan Ożóg SJ, Barbara Żak

Wydawnictwo WAM, Kraków 2002

Chrześcijanie malabarscy

Różne ugrupowania chrześcijan obrządku wschodniego mieszkających w Kerala (południowozachodnie Indie). Bardziej znani są oni jako chrześcijanie św. Tomasza, ponieważ nawrócił ich św. Tomasz Apostoł i (jego grób się znajduje w pobliżu Madrasu). Dzieje św. Tomasza z III wieku opisują jego ewangelizację tego regionu oraz męczeńską śmierć. Początkowo należeli oni do tak zwanego (Asyryjskiego) Kościoła Wschodniego, znanego jako Kościół Nestoriański albo Chaldejski, lub jako Wschodni Kościół Syryjski (=Wschód Cesarstwa Bizantyńskiego). Od VIII do XVI wieku metropolitów wysyłał im patriarcha asyryjski. Kiedy jednak w wieku XVI Portugalczycy przybyli do Indii, chrześcijanie malabarscy zostali zmuszeni do zrezygnowania z łączności z patriarchą mezopotamskim, a na synodzie w Diamper w roku 1599, synodzie, który nigdy nie zyskał akceptacji Rzymu, do odwołania nestoriańskich błędów. Przymusowa latynizacja ich obrządku doprowadziła do wielu rozłamów z Rzymem i do powstania trzech głównych wspólnot;

a. Grupa, która zerwała jedność z Rzymem w roku 1653 i połączyła się z Syryjskim Kościołem Prawosławnym; dla wielu jest ona znana do dziś jako Kościół Jakobitów i posługuje się zachodniosyryjską liturgią antiocheńską;

b. Grupa, która zerwała jedność z Rzymem w roku 1653, ale w roku 1662 ponownie się z nim połączyła; zezwolono im na przyjęcie — z niewielkimi zmianami — nestioriańskiej Liturgii Addai i Mari, której cechą charakterystyczną jest to, że zawiera pełną epiklezę, ale brakuje w niej słów ustanowienia;

c. Grupa syryjska prawosławna (Jakobitów), która się połączyła z Rzymem w roku 1930 i utworzyła (unicki) Kościół Malankarski (Malankara to inna nazwa zamiast Kerala); zachowali oni własną starą liturgię syryjską, przełożoną na język Malaya.

Druga z tych grup jest, po Kościele Bizantyńsko-Ukraińskim, największym wschodnim kościołem katolickim, do którego należy ponad cztery miliony osób i który wysyła za granicę wielu misjonarzy. W 1896 roku Trichur, Ernakulum i Changanacherry zostały wikariatami apostolskimi, kierowanymi przez duchownych syryjsko-malabarskich. Przywracanie liturgii orientalnej rozpoczęło się za czasów Piusa XI w 1934 roku, a w roku 1957 zostało zaaprobowane przez Piusa XII. Jednakże jej wprowadzenie w 1962 roku rozpętało spór do tej pory w pełni nie rozstrzygnięty. Sytuacja poprawiła się, kiedy w 1992 r. Jan Paweł II nadał Kościołowi Syryjsko-Malabarskiemu rangę Kościoła Archidiecezjalnego Większego, na czele którego stanął kardynał Antony Padiyara (ur. 1921 r.) z Ernakulum-Angamaly. Zob. Kościół Asyryjski Wschodni, Kościoły wschodnie katolickie, cztery kategorie, epikleza, liturgia, nestorianizm, obrządek, Syryjski Kościół Prawosławny.

opr. mg/mg