Prawdziwi chrześcijanie i znakomici dziennikarze

Ok. 8 tys. dziennikarzy z całego świata zgromadziło się w Rzymie na kilkudniowych obchodach Jubileuszu Dziennikarzy, zorganizowanego przez Papieską Radę ds. Środków Społecznego Przekazu. Ich pierwsze spotkanie nastąpiło w czwartek 1 czerwca w Kaplicy Sykstyńskiej, gdzie powitał zgromadzonych przewodniczący Papieskiej Rady abp John Patrick Foley, a przewodnicząca Międzynarodowej Katolickiej Unii Prasy (UCIP) Theresa Ee-Chooi wygłosiła przemówienie wprowadzające. W piątek 2 czerwca odbyły się dwa spotkania dziennikarzy w Auli Pawła VI: przed południem uczestnicy Jubileuszu wysłuchali konferencji prefekta Kongregacji ds. Duchowieństwa kard. Darío Castrillona Hoyosa na temat: «Prawda i świadectwo», zaś po południu odbyła się wideokonferencja prasowa, podczas której Sekretarz Stanu kard. Angelo Sodano wygłosił referat na temat: «Działalność Stolicy Apostolskiej na rzecz pokoju», po czym odpowiadał na pytania dziennikarzy obecnych w Auli oraz śledzących przebieg konferencji za pośrednictwem połączenia wideofonicznego z Nowego Jorku i Johannesburga. Na pytania odpowiadali także abp François Xavier Nguyęn Van Thuân i bp Diarmuid Martin — przewodniczący i sekretarz Papieskiej Rady «Iustitia et Pax», oraz podsekretarz ds. relacji z państwami ks. prał. Celestino Migliore. Moderatorem konferencji był abp John Patrick Foley. Pytania dotyczyły m.in. problemu zadłużenia międzynarodowego, stylu obecności katolików w mediach, dialogu Kościoła z dawnymi kulturami Afryki i Azji, relacji między środkami przekazu a wolnością i prawdą.

W sobotę 3 czerwca rano dziennikarze zgromadzili się w bazylice św. Pawła za Murami, gdzie przeszli procesyjnie przez Drzwi Święte, po czym uczestniczyli w Eucharystii sprawowanej przez przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan kard. Edwarda Idrisa Cassidy'ego.

Niedziela 4 czerwca była kulminacyjnym dniem Jubileuszu. O 10.30 przewodniczący Głównego Komitetu Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 kard. Roger Etchegaray odprawił dla dziennikarzy Mszę św. w Auli Pawła VI i wygłosił homilię. W południe Ojciec Święty wygłosił rozważanie przed modlitwą «Regina caeli» z okna swojej prywatnej biblioteki, a następnie udał się do Auli Pawła VI, gdzie oczekiwało go 8 tys. dziennikarzy z 60 krajów świata (w tym także z Polski); obecny był m.in. były przewodniczący Papieskiej Rady ds. Środków Społecznego Przekazu kard. Andrzej Maria Deskur. W imieniu zgromadzonych powitali Papieża abp John Patrick Foley i pani Theresa Ee-Chooi. Przedstawiła ona Papieżowi tematykę dyskusji, jakie wypełniły poprzednie dni Jubileuszu: «Wyzwania stojące przed nami — powiedziała — można streścić w jednym pytaniu: gdyby chrześcijańscy dziennikarze przestali istnieć, czy zmieniłoby to w jakikolwiek realny sposób sytuację na świecie?» Ojciec Święty wygłosił przemówienie, które zamieszczamy poniżej wraz z jego rozważaniem przed południową modlitwą maryjną, poświęconym przepowiadaniu Ewangelii w środkach społecznego przekazu.

Panie i Panowie, drodzy Bracia i Siostry!

1. W roku Wielkiego Jubileuszu Kościół z radością wspomina wydarzenie Wcielenia, obwieszczone przez ewangelistę Jana słowami: «A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas» (J 1, 14). Doprawdy, wielka to tajemnica, tajemnica zbawienia, której zwieńczeniem jest śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa.

W tym wydarzeniu zawarte jest przeznaczenie świata. Z niego też — poprzez dar i moc Ducha Świętego — płynie odkupienie dla ludzi w każdym miejscu i czasie. W światłości tej tajemnicy witam serdecznie was wszystkich, którzy zgromadziliście się tutaj, aby świętować Jubileusz Dziennikarzy.

Witam zwłaszcza abpa Johna P. Foleya, przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Środków Społecznego Przekazu, i panią Theresę Ee-Chooi, przewodniczącą UCIP — Międzynarodowej Katolickiej Unii Prasy, dziękując im za uprzejme słowa, jakie zechcieli skierować do mnie w imieniu was wszystkich.

Bardzo gorąco pragnąłem tego spotkania z wami, drodzy dziennikarze, nie tylko ze względu na radość, jakiej doznaję przyłączając się do waszej pielgrzymki jubileuszowej, podobnie jak do wielu innych grup, ale także dlatego, że pragnąłem spłacić osobisty dług wdzięczności wobec bardzo licznych dziennikarzy, którzy w kolejnych latach mego pontyfikatu starali się informować o moich wypowiedziach i działaniach związanych z papieską posługą. Za cały ten wysiłek, za obiektywizm i życzliwość, jakie cechowały w wielkiej mierze ich pracę, jestem głęboko wdzięczny i proszę Boga, by każdego należycie wynagrodził.

