Egoizm i spekulacje są przeszkodami w walce z głodem

Z okazji obchodzonego 16 października Światowego Dnia Wyżywienia Ojciec Święty skierował do dyrektora generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) Jacques'a Dioufa przesłanie następującej treści:

Jego Ekscelencja Jacques Diouf
Dyrektor Generalny
Organizacji Narodów Zjednoczonych
ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO)

Temat wybrany w tym roku na Światowy Dzień Wyżywienia: «Światowe bezpieczeństwo żywnościowe wobec wyzwań stawianych przez zmiany klimatyczne i bioenergie», pozwala zastanowić się nad rezultatami walki z głodem oraz nad przeszkodami utrudniającymi działalność Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) w obliczu nowych wyzwań, które zagrażają życiu rodziny ludzkiej.

Obchodzimy ten dzień w szczególnie trudnej sytuacji żywieniowej w świecie, wydaje się bowiem, że ilość żywności jest niewystarczająca w stosunku do potrzeb, a warunki klimatyczne zwiększają zagrożenie bytu milionów mężczyzn, kobiet i dzieci, zmuszonych do opuszczenia swojej ziemi, by szukać pokarmu. W tych okolicznościach wszyscy razem z FAO mogą okazać solidarność poprzez działania wolne od wszelkich uwarunkowań i rzeczywiście służące wspólnemu dobru.

Konferencja na wysokim szczeblu, która odbyła się w czerwcu tego roku, była dla FAO okazją do przypomnienia wspólnocie międzynarodowej, że spoczywa na niej bezpośrednia odpowiedzialność za brak bezpieczeństwa żywnościowego, gdy grozi nam ograniczanie podstawowych form pomocy w sytuacjach nagłych. W przesłaniu, które skierowałem do uczestników tej konferencji, wskazałem na konieczność zastosowania «odważnych środków i niepoddawania się w obliczu głodu i niedożywienia, tak jakby były to po prostu zjawiska endemiczne, z którymi nie można się uporać» (przesłanie do uczestników konferencji na wysokim szczeblu na temat bezpieczeństwa żywnościowego na świecie, 2 czerwca 2008 r.).

Pierwszym zadaniem jest likwidowanie przyczyn, które uniemożliwiają autentyczne respektowanie ludzkiej godności. Środki i zasoby, jakimi dzisiaj dysponuje świat, mogą zapewnić żywność w ilości wystarczającej do zaspokojenia rosnących potrzeb wszystkich ludzi. Pokazują to pierwsze efekty wysiłków, podjętych dla zwiększenia globalnego poziomu produkcji w związku z niższymi plonami w ostatnich zbiorach. Dlaczego więc nie można zapobiec cierpieniom tak wielu ludzi z powodu głodu, niekiedy szczególnie dramatycznym?

Przyczyny takiej sytuacji, w której często współistnieje dostatek i ubóstwo, są liczne. Można tu wymienić nadmierną konsumpcję, która nie maleje, mimo że ilość produktów żywnościowych się zmniejsza, co zmusza najbiedniejsze regiony planety do silnego redukowania własnych zasobów żywieniowych, a także brak zdecydowanej woli zakończenia negocjacji i powstrzymania egoizmów państw oraz grup państw, czy też położenia kresu «gorączkowej spekulacji», która wpływa na mechanizmy rządzące cenami i spożyciem. Ważną rolę odgrywa tu także brak prawidłowego gospodarowania zasobami żywności, spowodowany korupcją w życiu publicznym, oraz wzrost inwestycji w dziedzinie zbrojeń i najnowocześniejszych technologii militarnych kosztem zaspokojenia podstawowych potrzeb ludzkich.

Wspólnym źródłem tych bardzo różnych przyczyn jest fałszywe pojmowanie wartości, na których powinny się opierać stosunki międzynarodowe, a w szczególności nastawienie dominujące we współczesnej kulturze, która uprzywilejowuje tylko pogoń za dobrami materialnymi i zapomina o prawdziwej naturze osoby ludzkiej oraz o jej najgłębszych pragnieniach. Skutkiem tego jest niestety niezdolność wielu ludzi do wzięcia na siebie odpowiedzialności za potrzeby biednych i ich zrozumienia oraz negowanie ich niezbywalnej godności.

Skuteczna walka z głodem wymaga więc czegoś więcej niż zwykłych badań naukowych, pomagających stawić czoło zmianom klimatycznym bądź przeznaczyć produkcję rolną w pierwszym rzędzie na potrzeby żywieniowe. Przede wszystkim konieczne jest odkrycie na nowo znaczenia osoby ludzkiej, w wymiarze indywidualnym i wspólnotowym, począwszy od fundamentu, jakim jest rodzina, źródło miłości i uczuć, w której kształtuje się poczucie solidarności oraz umiejętność dzielenia się z innymi. Takie ujęcie stanowi odpowiedź na konieczność budowania pomiędzy narodami relacji, opartych na stałej i autentycznej wrażliwości, i takiego działania, aby każdy kraj był w stanie zaspokajać potrzeby wszystkich osób znajdujących się w trudnej sytuacji, a także propagowania wizji stosunków opartych na wzajemnej wymianie wiedzy, wartości, szybkiej pomocy i szacunku.

Potrzebne jest zaangażowanie na rzecz realnej sprawiedliwości społecznej w stosunkach między narodami, co wymaga od każdego świadomości, że dary stworzenia przeznaczone są dla wszystkich, a życie gospodarcze we wspólnocie światowej powinno mieć na celu podział tych dóbr, ich trwałe użytkowanie oraz sprawiedliwe rozdzielanie płynących z tego korzyści.

W zmieniającym się kontekście stosunków międzynarodowych, gdy, jak się wydaje, wzrasta niepewność i pojawiają się nowe wyzwania, doświadczenie zdobyte do tej pory przez FAO — a także inne walczące z głodem instytucje — może odegrać podstawową rolę w propagowaniu nowego pojmowania współpracy międzynarodowej. Niezbędnym warunkiem zwiększenia poziomu produkcji, obrony tożsamości wspólnot tubylczych oraz pokoju i bezpieczeństwa w świecie jest zagwarantowanie dostępu do ziemi, pomagając rolnikom i zapewniając w ten sposób poszanowanie ich praw.

Kościół katolicki wspiera was we wszystkich waszych wysiłkach, o czym świadczy uwaga, z jaką Stolica Apostolska od 1948 r. śledzi działalność FAO, nieustannie popierając to, co robicie, by wciąż można było działać dla dobra człowieka. Konkretnie oznacza to otwarcie na życie, szanowanie porządku stworzenia oraz uznanie zasad etycznych, które od zawsze są podstawą życia społecznego.

Panie Dyrektorze Generalny, przekazując moje życzenia, proszę Najwyższego o błogosławieństwo dla Pana, a także dla wszystkich przedstawicieli narodów, abyście mogli pracować z wielkodusznością oraz poczuciem sprawiedliwości na rzecz osób znajdujących się w najtrudniejszych sytuacjach.

Watykan, 13 października 2008 r.

BENEDICTUS PP XVI

opr. mg/mg