Yerba mate, czyli skarb Ameryki Południowej. Dlaczego warto się nią zainteresować?

Co to jest yerba mate? Krótko o historii yerba mate

Yerba mate to ziołowy napar z liści i gałązek ostrokrzewu paragwajskiego (łac. Ilex paraguariensis) – rośliny, która występuje wyłącznie w Ameryce Południowej. Rośnie na pograniczu czterech państw: Argentyny, Paragwaju, Urugwaju i Brazylii. Setki lat temu roślinę odkryli Indianie z plemienia Guarani. Zauważyli, że po spożyciu liści rosnącego dziko krzewu, mają więcej energii, poprawia się ich koncentracja i wyostrzają wszystkie zmysły. Te właściwości okazały się pomocne podczas wyczerpujących wędrówek i długich polowań. Każdy indiański wojownik czy wędrowiec zawsze nosił przy sobie kilka listków rośliny. Początkowo po prostu żuli surowe liście zerwane prosto z krzewu. Później zaczęli je suszyć i sporządzać z nich napar. Napar stał się bardzo ważnym elementem indiańskich rytuałów, podczas których wszyscy mieszkańcy plemienia zbierali się wokół ogniska, przywoływali duchy swoich przodków i pili yerba mate, przekazując sobie jedno naczynko z rąk do rąk, niemal jak fajkę pokoju. Tradycja wspólnego picia naparu przetrwała do dziś, ale o tym opowiemy za chwilę. Jak to się stało, że o tajemniczej roślinie Indian Guarani dowiedział się cały świat?

Pod koniec XV wieku Amerykę Południową odkrył Kolumb. Od tego momentu zaczęła się kolonizacja rdzennych ludów. Podbijano coraz to nowe ziemie. W połowie XVII wieku do dorzecza Parany, zamieszkanego przez Indian Guarani, dotarli jezuici. Stworzyli tzw. redukcje misyjne, których celem było szerzenie chrześcijaństwa wśród Indian. Jezuici bardzo dobrze poznali kulturę i zwyczaje Guarani, w tym także nieodłączną dla nich yerba mate. Roślina bardzo zainteresowała zakonników. Przebadali i opisali ją na miarę własnych możliwości, a także opracowali metody uprawy, tworząc tym samym pierwsze plantacje. Jezuici dostrzegli w yerbie ogromny potencjał. Najpierw wieść o cudownej roślinie i naparze sporządzonym na jej bazie rozprzestrzeniła się w całej kolonii. Później, za sprawą jezuitów, o yerbie usłyszano również za oceanem. Choć początkowo potraktowano ją z dużą nieufnością, od kilkunastu lat wreszcie zyskuje coraz większą, należną jej sławę.

Trzecia kuzynka herbaty i kawy. Jakie właściwości ma yerba mate?

Yerba mate zainteresowała Indian ze względu na swoje działanie – dodawała im energii, wzmacniała koncentrację i wyostrzała zmysły. Indianie nie wiedzieli jeszcze, że działanie to wynika z dużej zawartości kofeiny, która się w niej znajduje. Według badań, 1 litr naparu zawiera do około 650 miligramów kofeiny – to porcja porównywalna do kawy. Nie bez powodu wiele osób traktuje yerba mate jako alternatywę kawy. Z drugiej strony, ze względu na naturalny, ziołowy smak i sposób parzenia, yerba mate często porównywana jest do herbaty. Oprócz kofeiny, yerba zawiera szereg cennych dla organizmu substancji. Jest bogata w witaminy (A, B1, B2, B6, C i E), minerały (m.in. potas, żelazo, cynk, magnez, fosfor, krzem i wapń) oraz antyoksydanty, w szczególności kwas chlorogenowy. Napar z yerba mate wykazuje działanie antyoksydacyjne, obniża ciśnienie i poprawia krążenie, zwiększa zdolność koncentracji, stymuluje układ nerwowy, nie powodując tym samym rozdrażnienia. Wpływa także na poprawę odporności i obniża poziom cholesterolu. Co więcej, napar hamuje apetyt i wspomaga metabolizm, dzięki czemu może wspomóc proces odchudzania. Yerba mate jest więc nie tylko pobudzającym napojem – to w 100% naturalna, zdrowa dawka cennych dla organizmu składników.

Tradycja picia yerba mate

Jak wspomnieliśmy, tradycja wspólnego picia naparu przetrwała do dziś. W Argentynie, gdzie yerba mate ma status napoju narodowego, traktuje się ją jako okazję do spotkania z przyjaciółmi i rodziną. Picie yerby to nie tylko zwykła konsumpcja, która ma na celu uzupełnienie organizmu w płyny i dodanie energii – to swoisty rytuał, który towarzyszy Argentyńczykom niemal na każdym kroku. Po pierwsze, do picia naparu potrzebne są specjalne narzędzia – „matero", czyli profilowane naczynko wykonane z ceramiki, naturalnej tykwy lub drewna palo santo oraz „bombilla”, czyli metalowa, lekko wygięta rurka, zakończona filtrem, której zadaniem jest oddzielenie napoju od fusów. Mieszkańcy Argentyny piją yerbę wszędzie i o każdej porze dnia – do śniadania i obiadu, w szkole, w przerwie od pracy, na spacerze, w sklepie i w restauracji. Zawsze mają przy sobie naczynko, bombillę i termos z wodą, aby w każdej chwili móc przyrządzić kolejną porcję. Yerbą dzielą się z przyjaciółmi, rodziną, a nawet z nieznajomymi, napotkanymi na ulicy. To kolejny element rytuału, pielęgnowany od czasów Indian Guarani – przekazywanie sobie naczynka z rąk do rąk i wspólne picie naparu. Yerba mate łączy ludzi!

Jak samemu przyrządzić yerba mate?

Choć rytuał parzenia yerba mate może z początku wydawać się dość skomplikowany – nie ma nic bardziej mylnego. Na początek warto zaopatrzyć się w tradycyjne akcesoria, czyli wspomniane wcześniej matero i bombillę, które bez problemu, podobnie jak i samą yerba mate, zakupimy w specjalistycznym sklepie internetowym (np. PoYerbani.pl). Gdy już mamy wszystko, co potrzebne, możemy przygotować napar w kilku prostych krokach:

1. Wsypać susz do matero w około 1/4-3/4 jego objętości.
2. Przechylić naczynko lekko pod kątem i potrząsnąć tak, aby najdrobniejsze kawałki listków i gałązek opadły na dno.
3. Na powstałym „kopczyku” ułożyć bombillę, filtrem do dołu.
4. Zalać yerba mate wodą o temperaturze około 70-80 °C, celując w miejsce, gdzie jest najmniej suszu. W ten sposób część liści pozostanie sucha, a yerba mate będzie można zalać ponownie, w pełni wykorzystując jej właściwości.
5. Odczekać kilka minut i gotowe!

Na co czekasz? Dołącz do stale rosnącego grona miłośników yerba mate!

Yerba mate to niezwykły napój o długiej, fascynującej tradycji i głębokich korzeniach kulturowych. Choć dawniej yerba znana była tylko Indianom Guarani, którzy traktowali roślinę jak swój największy skarb, dziś znana jest już praktycznie na całym świecie. Docenia się naturalny smak naparu i wspaniałe właściwości, jakie wykazuje. Po yerba mate sięgają nawet znane osoby, takie jak papież Franciszek czy Leo Messi. Na co czekasz? Spróbuj yerby i przekonaj się sam, jak wspaniałym jest napojem!