Poganie

Gerald O'Collins SJ, Edward G. Farrugia SJ

LEKSYKON pojęć teologicznych i kościelnych

z indeksem angielsko-polskim

Przełożyli Ks. Jan Ożóg SJ, Barbara Żak

Wydawnictwo WAM, Kraków 2002

Poganie

(z łac. „paganus = mieszkaniec wsi”) Wyrazu tego pierwotnie używano na oznaczenie tych mieszkańców cesarstwa rzymskiego, którzy mieszkali we wsiach i stali się chrześcijanami później, ponieważ głoszono im Ewangelię po zewangelizowaniu ludności miejskiej. W Starym Testamencie goim (hebr. „narody”) to ci, którzy nie uznawali jedynego prawdziwego Boga (Pwt 7, 1; Ps 147, 20). Stary Testament wprawdzie potępiał ich bałwochwalstwo, mimo to świadczył także o Bożym planie zbawienia pogan (Iz 2, 1-4; 49, 6; 60, 1-3, Am 9, 7; Jon). Abraham został wezwany, by był pośrednikiem w przekazywaniu Bożych błogosławieństw całej ludzkości (Rdz 12, 1-3). Stary Testament ukazuje takich „świętych pogan”, jak Melchizedek, królowa Saby, Hiob i Rut. Św. Paweł ogłasza, że Bóg pragnie zbawić zarówno Żydów, jak pogan (Rz 3, 29; 9, 24; 15, 8-12; zob. Łk 2, 29-32). Wyznawców niektórych religii niechrześcijańskich nazwano poganami (w znaczeniu ujemnym). Zabobonom jeszcze istniejącym wśród nawróconych na chrześcijaństwo przyklejono także etykietkę „pogański”. Sobór Watykański II unika zarówno wyrazu „poganin”, jak „pogaństwo” i raczej mówi o „narodach” (gentes), które trzeba ewangelizować. Zob. animizm, bałwochwalstwo, chrześcijanie anonimowi, ewangelizacja, wielobóstwo, wkorzenienie w kulturę.

opr. mg/mg