Z działalności charytatywnej Jana Pawła II w 2004 r.

W misji Kościoła diakonia jest jedną z funkcji zasadniczych. W sposób szczególny angażuje się w nią Papieska Rada «Cor Unum», której pierwszorzędnymi zadaniami są szerzenie ducha ewangelicznego i umacnianie więzi kościelnej wśród katolickich organizacji zajmujących się pomocą i opieką społeczną. Tak rozporządza bowiem Konstytucja apostolska Pastor Bonus, która tej dykasterii powierza zadanie «pobudzania świadectwa miłości ewangelicznej». W tym kontekście należy przypomnieć o bardzo ścisłej więzi Caritas Internationalis z Papieską Radą, usankcjonowanej dokumentem papieskim Durante l'Ultima Cena («Podczas Ostatniej Wieczerzy») z 16 września 2004 r.

Realizacji tego zadania mają służyć rozmaite inicjatywy, od spotkań z biskupami podczas wizyt ad limina po wystąpienia w czasie seminariów i konferencji.

W tę rozległą perspektywę wpisuje się także działalność charytatywna, jaką «Cor Unum» prowadzi w imieniu Ojca Świętego. Przedstawiamy ją w niniejszym syntetycznym sprawozdaniu. Warto może na wstępie wspomnieć, że owo «świadectwo miłości ewangelicznej» dawane jest zawsze w jak największym poszanowaniu wolności religijnej i przekonań osób oraz instytucji, które korzystają z pomocy.

27 grudnia 2004 r., nazajutrz po podmorskim trzęsieniu ziemi i tsunami, które zdewastowało niektóre kraje południowo-wschodniej Azji, dosięgając z gwałtowną siłą nawet wybrzeży Somalii, Jan Paweł II pragnął okazać swą ojcowską i duchową bliskość ludności, która najbardziej ucierpiała wskutek tej wielkiej klęski; polecił natychmiast wysłać pomoc do Sri Lanki (100 000 USA), do Indonezji (75 000 USA), do Indii (75 000 USA), do Tajlandii (50 000 USA) i do Somalii (10 000 USA), kierując się najwcześniejszymi informacjami o rozmiarach szkód. Papieska Rada «Cor Unum» bezzwłocznie wypełniła rozporządzenia Papieża. Miesiąc później powierzył on swoje odręczne przesłanie solidarności i duchowej bliskości z ludnością, która ucierpiała, abpowi Josefowi Cordesowi, przewodniczącemu «Cor Unum», mianując go swoim wysłannikiem specjalnym do Indonezji i Sri Lanki — dwóch krajów, w których liczba ofiar była najwyższa. Celem wizyty (29 stycznia — 4 lutego 2005 r.) było czuwanie nad koordynacją działań różnych charytatywnych organizacji katolickich udzielających najpilniejszej pomocy na miejscu, dzięki ofiarnemu poświęceniu wolontariuszy, pragnących dawać świadectwo o miłości Chrystusa wśród najbardziej potrzebujących. Jednym z najbardziej wymownych i wzruszających momentów było przekazanie figurki Dzieciątka Jezus, pochodzącej z Betlejem, podarowanej za pośrednictwem «Cor Unum», przez dzieci z parafii katedralnej w Cremie (Włochy) małym sierotom, którymi troskliwie zaopiekowało się Princess Grace Children's Orphanage w Kalutara (Sri Lanka). Jedną z ostatnich dyspozycji Jana Pawła II, wydaną dwa dni przed jego ostatecznym spotkaniem z Przedwiecznym Ojcem, było polecenie wysłania dalszych środków — na odbudowę szkoły w Sri Lance (100 000 USA) i dla mieszkańców wyspy Nias w Indonezji, dotkniętych przez nowe trzęsienie ziemi (50 000 USA).

Wcześniej, w dniach 22-26 lipca wysłannik Ojca Świętego abp Cordes udał się do Darfuru (Sudan); przekazał tamtejszej ludności, w przeważającej mierze chrześcijańskiej, udręczonej przez wojnę domową, wyrazy ojcowskiej i duchowej bliskości Papieża, który pragnął w ten sposób utwierdzić ją w wierze i umocnić w niej nadzieję. Przy tej okazji wysłannik przekazał Kościołowi lokalnemu, w imieniu Ojca Świętego, kwotę 100 000 euro na pomoc dla najbardziej potrzebujących.

W dniach 19-27 czerwca przewodniczący Papieskiej Rady «Cor Unum» z polecenia Papieża odwiedził mieszkańców Haiti i Dominikany, którzy ucierpieli wskutek niosących zniszczenie powodzi, i zawiózł im środki przeznaczone na pierwszą pomoc; w późniejszym czasie zostały przekazane dalsze.

Te trzy misje przebiegały zgodnie z ustaloną praktyką, która okazała się skuteczna w ciągu trzydziestoletniej już działalności tej charytatywnej dykasterii Papieża: spotkania z pasterzami Kościoła lokalnego, odwiedziny wspólnot, które w największym stopniu ucierpiały z powodu klęsk żywiołowych, spotkania z władzami świeckimi, spotkania koordynacyjne z działającymi na miejscu katolickimi organizacjami charytatywnymi. Głównym momentem misji była zawsze liturgia Eucharystyczna, źródło i fundament wszelkiej działalności charytatywnej Kościoła powszechnego i Kościołów partykularnych.

