Mimo trudności postępujcie obraną drogą

21 listopada 2002 r Ojciec Święty spotkał się w Sali Klementyńskiej z uczestnikami sesji plenarnej Kongregacji dla Kościołów Wschodnich W imieniu zebranych głos zabrał prefekt Kongregacji kard. Ignacy Moussa I Daoud, który podziękował Papieżowi za jego słowa i czyny służące pokojowi w Ziemi Świętej Wspomniał tez o trudnym wyzwaniu, jakim jest dla Kościołów wschodnich łączenie odnowy liturgicznej i katechetycznej z troską o zachowanie tożsamości Zadanie to jest tym ważniejsze, ze żywa tradycja chrześcijańskiego Wschodu stanowi bogactwo dla całego Kościoła powszechnego Do tego tematu nawiązał w swym przemówieniu Jan Paweł II, który wezwał Kościoły wschodnie, aby nie zamykały się w formułach przeszłości, lecz otworzyły się na zdrowe «aggiornamento», którego pragnął Jan XXIII, w duchu mądrej harmonii między «nova et vetera»

Księża Kardynałowie, czcigodni Patriarchowie katolickich Kościołów wschodnich, drodzy Bracia w biskupstwie!

1. Z wielką radością przyjmuję was wszystkich, którzy uczestniczycie w sesji plenarnej Kongregacji dla Kościołów Wschodnich Dziękuję wam za obecność i serdecznie pozdrawiam W szczególny sposób pozdrawiam Wielce Błogosławionego kard. Ignacego Moussę I Daouda i dziękuję za miłe słowa, które do mnie skierował w imieniu obecnych Wyrażam wdzięczność również sekretarzowi, podsekretarzowi Kongregacji dla Kościołów

Wschodnich oraz wszystkim współpracownikom

Formacja kandydatów do kapłaństwa

2. Zadaniem waszej dykasterii jest wspomaganie Biskupa Rzymu w pełnieniu najwyższego urzędu pasterskiego we wszystkim, co dotyczy życia umiłowanych Kościołów wschodnich i ich ewangelicznego świadectwa Obecna sesja plenarna poświęca należytą uwagę trzem zagadnieniom, związanym z ważnymi aspektami życia katolickich Kościołów wschodnich

Pierwszy temat dotyczył pracy Kongregacji dla Kościołów Wschodnich w ostatnich czterech latach Z radością wyrażam wam uznanie za wszystko, czego w tym czasie dokonaliście, i zachęcam do dalszego zdecydowanego postępowania obraną drogą Wiem, ze priorytetem dla waszej Kongregacji jest odnowa liturgiczna i katechetyczna, jak również formacja poszczególnych grup Ludu Bożego, poczynając od kandydatów do kapłaństwa i życia konsekrowanego Ta praca formacyjna wiąże się ze stałą troską o odpowiednich wychowawców Chciałbym tu przypomnieć, co w związku z tym na pisałem w adhortacji Pastores dabo vobis «Jest oczywiste, ze skuteczność formacji w dużej mierze zależy od silnej i dojrzałej osobowości wychowawców, ocenianej z punktu widzenia ludzkiego i ewangelicznego» (n 66)

Korzystając z okazji, pragnę przekazać za waszym pośrednictwem serdeczne pozdrowienia dla przełożonych i alumnów poszczególnych kolegiów i instytutów, które Kongregacja wspiera tu w Rzymie Ufam, ze wszyscy, którzy są do nich przyjmowani, otrzymają

pełną formację i będą wzrastać w coraz żarliwszej miłości do Kościoła, który jest jeden, święty, katolicki i apostolski Odmienność obrządków me zmienia faktu, ze wszyscy katolicy należą do jednego Kościoła Chrystusowego

