Powszechny grzech współczesności

Pamiętacie jeszcze, jak się żyło w epoce przedinternetowej? W tych ginących w pomroce dziejów czasach, gdy telefony miały kable, w domach na półkach stały encyklopedie, leksykony i słowniki, ludzie odwiedzali się bez wcześniejszych zapowiedzi, a dzieciaki do zmroku bawiły się z rówieśnikami na podwórkach. Jakim cudem dawaliśmy wtedy radę bez telefonów komórkowych, google maps, planetarnych mikserów, pralek z suszarkami, intuicyjnych lodówek i robotów sprzątających? Jak udało się bez internetu, smartfonów i platform streamingowych wychować na ludzi całe pokolenia? W jaki sposób doszliśmy do sytuacji, w której te wszystkie cywilizacyjne wynalazki, które miały ułatwić nam życie, odjąć obowiązków, uczynić codzienność mniej skomplikowaną, a nas szczęśliwymi, powoli zawłaszczają, co więcej – niszczą życie, nawet tych, którzy dopiero zbierają się do rozpostarcia skrzydeł? Mam na myśli dzieciaki uzależnione od z pozoru niewinnego smartfona...

Jeśli ktoś sądzi, że przesadzam, proszę, by przeczytał tekst Bogny Białeckiej, psychologa i współautorki broszury, którą znajdą Państwo w środku bieżącego numeru. Nie bez powodu największe katolickie gazety zdecydowały się na udział we wspólnej kampanii społecznej przygotowanej przez Fundację Edukacji Zdrowotnej i Psychoterapii. Problem narasta, ale wydaje się, że zbyt wiele osób – od rodziców, wychowawców, nauczycieli, po rządzących – lekceważy problem lub udaje, iż go nie dostrzega. Prawdziwe historie, które publikujemy, jeżą włos na głowie, ale jestem przekonana, że część z Państwa zna podobne sytuacje z własnego życia. Czas więc zacząć reagować, a nie tylko narzekać, że tracimy kontakt z młodym pokoleniem, że nastolatki nie liczą się z naszym zdaniem, nie słuchają, w najlepszym razie lekceważą, a w najgorszym – zamykają się w sobie. Podstawową sprawą jest wiedza, z czym mamy do czynienia, nazwanie niebezpieczeństwa, zła, które dobiera się do młodych umysłów.

Oczywiście, nie wystarczy zabrać dziecku smartfon, by sytuacja wróciła do normy. Warto jednak zwrócić uwagę, na ile wypełnia on dziecku wyobraźnię, wpływa na emocje, staje się autorytetem w setkach spraw; że często zastępuje telewizor, radio, czytanie książek. Zastępuje rozmowę, prawdziwe spotkanie z drugim człowiekiem i co za tym idzie – całą masę doznań, które takiemu spotkaniu towarzyszą. Kilka lat temu głośny był wyrok sądowy, który ograniczył kobiecie prawa rodzicielskie, uznając, że sposób jej opieki nad nieletnim, w tym brak ograniczeń w korzystaniu ze smartfona, zagrażają dobru dziecka i jego normalnej egzystencji. Wcześniej inny sąd rozwiązał małżeństwo owej pani. Mąż napisał w pozwie, że powódka nie odstępowała od komputera na krok, co doprowadziło do rozkładu życia rodzinnego. Gdy jednak wciągnęła w internetową rzeczywistość dziecko, jego ojciec znów poszedł do sądu. Wyrok był wówczas bezprecedensowy. Psycholodzy i terapeuci biją na alarm: lawinowo rośnie liczba dzieci, które wymagają interwencji specjalisty, ponieważ wykazują klasyczne objawy uzależnienia – tym razem w grę wchodzą nie narkotyki, dopalacze, alkohol, papierosy czy inne świństwa, lecz niewinne z pozoru smartfony. Wszystkim, którzy uważają, że to wydumany problem, proponujemy, by spróbowali pozbawić swoje pociechy smartfona na dzień lub dwa. W razie niepokojących zachowań młodych zawsze można wrócić do tego numeru Niedzieli i zasięgnąć stosownej wiedzy, ale co ważniejsze – także skorzystać z konkretnych rad, jak reagować i gdzie pójść po pomoc.

Komputery, tablety, smartfony „obsługują” nasze życie. Niektórym z nas wydają się nawet bardziej nieodzowne niż obecność drugiego człowieka, prawdziwe relacje, a nawet wiara. Dlatego bagatelizowanie pojawienia się w świadomości młodych ludzi przekonania, że obok świata realnego istnieje równie prawdziwy wymiar wirtualny, jest powszechnym grzechem współczesności, na który żaden pragnący dobra swojego dziecka rodzic nie może sobie pozwolić.