2. Dziennikarstwo przeżywa obecnie okres głębokich przemian. Rozwój nowych technik jest już odczuwalny we wszystkich dziedzinach i dotyka w większym lub mniejszym stopniu każdego człowieka. Globalizacja poszerzyła możliwości środków społecznego przekazu, ale zwiększyła także ich podatność na presje ideologiczne i ekonomiczne. Powinno to skłaniać was, dziennikarzy, do zastanowienia się nad sensem waszego powołania jako chrześcijan pracujących w świecie społecznego przekazu.

To podstawowe zagadnienie powinno nadawać ton waszym uroczystościom jubileuszowym i dzisiejszym obchodom Światowego Dnia Środków Społecznego Przekazu. Przekraczając jako pielgrzymi próg Drzwi Świętych ukazujecie, że dokonaliście wyboru określonej drogi życiowej i że również w pracy zawodowej chcecie «otwierać drzwi Chrystusowi». To On jest «ewangelią», czyli «dobrą nowiną». To On jest wzorem dla tych, którzy jak wy starają się przeniknąć światłem prawdy wszystkie dziedziny ludzkiego życia.

3. Ku temu spotkaniu z Chrystusem prowadził szlak, którym szliście w ostatnich dniach. W czwartek modliliście się w Kaplicy Sykstyńskiej, gdzie podziwiając piękno sztuki, mogliście oglądać dramat ludzkiej historii od Stworzenia po Sąd Ostateczny. Z tej wielkiej wędrówki ludzkości wyłania się też prawda o człowieku, stworzonym na obraz Boga i przeznaczonym do wiecznej jedności z Nim; wyłania się prawda, która jest fundamentem wszelkiej etyki i którą wy macie się kierować również w waszej pracy zawodowej.

Wczoraj nawiedziliście grób św. Pawła, a dzisiaj przybyliście, aby się modlić przy grobie św. Piotra. Byli oni wielkimi «przekazicielami» wiary w pierwszych latach chrześcijaństwa. Pamięć o nich przypomina wam o szczególnym powołaniu, które wyróżnia was jako uczniów Chrystusa w świecie społecznego przekazu: jesteście powołani, aby wprzęgać swoje umiejętności zawodowe w służbę dobra moralnego i duchowego jednostek i ludzkiej społeczności.

4. To właśnie jest węzłowym zagadnieniem kwestii etycznej, nierozerwalnie związanej z waszą pracą. Skoro dziennikarstwo wywiera tak rozległy i bezpośredni wpływ na opinię publiczną, nie może być sterowane wyłącznie przez czynniki ekonomiczne, dążenie do zysku i stronnicze interesy. Powinno być natomiast postrzegane jako zadanie w pewnym sensie «święte», wykonywane ze świadomością, że potężne środki przekazu zostają wam powierzone dla dobra wszystkich, a zwłaszcza dla dobra najsłabszych grup społecznych — od dzieci po ubogich, od chorych po osoby zepchnięte na margines i dyskryminowane.

Nie można pisać ani nadawać programów, kierując się wyłącznie pragnieniem pozyskania jak największej liczby odbiorców, a rezygnując z oddziaływania naprawdę formacyjnego. Nie można też odwoływać się bezkrytycznie do prawa do informacji, nie biorąc pod uwagę innych praw człowieka. Żadna wolność, w tym także wolność wypowiadania się, nie jest absolutna: napotyka bowiem granicę w postaci obowiązku poszanowania godności i uprawnionej wolności innych. Nie należy pisać, tworzyć i nadawać programów, jeśli wyrządza to szkodę prawdzie: mam tu na myśli nie tylko prawdę o faktach, o których informujecie, ale także «prawdę o człowieku», godność człowieka we wszystkich jego wymiarach.

Aby ukazać, że Kościół pragnie wam pomagać w podejmowaniu tego wyzwania, Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu opublikowała kilka dni temu dokument «Etyka w Środkach Społecznego Przekazu». Jest on gorącym wezwaniem skierowanym do dziennikarzy, aby starali się służyć człowiekowi poprzez budowę społeczeństwa opartego na solidarności, sprawiedliwości i miłości, przez głoszenie prawdy o ludzkim życiu i jego ostatecznym spełnieniu w Bogu (por. n. 33). Dziękuję Papieskiej Radzie za ten dokument, który powierzam waszej uwadze i refleksji.

5. Drodzy bracia i siostry! Kościół i «media» muszą iść razem, aby pełnić swoją służbę na rzecz ludzkiej rodziny. Proszę zatem Boga, aby z tych uroczystości jubileuszowych pozwolił wam wynieść przekonanie, że można być zarazem prawdziwymi chrześcijanami i znakomitymi dziennikarzami.

Świat «mediów» potrzebuje ludzi, którzy każdego dnia będą się starali jak najlepiej realizować w życiu ten podwójny wymiar. Będzie to w coraz większej mierze możliwe, jeśli nauczycie się wpatrywać zawsze w Tego, który stanowi centrum obecnego Roku Jubileuszowego — Jezusa Chrystusa, «Świadka Wiernego, (...) Który jest, Który był i Który przychodzi» (Ap 1, 5. 8).

Modląc się o Jego pomoc dla każdego z was i dla waszej szczególnie trudnej pracy, z serca udzielam wam Apostolskiego Błogosławieństwa, którym pragnę objąć także wasze rodziny i wszystkie bliskie wam osoby.

Następnie Ojciec Święty pozdrowił dziennikarzy w językach francuskim, angielskim, hiszpańskim, niemieckim, portugalskim i polskim. Do rodaków powiedział:

Serdecznie pozdrawiam dziennikarzy języka polskiego. Życzę wam, abyście zachowali wolność myślenia i trzeźwy osąd rzeczywistości. Bądźcie wierni prawdzie! Niech blask prawdy przenika waszą służbę człowiekowi, Kościołowi i światu! Z serca wam błogosławię. Bóg zapłać!

opr. mg/mg