Wybór biskupów

3. Szczególnie ważny jest tez temat związany z procedurą wyboru biskupów w Kościołach patriarchalnych Chętnie rozważę wasze propozycje w świetle odpowiednich norm Kodeksu Kanonów Kościołów Wschodnich W nich bowiem określiłem modus procedendi, chroniący zarówno prerogatywy odpowiedzialnych za te Kościoły, jak i prawo Papieża rzymskiego do interweniowania «in singulis casibus» (KKKW, kan. 9) Ten sposób postępowania, dzięki możliwości lepszej komunikacji, która w przeszłości była nie do pomyślenia, pozwala głowie Kolegium Biskupów dopuszczać do komunii hierarchicznej — bez której «Episcopi in officium assumi nequeunt» (Lumen gentium, 24) — nowych kandydatów poprzez swój «assensus», jeżeli to możliwe, przed wyborem W każdym razie, jeżeli zostaną zasygnali zowane Stolicy Apostolskiej trudności w stosowaniu obowiązujących norm kanonicznych, będą podejmowane w duchu prawdziwej współpracy próby pomocy w ich przezwyciężeniu

Odnośnie do norm dotyczących tej delikatne] kwestii, które zostały wypracowane wspólnie ze wszystkimi patriarchami Wschodu, potwierdzam jednak to, co powiedziałem na temat zasady terytorialności przy okazji prezentacji Kodeksu Kanonów Kościołów Wschodnich na Nadzwyczajnym Synodzie Biskupów w 1990 r «Zechciejcie uwierzyć, ze Pan panów i Kroi królów nigdy nie dopuści, by skrupulatne przestrzeganie tego prawa zaszkodziło dobru Kościołów wschodnich» (AAS 83 [1991], 492)

Horyzonty współczesnego apostolatu

4. Na koniec, czcigodni bracia, chciałbym podkreślić, jak ważne jest, by rozpatrywać zagadnienia dotyczące statusu Kościołów wschodnich oraz perspektywy ich duszpasterskiej odnowy również w ujęciu całościowym. Poszczególne wspólnoty kościelne nie mogą w istocie ograniczać się do zajmowania się swoimi wewnętrznymi problemami. Powinny raczej otworzyć się na szerokie horyzonty współczesnego apostolatu, na ludzi naszych czasów, w sposób szczególny na młodzież, ubogich i «dalekich». Znane są powszechnie trudności, z jakimi spotykają się wspólnoty wschodnie w wielu częściach świata. Ich niewielka liczebność, niedostatek środków, izolacja, fakt, że stanowią mniejszość, często uniemożliwiają pogodną i skuteczną pracę duszpasterską, wychowawczą, opiekuńczą i charytatywną. Obserwuje się ponadto nieustającą migrację na Zachód najbardziej obiecujących członków waszych Kościołów.

O pokój w Ziemi Świętej

A co powiedzieć o cierpieniach w Ziemi Świętej i w innych krajach wschodnich, wciągniętych w niebezpieczny mechanizm, który po ludzku wydaje się niepowstrzymany? Niech Bóg sprawi, żeby jak najszybciej ustała ta okrutna przemoc! Pragnę dziś powierzyć żarliwą modlitwę o pokój wstawiennictwu bł. Jana XXIII, jako że zbliża się 40. rocznica ogłoszenia jego słynnej encykliki Pacem in terris. Niech on, który przez długi czas żył na Wschodzie i bardzo umiłował Kościoły wschodnie, przedstawi Panu nasze błagania. Niech oręduje także za tym, aby te Kościoły nie zamykały się w

formułach przeszłości, lecz otworzyły się na to zdrowe aggiornamento, którego on sam pragnął, w duchu mądrej harmonii między nova et vetera.

5. Kościół łaciński wspomina dziś Ofiarowanie Najświętszej Maryi Panny w świątyni — wspomnienie liturgiczne obchodzone na Wschodzie już od VI w. Matce Bożej, która pod natchnieniem Ducha całkowicie «ofiaro-wała się» Panu, zawierzam życie i działalność waszych wspólnot. W tych latach dane mi było odwiedzić wiele z nich, od Bliskiego Wschodu po Afrykę, od Europy po Indie. Proszę Najświętszą Dziewicę, by otaczała opieką tych wszystkich naszych braci i siostry, w szczególności w Ziemi Świętej i w Iraku, którzy przeżywają trudne chwile, zaznając wielkich cierpień.

Z takimi uczuciami raz jeszcze wyrażam każdemu z was wdzięczność za posługę, jaką pełnicie dla Kościoła, i z serca udzielam wszystkim specjalnego Błogosławieństwa Apostolskiego.

opr. mg/mg