«Cor Unum», której istnienie wśród dykasterii Kurii Rzymskiej Jan Paweł II wyraźnie zatwierdził w Konstytucji apostolskiej Pastor Bonus z 28 czerwca 1988 r., jest jakby «uchem» Ojca Świętego, wsłuchującym się w prośby o pomoc dochodzące z krajów dotkniętych wszelkiego rodzaju klęskami. W 2004 r., również dzięki spontanicznej wielkoduszności diecezji, zgromadzeń zakonnych, parafii, szkół i poszczególnych wiernych, Rada mogła zorganizować pomoc w różnych okolicznościach, co ilustruje tabela A.

Zainteresowanie Papieża nie ograniczało się jednak do przypadków wymagających pomocy natychmiastowej. Za pośrednictwem «Cor Unum» w r. 2004 Ojciec Święty dał świadectwo swojej duchowej bliskości z ludnością krajów rozwijających się, wspierając ich integralny rozwój, umożliwiając realizację projektów na rzecz dzieci, kobiet, osób starszych, niepełnosprawnych. Ilustruje to tabela B.

Prowadzeniu działalności charytatywnej Papieża służą również dwie instytucje, które powierzył on Papieskiej Radzie «Cor Unum»: Fundacja Jana Pawła II na rzecz Sahelu, utworzona w 1984 r., mająca wspierać ludność tego regionu w walce z suszą i pustynnieniem, i powołana w 1992 r. Fundacja «Populorum Progressio», pomagająca ubogiej rolniczej ludności tubylczej afroamerykańskiej i metyskiej w Ameryce Łacińskiej.

Fundacja Jana Pawła II na rzecz Sahelu

Doroczne zebranie Rady Administracyjnej odbywało się w Bissau w dniach 10-19 lutego 2004 r. Stolicę Apostolską reprezentowali abp Giuseppe Pinto, nuncjusz apostolski w Dakarze, i Giovanni Bianchini, księgowy dykasterii.

Zostało zatwierdzonych 169 projektów, na łączną kwotę 1 771 157 euro. Tabela C przedstawia poszczególne kraje objęte pomocą, liczbę zatwierdzonych projektów i przyznaną kwotę.

Spośród 169 finansowanych projektów 25 dotyczy środowiska, 21 rolnictwa, 14 hodowli, 36 formacji przywódców wspólnot, 16 autonomicznego rozwoju wspólnot, 8 zarządzania, 27 sektora wodnego, 9 sektora sanitarnego i 13 szkolenia zawodowego.

Przyznane środki pieniężne pochodzą w znacznej mierze z wielkodusznych ofiar wiernych włoskich, przekazywanych za pośrednictwem Konferencji Episkopatu, z darowizn zgromadzeń zakonnych i indywidualnych dobroczyńców, dzięki którym Fundacja — korzystając ze stałych wpływów — może dawać świadectwo braterskiej troski Kościoła powszechnego braciom z regionu Sahelu. Pozostała część kwoty pochodzi z zysku z kapitału Fundacji, zdeponowanego w Niemczech, który, jak zostało już opisane w przeszłości, jest owocem specjalnej zbiórki przeprowadzonej w Kościele lokalnym przy okazji wizyty Ojca Świętego w 1980 r.

Fundacja «Populorum Progressio»

Rada Administracyjna obradowała w 2004 r. w Brazylii (Brazylia) od 20 do 28 lipca. Ze strony dykasterii w obradach wziął udział ks. Segundo Tejado. Abp Cordes nie mógł w nich uczestniczyć ze względu na powierzoną mu przez Ojca Świętego misję w Darfurze (Sudan).

Z ponad 260 przedstawionych projektów zostało zatwierdzonych 231, na łączną kwotę 1 881 000 USA. Liczbę projektów w różnych krajach ilustruje tabela D.

231 zatwierdzonych projektów dotyczy integralnego rozwoju ubogich wiejskich wspólnot tubylczych w krajach Ameryki Łacińskiej w dziedzinach: produkcji (rolniczej, drobnej przedsiębiorczości, handlu wspólnotowego), infrastruktury komunalnej (woda pitna, ogrodzenia, latryny i pomieszczenia wielofunkcyjne), budownictwa (szkoły, domy, ośrodki zdrowia), oświaty (kształcenie zawodowe, komunikacja, wyposażenie i publikacje) i ochrony zdrowia wspólnoty (kształcenie i dostarczanie aparatury medycznej).

Działalność Fundacji jest możliwa dzięki wielkoduszności wiernych włoskich, przekazujących środki za pośrednictwem Konferencji Episkopatu, oraz dzięki ofiarom pojedynczych osób i zgromadzeń zakonnych.

Odnośnie do obydwu Fundacji, należy podkreślić, że ustanawiając je, Papież Jan Paweł II pragnął, aby były stałym świadectwem jego miłości do mieszkańców Sahelu i Ameryki Łacińskiej; apelował do wszystkich Kościołów lokalnych, do wiernych i do wszystkich ludzi dobrej woli, aby wspierali ich cenną służbę, mającą na celu integralny rozwój tych narodów.

Trzeba również powiedzieć, że na pomocy świadczonej za pośrednictwem «Cor Unum» nie kończy się działalność charytatywna Papieża, która prowadzona jest także poprzez inne instytucje, jak Papieskie Dzieła Misyjne, Urząd Dobroczynności Apostolskiej i inne.

Środki przekazywane przez «Cor Unum» w imieniu Ojca Świętego pochodzą z ofiar, jakie wierni spontanicznie składają Papieżowi w sytuacji rozmaitych klęsk lub zgodnie z jego intencjami na rzecz najbardziej potrzebujących w różnych częściach świata.

Guido Giannini
Pracownik Papieskiej Rady «Cor Unum»

Zestawienia:

Tabela A

Tabela B

Tabela C

Tabela D

opr. mg/mg