Święta ikona powraca na ziemię rosyjską

Jan Paweł II

Święta ikona powraca na ziemię rosyjską

25 VIII 2004 — Homilia Ojca Świętego wygłoszona w Auli Pawła VI

28 sierpnia delegacja Stolicy Apostolskiej przekazała rosyjskiej Cerkwi prawosławnej łaskami słynącą ikonę Matki Bożej Kazańskiej — symbol chrześcijańskiej tradycji narodu rosyjskiego. Ikona zaginęła na początku ubiegłego stulecia. Przed 10 laty znalazła się w Watykanie. Od tej pory w apartamencie papieskim «czuwała — jak powiedział Jan Paweł II — nad jego codzienną pracą». Papież od samego początku chciał zwrócić ikonę siostrzanemu Kościołowi w Rosji. Liczył, że będzie mógł to uczynić podczas pielgrzymki do tego kraju lub przy okazji spotkania z Patriarchą Aleksym II. W końcu — jak ogłosił podczas rozważania przed modlitwą «Anioł Pański» 22 sierpnia — zapadła decyzja, że ikonę odwiezie do Rosji specjalna delegacja Stolicy Apostolskiej.

Papież pożegnał ikonę 25 sierpnia podczas nabożeństwa Słowa Bożego w Auli Pawła VI. Po wygłoszeniu homilii modlił się wraz z 5 tys. wiernych do Matki Bożej Kazańskiej za Rosję i o jedność Kościoła.

Następnego dnia ikonę przeniesiono do Bazyliki św. Piotra, gdzie rano substytut do spraw ogólnych Sekretariatu Stanu abp Leonardo Sandri przewodniczył modlitwom Jutrzni. Przekazanie ikony rosyjskiej Cerkwi prawosławnej — powiedział podczas nabożeństwa abp Sandri — jest gestem, który świadczy o zdecydowanej woli kontynuowania procesu pojednania między podzielonymi Kościołami. Wieczorem w Bazylice Watykańskiej Mszę św. odprawił przewodniczący Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan kard. Walter Kasper. W homilii wyraził nadzieję, że Matka Boża Kazańska poprowadzi Kościół do jedności.

27 sierpnia rano delegacja Stolicy Apostolskiej odleciała do Moskwy. W jej skład wchodzili m.in. kard. Walter Kasper, metropolita Waszyngtonu kard. Edgar Theodore McCarrick, dyrektor Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej Joaquín Navarro-Valls oraz założyciel Wspólnoty św. Idziego prof. Andrea Riccardi. W stolicy Rosji do delegacji dołączyli metropolita katolickiej archidiecezji Matki Bożej w Moskwie abp Tadeusz Kondrusiewicz oraz nuncjusz apostolski w Federacji Rosyjskiej abp Antonio Mennini.

Ikona została przekazana 28 sierpnia — w dniu, w którym Kościoły wschodnie obchodzą święto Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny — podczas uroczystej liturgii sprawowanej przez Patriarchę Aleksego II w Soborze Uspieńskim na Kremlu. Kard. Walter Kasper odczytał specjalny list, który Jan Paweł II skierował z tej okazji do Aleksego II, oraz wygłosił przemówienie, a dzień później spotkał się z katolicką wspólnotą w Rosji i odprawił dla niej Mszę św. w moskiewskiej katedrze.

Poniżej zamieszczamy papieską homilię i modlitwę z Liturgii Słowa Bożego, list Jana Pawła II do Patriarchy i list Patriarchy Aleksego II do Papieża, przekazany delegacji watykańskiej 30 sierpnia, oraz przemówienie kard. Waltera Kaspera .

Drodzy Bracia i Siostry!

1. Jak zapowiedziałem w ubiegłą niedzielę, nasze tradycyjne cotygodniowe spotkanie dzisiaj ma szczególny charakter. Gromadzimy się bowiem na modlitwie wokół otaczanej czcią ikony Matki Bożej Kazańskiej, która wkrótce ma powrócić do Rosji, skąd została wywieziona przed wielu laty.

Przemierzyła wiele krajów i zatrzymała się na dłużej w fatimskim sanktuarium w Portugalii, a ponad dziesięć lat temu dotarła opatrznościowo do domu papieskiego. Od tego czasu była u mnie i swym macierzyńskim spojrzeniem towarzyszyła mi w codziennej posłudze Kościołowi.

Od tamtej pory wiele razy zwracałem się do Matki Bożej Kazańskiej, prosząc Ją, by chroniła i prowadziła oddany Jej naród rosyjski oraz by przybliżyła chwilę, w której wszyscy uczniowie Jej Syna, uznając się za braci, będą potrafili w pełni odbudować naruszoną jedność.

