Diakon czyli sługa

Sobór Watykański II (1962-1965) przywrócił w Kościele katolickim istniejącą już w starożytności funkcje, diakonatu stałego. Również Konferencja Episkopatu Polski powzięła, na początku 2004 roku, decyzje, o wprowadzeniu diakonów stałych w naszym kraju. Ich patronem jest św. Wawrzyniec, diakon i męczennik z pierwszych wieków chrześcijaństwa, którego liturgiczne wspomnienie przypada 10 sierpnia.

Ośrodek Formacji Diakonów Stałych w Przysieku k. Torunia rozpocznie swoją działalność formacyjną l października 2005 roku. Tę pierwszą w Polsce placówkę kształcącą kandydatów na diakonów stałych, powołał do istnienia biskup Andrzej Suski, ordynariusz toruński. Tu będą mogli przygotowywać się do przyjęcia święceń diakonatu mężczyźni nie tylko z diecezji toruńskiej, ale także z całego kraju.

Funkcje diakona

Wprowadzenie funkcji diakonatu stałego ma wspomóc duszpasterstwo w tych diecezjach, w których nie ma wystarczającej liczby powołań kapłańskich. Jak czytamy w „Wytycznych dotyczących formacji, życia i posługi diakonów stałych w Polsce" - dokumencie zatwierdzonym przez Kongregację Wychowania Katolickiego: „Diakon jest wyświęcany nie dla kapłaństwa, lecz dla posługi. [...] Jest on przeznaczony do pomocy kapłanom i służenia całej wspólnocie Kościoła. Swoją misję wobec ludu Bożego w diakonii słowa, liturgii i miłości wypełnia w łączności z biskupem i jego prezbiterami".

Jakie więc funkcje sakramentalne i liturgiczne może w praktyce sprawować diakon? Na pewno, w zależności od lokalnych potrzeb, będzie głosił słowo Boże, także podczas liturgii eucharystycznej, udzielał chrztów, przechowywał, rozdawał, a także zanosił chorym Komunię św., asystował i błogosławił w imieniu Kościoła związki małżeńskie oraz przewodniczył obrzędom żałobnym i pogrzebowym. Do jego zadań będzie należało również podejmowanie wszelkich dzieł miłosierdzia i akcji charytatywnych.

Kandydaci do święceń

Diakonat stały to jednak nie kolejna funkcja pełniona w życiu, ale przede wszystkim przyjęcie święceń. A to tym bardziej zobowiązuje. Dlatego nie tak łatwo jest zostać diakonem i nie każdy może się o to ubiegać.

„Do diakonatu stałego mogą zostać dopuszczeni mężczyźni ochrzczeni i bierzmowani, zarówno celibatariusze, jak i mężczyźni żonaci i wdowcy - podają cytowane wyżej «Wytyczne» - Przy doborze kandydatów należy też zwrócić uwagę na to, czy wykazują dojrzałość psychiczną, zdolność do dialogu i komunikacji, poczucie odpowiedzialności, pracowitość, zrównoważenie i roztropność. [...] Do święceń należy dopuszczać tych, którzy są obdarowani cnotami ewangelicznymi wymaganymi przez diakonię. Wśród nich szczególne znaczenie posiadają: duch modlitwy, pobożność eucharystyczna i maryjna, proste i pokorne współuczestnictwo w życiu Kościoła i jego misji, duch ubóstwa, posłuszeństwo, umiejętność tworzenia braterskiej wspólnoty, gorliwość apostolska, dyspozycyjność do podjęcia służby, miłość braterska".

Warto w tym miejscu wyjaśnić, że jeśli kandydat jest nieżonaty, musi mieć ukończone 25 lat, ponadto zobowiązuje się go do dalszego życia w celibacie. Natomiast mężczyźni żonaci powinni żyć w małżeństwie od co najmniej 5 lat i przedstawić pisemną zgodę żony.

Wieloletnia formacja

Formacja kandydatów na diakonów trwa, po okresie przygotowawczym, trzy lata. Ma ona charakter intelektualno-duchowy. W jej skład wchodzą zarówno studia teologiczne, jak również kierownictwo duchowe oraz stała opieka prezbitera wyznaczonego przez biskupa. Cytowane już «Wytyczne» przypominają też, że „decyzja wstąpienia na drogę formacji do diakonatu stałego jest osobistą decyzją samego aspiranta".

W poszczególnych diecezjach to biskupi decydują o powołaniu instytucji diakonatu stałego, jeżeli uznają potrzebę jej istnienia. Jak na razie, kandydaci mogą odbywać formację jedynie w ośrodku diecezji toruńskiej, gdzie spotkania będą miały miejsce w dni wolne od pracy, według ustalonego harmonogramu.

opr. mg/mg