2. Od samego początku pragnąłem, by ta święta ikona powróciła na ziemię rosyjską, gdzie — według wiarygodnych świadectw historycznych — była przez wiele lat przedmiotem głębokiej czci całych pokoleń wiernych. Wokół ikony Matki Bożej Kazańskiej kształtowała się historia tego wielkiego narodu.

Od wielu stuleci Rosja jest narodem chrześcijańskim, jest świętą Rosją. Również wtedy, gdy wrogie siły zaciekle walczyły z Kościołem i starały się wymazać święte imię Boga z życia ludzi, naród ten pozostał głęboko chrześcijański, zaświadczając w wielu przypadkach krwią o swej wierności Ewangelii oraz wartościom, które z niej wyrastają.

Dlatego wraz z wami dziękuję ze szczególnym wzruszeniem Bożej Opatrzności, że pozwala mi dzisiaj przekazać w darze tę świętą ikonę czcigodnemu Patriarsze Moskwy i Wszechrusi.

3. Niech ten prastary wizerunek Matki Bożej mówi Jego Świątobliwości Aleksemu II i czcigodnemu Synodowi rosyjskiej Cerkwi prawosławnej o miłości, jaką Następca Piotra darzy ich oraz powierzonych im wiernych. Niech mówi o szacunku dla wielkiej tradycji duchowej, której święta Cerkiew rosyjska jest strażniczką. Niech mówi o pragnieniu i mocnym postanowieniu Papieża, by wraz z nimi iść drogą wzajemnego poznawania się i pojednania, ażeby jak najprędzej nastał dzień pełnej jedności wierzących, o którą tak żarliwie modlił się Chrystus (por. J 17, 20-22).

Drodzy bracia i siostry, razem ze mną proście Najświętszą Maryję Pannę o wstawiennictwo, w chwili gdy przekazuję ikonę delegacji, która w moim imieniu uda się do Moskwy.

 
Bądź błogosławiona,
chwalebna Matko Jezusa,
która «idziesz przed Ludem Bożym po drogach wiary,
miłości i doskonałego zjednoczenia z Chrystusem»
(por. Lumen gentium, 63)!
Błogosławią Cię wszystkie pokolenia,
«gdyż wielkie rzeczy uczynił Ci Wszechmocny,
święte jest Jego imię» (por. Łk 1, 48-49).
Błogosławimy Cię i oddajemy Ci cześć, Matko,
w Twej kazańskiej ikonie,
w której od wieków jesteś otaczana
czcią i miłością przez wiernych prawosławnych.
Stałaś się opiekunką i świadkiem
niezwykłych dzieł Bożych
w dziejach narodu rosyjskiego,
który nam wszystkim jest bardzo drogi.
Opatrzność Boża, której moc
zwycięża zło i obraca w dobro
również złe czyny człowieka,
sprawiła, że Twoja święta ikona,
zaginiona przed wielu laty,
dotarła do sanktuarium w Fatimie, w Portugalii,
a potem, z woli ludzi Tobie oddanych,
zagościła w domu Następcy Piotra.
Matko prawosławnego ludu,
obecność w Rzymie  Twego świętego
wizerunku kazańskiego
mówi nam o głębokiej jedności
między Wschodem i Zachodem,
która wciąż trwa
pomimo historycznych podziałów i błędów ludzi.
Teraz, gdy żegnamy się
z tym Twoim wymownym wizerunkiem,
Maryjo Dziewico,
zanosimy do Ciebie
naszą żarliwą modlitwę.
Sercem będziemy Ci towarzyszyć
na długiej drodze, którą będziesz wracać
do świętej Rosji.
Przyjmij chwałę i cześć składaną Ci
przez Lud Boży, który jest w Rzymie.
Błogosławiona między niewiastami,
oddając cześć Twej ikonie w tym mieście,
naznaczonym krwią apostołów
Piotra i Pawła, Biskup Rzymu
jednoczy się w duchu ze swym Bratem
w biskupiej posłudze,
który jako Patriarcha
przewodzi rosyjskiej Cerkwi prawosławnej.
I prosi Cię, Matko Najświętsza, o wstawiennictwo,
by jak najszybciej nastała pełna
jedność między Wschodem i Zachodem,
pełna komunia między wszystkimi chrześcijanami.
Panno chwalebna i błogosławiona, o Pani nasza,
Orędowniczko nasza i Pocieszycielko nasza,
z Synem swoim nas pojednaj,
Synowi swojemu nas polecaj,
swojemu Synowi nas oddawaj! Amen.

opr. mg/mg